Tin thế giới 20/10: EU 'không ưng' chuyến thăm Hungary của Tổng thống Nga; Ukraine chờ một lời mời; Canada tuyên bố có thể bắt Thủ tướng Israel

Chủ tịch đảng LDP Takaichi Sanae và lãnh đạo đảng Duy tân Yoshimura Hirofumi ký thỏa thuận thành lập chính phủ liên minh ngày 20/10. (Nguồn: Asahi)

Châu Âu

* Liên minh châu Âu (EU) cho rằng, việc Tổng thống Nga Vladimir Putin thăm Hungary, một thành viên EU, để đàm phán về vấn đề Ukraine là “không hay”, đồng thời hoài nghi liệu chuyến thăm đó "có mang lại kết quả gì hay không".

Phát biểu với báo giới trước thềm hội nghị ngoại trưởng EU tại Luxembourg, Đại diện cấp cao phụ trách chính sách đối ngoại của EU Kaja Kallas ngày 20/10 lưu ý rằng, ông Putin hiện đang bị Tòa án Hình sự quốc tế (ICC) phát lệnh bắt giữ, trong khi Hungary đang trong tiến trình rút khỏi ICC.

Tuy nhiên, bà cũng cho rằng, nỗ lực của Tổng thống Mỹ Donald Trump nhằm thúc đẩy hòa bình là điều đáng hoan nghênh, song nhấn mạnh tầm quan trọng của việc Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky được gặp người đồng cấp Nga. (Modern Diplomacy)

* EU thông qua kế hoạch chấm dứt nhập dầu và khí đốt từ Nga, trong đó quy định dừng ký các hợp đồng mới từ tháng 1/2026, chấm dứt các hợp đồng ngắn hạn hiện có từ tháng 6/2026 và kết thúc toàn bộ hợp đồng dài hạn vào tháng 1/2028.

Động thái này là một phần trong nỗ lực của EU nhằm cắt giảm nguồn thu của Moscow dùng để tài trợ cho cuộc chiến tại Ukraine. (Europa)

* Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky sẵn sàng tham dự Hội nghị thượng đỉnh sắp tới giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Hungary nếu nhận được lời mời.

Phát biểu với báo giới, ông Zelensky nhấn mạnh: “Nếu tôi được mời tới Budapest, nếu đó là một hình thức gặp ba bên, hoặc như người ta gọi là ngoại giao con thoi, khi Tổng thống Trump gặp ông Putin rồi gặp tôi, thì dù theo hình thức nào, chúng tôi sẽ đồng ý".

Ngoài ra, Tổng thống Ukraine kêu gọi các nước phương Tây cung cấp cho Kiev 25 tổ hợp phòng không Patriot để đối phó với làn sóng không kích gia tăng của Nga.

Về phía Nga, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Maria Zakharova ngày 20/10 cho biết, thỏa thuận hòa bình cho Ukraine phải giải quyết các nguyên nhân gốc rễ của xung đột để bảo đảm hòa bình căn bản và lâu dài. (TASS, Ukrinform)

* Italy giải cứu 91 người di cư bất hợp pháp và tìm thấy thi thể của 2 người khác trên một chiếc thuyền gặp nạn trôi dạt ngoài khơi đảo Lampedusa trên Địa Trung Hải ngày 19/10.

Theo Bộ Nội vụ Italy, 55.948 người di cư đã đến nước này bằng đường biển từ đầu năm đến ngày 17/10, cao hơn so với con số 55.010 người được ghi nhận trong cùng kỳ năm ngoái. Tuyến đường Trung Địa Trung Hải trải dài giữa Italy, Malta, Libya và Tunisiavẫn là một trong những hành lang di cư nguy hiểm và sôi động nhất hướng đến châu Âu. (Arab News)

Châu Á-Thái Bình Dương

* Đảng Dân chủ Tự do (LDP) và đảng Duy tân hoàn tất thủ tục thành lập chính phủ liên minh với lễ ký kết thỏa thuận vào tối 20/10.

Theo thỏa thuận, đảng Duy tân sẽ ủng hộ đảng LDP trong cuộc bầu chọn Thủ tướng diễn ra vào ngày 21/10, qua đó bảo đảm Chủ tịch LDP Takaichi Sanae sẽ trở thành nữ Thủ tướng đầu tiên trong lịch sử Nhật Bản.

Hai đảng cam kết nhanh chóng triển khai các biện pháp kinh tế hướng tới người dân, thúc đẩy cải cách hiến pháp, đẩy mạnh cải cách cơ cấu trong các lĩnh vực an ninh, an sinh xã hội và cơ chế quản trị. Hai bên cũng đang xem xét thành lập một nhóm công tác chung nhằm triển khai các nội dung hợp tác. (Kyodo)

* Philippines-Trung Quốc đang xây dựng thỏa thuận hợp tác giữa lực lượng cảnh sát biển hai nước nhằm quản lý các điểm nóng ở Biển Đông.

Thứ trưởng Ngoại giao Philippines Ma. Theresa Lazaro cho rằng, thỏa thuận dự kiến hướng tới việc “đi đến thống nhất biên bản ghi nhớ (MOU) giữa hai bên về một số vấn đề cùng quan tâm của lực lượng cảnh sát biển”.

Người phát ngôn Lực lượng Cảnh sát biển Philippines Jay Tristan Tarriela khẳng định thỏa thuận sẽ không ảnh hưởng đến lập trường của Manila và có thể tương tự cơ chế hợp tác giữa lực lượng cảnh sát biển hai nước thời chính quyền cựu Tổng thống Rodrigo Duterte.

