Tin thế giới 1/10: Nga hành động gắt nhằm vào một nước EU, phong trào Hamas chưa vừa lòng với kế hoạch Gaza, chính phủ Mỹ đóng cửa bao lâu?

Hiện chưa rõ chính phủ Mỹ sẽ đóng cửa trong bao lâu. Ảnh minh họa. (Nguồn: Getty Images)

Châu Âu

* Áo tuyên bố một nhà ngoại giao Nga là "nhân vật không được chào đón" với cáo buộc hoạt động gián điệp tại tập đoàn dầu khí OMV. Nhà ngoại giao Nga đã bị trục xuất và rời khỏi Áo.

Đáp trả, Nga thông báo sẽ trục xuất một nhà ngoại giao của quốc gia thành viên Liên minh châu Âu ( EU) này. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova cho biết: “Chúng tôi luôn có phản ứng tương tự với những bước đi như vậy. Phía Áo đã được thông báo về các biện pháp đáp trả của chúng tôi". (APA)

* EU sẽ viện trợ 2 tỷ Euro (2,3 tỷ USD) để cung cấp thiết bị bay không người lái (UAV) cho Ukraine, nhằm mở rộng năng lực quân sự của Kiev trong bối cảnh xung đột kéo dài, theo lời Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen ngày 30/9 tại Brussels, Bỉ.

Bà von der Leyen mô tả khoản viện trợ là “cam kết quân sự cụ thể nhất từ trước đến nay” của EU đối với Ukraine, đồng thời nhấn mạnh vai trò then chốt của quốc gia này trong việc bảo vệ an ninh toàn châu Âu.

Toàn bộ khoản viện trợ sẽ được giải ngân ngay lập tức. Theo bà von der Leyen, việc đầu tư này sẽ mang lại lợi ích kép, giúp EU tiếp cận và học hỏi công nghệ UAV tiên tiến mà Ukraine đang phát triển. (TVP World)

* Chính phủ Nga gia hạn các biện pháp hạn chế xuất khẩu đối với xăng và dầu diesel cho đến ngày 31/12/2025. Lệnh cấm xuất khẩu xăng được áp dụng đối với tất cả các nhà sản xuất, trong đó có cả các nhà sản xuất trực tiếp, trong khi lệnh cấm xuất khẩu dầu diesel sẽ chỉ được áp dụng cho các bên không sản xuất. (TASS)

* Ba Lan sẽ gia hạn các biện pháp kiểm soát biên giới với Đức và Lithuania đến ngày 4/4/2026, theo thông báo của Bộ Nội vụ Ba Lan ngày 1/10.

Ba Lan đã áp đặt lệnh kiểm soát tạm thời trên các tuyến biên giới với Đức và Lithuania từ tháng 7, theo gương một số quốc gia EU khác trong việc tái áp đặt hoạt động kiểm soát nhằm ngăn chặn tình trạng di cư bất hợp pháp. (Reuters)

* Slovakia và Belarus sẽ nối lại hợp tác sau gần 5 năm gián đoạn do những lệnh trừng phạt gây ra hạn chế lớn trong quan hệ song phương trên các lĩnh vực, gồm thương mại, kinh tế, giao lưu cá nhân, du lịch và văn hóa.

Theo Đại sứ Slovakia tại Belarus Jozef Migas, nước này mong muốn phát triển hợp tác và quan hệ hữu nghị với Belarus. (Belta)

* Pháp phát hiện thi thể của Đại sứ Nam Phi Nkosinathi Emmanuel Mthethwa, 58 tuổi, bên ngoài Khách sạn Hyatt ở thủ đô Paris. Chính phủ Nam Phi sau đó cũng đã xác nhận thông tin về cái chết của ông Mthethwa.

Đại sứ Mthethwa đã đặt một phòng trên tầng 22 của Khách sạn Hyatt. Truyền thông Pháp đưa tin, ông Mthethwa được cho là đã tự tử, nhưng không trích dẫn nguồn tin. Hiện lực lượng chức năng Pháp đang tiến hành điều tra làm rõ vụ việc trên. (THX)

Châu Á-Thái Bình Dương

* Động đất tại Philippines có độ lớn 6.9 richter xảy ra ở Cebu, miền Trung nước này ngày 30/9 đã khiến 69 người thiệt mạng, 147 người bị thương và 22 tòa nhà bị hư hại nghiêm trọng, theo thông báo mới nhất từ Cơ quan Phòng vệ dân sự Philippines.

Tại thành phố Bogo, số người bị thương tăng nhanh khiến bệnh viện địa phương rơi vào tình trạng quá tải. Hàng chục bệnh nhân, trong đó có nhiều trẻ em, phải điều trị trên giường dã chiến dựng dưới các lều ngoài sân do lo ngại dư chấn làm sập tòa nhà. (TASS)

* Tàu khảo sát Hướng Dương Hồng 22 của Trung Quốc đã hạ thiết bị dạng ống xuống vùng biển thuộc Vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Nhật Bản ở khu vực ngoài khơi đảo Amami-Oshima, tỉnh Kagoshima, ngày 1/10.

Lực lượng bảo vệ bờ biển Nhật Bản (JCG) nghi Bắc Kinh tiến hành nghiên cứu hải dương. Đây là lần thứ 3 trong vòng 1 tuần con tàu này thực hiện hành động tương tự.

Trong 2 lần trước, vào các ngày 28 và 30/9, tàu Trung Quốc rời khỏi EEZ vài giờ sau khi nhận cảnh báo bằng lời qua sóng vô tuyến từ phía Nhật Bản. (Kyodo)

* Hàn Quốc sẽ xây dựng hòa bình trên nền tảng an ninh vững mạnh. Đây là cam kết mà Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung đưa ra trong bài phát biểu nhân kỷ niệm 77 năm Ngày Lực lượng vũ trang.