Theo ông Tarriela, bản thỏa thuận đang được soạn thảo có thể bao gồm hợp tác tìm kiếm - cứu nạn và bảo vệ môi trường ở Biển Tây Philippines. (SCMP)

* Trung Quốc khai mạc Hội nghị trung ương 4 khóa XX Ban Chấp hành trung ương đảng Cộng sản vào ngày 20/10. Hội nghị dự kiến kéo dài trong 4 ngày, bên cạnh việc thông qua Kế hoạch 5 năm lần thứ 15, được cho sẽ bao gồm một cuộc cải tổ lớn trong nội bộ đảng Cộng sản Trung Quốc.

Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc Tập Cận Bình đã thay mặt Bộ Chính trị trình bày báo cáo công tác và giải thích dự thảo kiến nghị của Ban lãnh đạo đảng về việc xây dựng Kế hoạch 5 năm lần thứ 15 (2026-2030) cho phát triển kinh tế - xã hội quốc gia. (THX)

* Chính quyền quân sự Myanmar đột kích khu KK Park, một trong những trung tâm lừa đảo trực tuyến khét tiếng nhất tại khu vực biên giới giáp Thái Lan và thu giữ 30 bộ thiết bị thu phát sóng Starlink cùng phụ kiện. (Global New Light of Myanmar)

Trung Đông-châu Phi

* Canada tuyên bố sẽ bắt giữ người đồng cấp Benjamin Netanyahu nếu nhà lãnh đạo Israel nhập cảnh Canada.

Trả lời phỏng vấn Bloomberg, khi được hỏi liệu có thực hiện cam kết của người tiền nhiệm Justin Trudeau về việc bắt giữ Thủ tướng Netanyahu vì tội ác chiến tranh hay không, ông Carney trả lời “Có”. (Times of Israel)

* Giới lãnh đạo Hamas không liên quan vụ tấn công chết người nhằm vào quân đội Israel ở phía Nam Dải Gaza ngày 18/10, theo lời Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ông đổ lỗi cho “một số phiến quân bên trong khu vực”, đồng thời khẳng định "mọi chuyện sẽ được xử lý đúng đắn".

Liên quan việc thực hiện thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza, cả Tổng thống Mỹ Donald Trump và con rể, đồng thời là cố vấn của ông, Jared Kushner, đều đánh giá lực lượng Hamas thực sự đang tìm kiếm thi thể của các con tin đã chết và không cố ý kéo dài quá trình đưa họ trở về Israel.

Ông Kushner đã kêu gọi Israel hỗ trợ người Palestine: “Thông điệp lớn nhất mà chúng tôi muốn truyền tải tới giới lãnh đạo Israel hiện nay là, khi giao tranh đã kết thúc, nếu muốn Israel hòa nhập với Trung Đông rộng lớn hơn, các bạn phải tìm cách giúp người dân Palestine phát triển và làm tốt hơn”.

Về vấn đề thành lập nhà nước Palestine, ông Kushner cho biết: “Dù cuối cùng bạn gọi nó là gì, chúng tôi sẽ để người Palestine tự quyết định điều đó”. (Times of Israel)

* Israel cảnh báo các thành viên Hamas đang ẩn náu ở phía đông Đường Vàng - ranh giới khu vực triển khai lực lượng quân đội Israel tại Gaza theo lệnh ngừng bắn - phải rút lui ngay lập tức nếu không sẽ bị nhắm mục tiêu. (Times of Israel)

Châu Mỹ

* Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã cam kết về việc New Delhi sẽ hạn chế mua dầu từ Nga.

Khi được hỏi về việc chính phủ Ấn Độ tuyên bố không biết về bất kỳ cuộc trò chuyện nào giữa hai nhà lãnh đạo về vấn đề này, Tổng thống Trump đưa ra cảnh báo rõ ràng: "Nếu họ muốn nói như vậy, thì họ sẽ tiếp tục trả mức thuế quan khổng lồ và họ không muốn làm như vậy". (CBS News)

* Ứng cử viên trung dung Rodrigo Paz đắc cử Tổng thống Bolivia sau khi Ủy ban Bầu cử tối cao (TSE) kiểm đếm hơn 97% số phiếu. Chủ tịch TSE Oscar Hassenteufel nói với các phóng viên: "Kết quả này là không thể đảo ngược". (Reuters)

* Chính phủ Colombia cáo buộc phát biểu của Tổng thống Trump “đe dọa trực tiếp đến chủ quyền quốc gia” và cho biết sẽ đưa vụ việc ra “các cơ quan quốc tế có thẩm quyền” để bảo vệ đất nước.

Bộ Ngoại giao Colombia nhấn mạnh việc sử dụng hợp tác quốc tế làm công cụ gây sức ép là hành vi “can thiệp trắng trợn vào công việc nội bộ”, khẳng định Tổng thống nước này Gustavo Petro luôn kiên định trong cuộc chiến chống ma túy và bảo vệ phẩm giá quốc gia.

Trước đó cùng ngày, trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump gọi ông Petro là “lãnh đạo buôn ma túy”, cáo buộc ông “khuyến khích sản xuất ma túy” trên khắp lãnh thổ Colombia và “không làm gì để ngăn chặn nạn buôn lậu ma túy, ngành kinh doanh lớn nhất của Colombia”. (Reuters)

Bảo Minh