Ông Lee Jae Myung nêu rõ: “Đạt được hòa bình là điều khả thi dựa trên nền tảng an ninh vững mạnh và hình thức an ninh đáng tin cậy nhất là tình trạng không cần tới xung đột, tức là hòa bình”.

Tổng thống Hàn Quốc cam kết xây dựng “lực lượng thông minh, tinh nhuệ, hùng mạnh” thông qua việc tích hợp các hệ thống vũ khí tối tân có người điều khiển và không người điều khiển, như robot tác chiến trí tuệ nhân tạo, thiết bị bay không người lái tự động và hệ thống tên lửa tấn công – phòng thủ chính xác. (Yonhap)

Trung Đông-châu Phi

* Phong tràoHamas không thể chấp nhận hai điểm quan trọng trong kế hoạch Gaza của Tổng thống Mỹ Donald Trump là giải giáp lực lượng vũ trang và triển khai quân đội nước ngoài trên lãnh thổ Palestine.

Một người phát ngôn của lực lượng này cho biết: "Kế hoạch của ông Trump phục vụ lợi ích của Israel và phớt lờ nhu cầu của người dân Palestine".

Theo quan chức này, nhóm Hamas "coi việc đưa quân đội nước ngoài vào Dải Gaza là một hình thức chiếm đóng mới".

Trong khi đó, ông Trump đã đặt ra thời hạn 3-4 ngày để nhóm Hamas phản hồi về kế hoạch hòa bình 20 điểm do ông đề xuất nhằm chấm dứt xung đột tại Dải Gaza, đồng thời cảnh báo phong trào Hồi giáo có thể đối mặt với hậu quả nghiêm trọng nếu từ chối kế hoạch trên. (TASS)

* Cựu Tổng thống CHDC Congo Joseph Kabila bị tuyên án tử hình vắng mặt trong ngày 30/9. Trung tướng Joseph Mutombo Katalayi, người chủ trì Tòa án quân sự tối cao tại Cộng hòa Dân chủ (CHDC) Congo, cho biết, ông Kabila đã bị kết án về nhiều tội danh khác nhau, bao gồm tội phản quốc, tội ác chống lại loài người, giết người, tấn công tình dục, tra tấn và nổi loạn.

Ông Joseph Kabila, từng giữ chức Tổng thống từ năm 2001-2019, sau đó đã rời khỏi CHDC Congo vào năm 2023, nhưng gần đây đã đến thành phố Goma ở miền Đông nước này, một khu vực do nhóm phiến quân “Phong trào ngày 23/3” (M23) kiểm soát. Hiện không có thông tin ngay lập tức về nơi ở của Kabila sau phán quyết của tòa án quân sự. (CNN)

Châu Mỹ

* Chính phủ Mỹ chính thức đóng cửa từ 0h01 ngày 1/10 (giờ địa phương, tức 11h01 theo giờ Việt Nam) sau khi Quốc hội và Tổng thống Donald Trump không đạt được thỏa thuận ngân sách, do bất đồng về nguồn tài trợ cho chăm sóc y tế.

Đây là lần đóng cửa tiếp sau kể từ sau đợt đóng cửa kéo dài 35 ngày - dài nhất trong lịch sử - hồi tháng 2/208-1/2019. Tổng thống Trump cáo buộc đảng Dân chủ làm đình trệ các cuộc đàm phán, đồng thời cảnh báo sẽ có thêm các đợt cắt giảm nhân sự công.

Theo Văn phòng Ngân sách Quốc hội, khoảng 750.000 công chức có thể phải nghỉ việc tạm thời mỗi ngày và chỉ được trả lương khi chính phủ mở cửa trở lại. Hiện chưa rõ thời gian chính phủ Mỹ đóng cửa sẽ kéo dài bao lâu. Thượng viện dự kiến làm việc trở lại cuối tuần này, trong khi Hạ viện vẫn đang trong kỳ nghỉ. (CBS News)

* Quốc hội Venezuela phê chuẩn Hiệp ước Hợp tác và liên kết chiến lược Venezuela-Nga, nhằm củng cố mối quan hệ hữu nghị và hợp tác toàn diện giữa hai quốc gia.

Chủ tịch Quốc hội Jorge Rodríguez khẳng định, văn kiện này “là biểu hiện của tình hữu nghị bền chặt, tình anh em và phương thức mới trong quan hệ giữa các dân tộc và chính phủ”, đồng thời nhấn mạnh quan hệ song phương ngày càng vững mạnh và mang lại lợi ích thiết thực cho người dân hai nước.

Hiệp ước đề ra cơ chế đối thoại chính trị cấp cao, thúc đẩy hợp tác dựa trên luật pháp quốc tế, tôn trọng chủ quyền, giải quyết hòa bình tranh chấp, bảo vệ nhân quyền và quyền tự quyết của các dân tộc. (TASS)

* Tổng thống Mỹ Donald Trump để ngỏ khả năng đối thoại với Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un "mà không đặt ra bất kỳ điều kiện tiên quyết nào", theo lời một quan chức Nhà Trắng ngày 30/9.

Quan chức này nhắc lại rằng, trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông Trump đã tổ chức 3 hội nghị thượng đỉnh lịch sử với ông Kim Jong Un, giúp ổn định bán đảo Triều Tiên và hiện nay chính sách của Washington đối với Bình Nhưỡng không thay đổi. (Yonhap)

Hoàng Hà