Tin thế giới 6/1: Mỹ tố Nga-Triều Tiên tính làm chuyện lớn, Trung Quốc trấn an Ấn Độ về con đập khủng, nỗi bất bình của ông Trump
Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số sự kiện quốc tế trong ngày.
Châu Âu
* Nga có ý định chia sẻ công nghệ không gian và vệ tinh tiên tiến với Triều Tiên, để đổi lấy việc Bình Nhưỡng cung cấp vũ khí và các thiết bị khác cho Moscow, theo cáo buộc của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken ngày 6/1.
Theo nhà ngoại giao, Nga có thể sắp đảo ngược chính sách kéo dài hàng thập kỷ bằng việc chấp nhận chương trình vũ khí hạt nhân của Triều Tiên. (Yonhap)
* Ukraine gợi ý cho Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump về việc mua vũ khí của Washington bằng khối tài sản 300 tỷ USD bị phong tỏa của Nga, lưu ý rằng, Kiev "không cần bất kỳ món quà nào" của cường quốc số một thế giới. Ukraine coi đây là một trong những bảo đảm về mặt quân sự cho nước này. (Ukrinform)
* Thủ tướng Đức Olaf Scholz phủ nhận việc sớm thăm Nga và gặp Tổng thống nước chủ nhà Vladimir Putin tại Moscow. Theo nhà lãnh đạo Đức, việc tổ chức cuộc gặp như vậy thậm chí chưa từng được cân nhắc, đồng thời lưu ý, sẽ chỉ tiến hành một cuộc điện đàm khác với Tổng thống Putin nếu nó "mang lại hiệu quả". (Anadolu)
* Nổ lớn gần nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia (ZNPP) của Ukraine vào ngày 5/1, theo lời Tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) Rafael Mariano Grossi.
Ông cho biết, tổ chức này đã ghi nhận nhiều tiếng nổ lớn gần ZNPP, trùng với các báo cáo về "một vụ tấn công được cho là bằng thiết bị bay không người lái vào trung tâm huấn luyện của ZNPP, ngay bên ngoài khu vực nhà máy". (Ukrinform)
* Thủ tướng Na Uy Jonas Gahr Stoere lo ngại việc tỷ phú người Mỹ Elon Musk - một người với quyền tiếp cận rất lớn đối với mạng xã hội và nguồn lực kinh tế khổng lồ - can thiệp trực tiếp vào công việc nội bộ của các quốc gia khác.
Ông Stoere kêu gọi các chính trị gia nước này cùng tỏ lập trường phản đối nếu lo ngại này thành hiện thực. (Politico)
Châu Á-Thái Bình Dương
* Trung Quốc khẳng định kế hoạch xây dựng con đập lớn nhất thế giới trên sông Brahmaputra (phía Bắc Kinh gọi là sông Yarlung Tsangpo) tại Tây Tạng, gần biên giới với Ấn Độ, sẽ không gây tác động tiêu cực đến môi trường, địa chất hay tài nguyên nước của các quốc gia ở hạ lưu như Ấn Độ và Bangladesh.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Quách Gia Côn khẳng định, dự án sẽ giúp cải thiện công tác phòng chống thiên tai và giảm nhẹ ảnh hưởng của biến đổi khí hậu tại khu vực hạ lưu.
Phát biểu được đưa ra trong bối cảnh Ấn Độ bày tỏ lo ngại về tác động của con đập trong cuộc hội đàm với Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan đang ở thăm New Delhi. (PTI)
* Ấn Độ trong tiến trình hoàn tất các thỏa thuận quốc phòng trọng yếu với Pháp, bao gồm việc mua sắm 26 máy bay chiến đấu Rafale Marine và 3 tàu ngầm lớp Scorpene, với tổng trị giá hơn 10 tỷ USD.
Dự kiến, những thỏa thuận này được ký kết trong chuyến thăm Paris của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, theo kế hoạch diễn ra vào tháng 2/2025. (Oneindia)
* Bangladesh phát lệnh bắt giữ lần thứ hai đối với cựu Thủ tướng lưu vong Sheikh Hasina. Trưởng công tố Tòa án xét xử tội phạm quốc tế Bangladesh (ICT) Tajul Islam ngày 6/1 cho biết, ICT đã ban hành lệnh truy nã bà Hasina và 11 người khác, bao gồm cố vấn quân sự của bà, quân nhân và các quan chức thực thi pháp luật khác”. (Times of India)
* Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru bác khả năng thành lập “đại liên minh” với các đảng đối lập lớn trong thời điểm hiện tại. Ông cho biết, trước tiên, ông sẽ tập trung vào việc bảo đảm sự ủng hộ của họ để thông qua các dự luật và ngân sách.
Nhà lãnh đạo hy vọng có cuộc thảo luận với Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump "vào thời điểm thích hợp nhất và theo một hình thức phù hợp", đồng thời thừa nhận chưa có thời điểm cụ thể được ấn định. (Kyodo)
* Triều Tiên phóng tên lửa đạn đạo chưa xác định hướng vào vùng biển phía Đông. Theo phía Hàn Quốc, vũ khí này là tên lửa đạn đạo siêu thanh tầm trung, có tầm bắn 1.100km. Nhật Bản cho hay, tên lửa rơi bên ngoài Vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của nước này và không gây thiệt hại. Các đặc phái viên Mỹ-Nhật-Hàn đã phản đối vụ phóng. (Yonhap)
Trung Đông-châu Phi
* Mỹ muốn thỏa thuận ngừng bắn tại Gaza được ký kết và các con tin được trả tự do trong 2 tuần tới, trước khi chính quyền của Tổng thống Joe Biden hết nhiệm kỳ, theo lời Ngoại trưởng nước này Antony Blinken.
Theo ông, chính quyền Mỹ đang tiến hành nỗ lực mới nhằm thúc đẩy Israel và phong trào Hồi giáo Hamas đạt lệnh ngừng bắn tại Gaza và trao trả các con tin trước khi Tổng thống đắc cử Donald Trump nhậm chức vào ngày 20/1. (Anadolu)
* Hamas tuyên bố sẵn sàng thả 34 con tin Israel trong khuôn khổ “giai đoạn đầu tiên” của thỏa thuận trao đổi tù nhân có khả năng được thực hiện với phía Israel, bao gồm tất cả phụ nữ, trẻ em, người già và những người ốm yếu hiện bị giam giữ ở Gaza. Tuy nhiên, Israel cho biết, chưa nhận được danh sách 34 con tin này. (Times of Israel)
* Ngoại trưởng của chính quyền lâm thời Syria Asaad al-Shaibani lần đầu tiên công du Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) ngày 6/1. Trên mạng xã hội X, ông Shaibani đăng tải bức ảnh ông bước xuống máy bay đồng thời bày tỏ mong muốn "xây dựng quan hệ với UAE". (SANA)
* Xả súng gần thị trấn Kedumim, phía bắc Bờ Tây, trong ngày 6/1 khiến 3 người Israel hiệt mạng và một số người bị thương. Quân đội Israel đã phong tỏa tất cả các ngôi làng trong khu vực này để truy tìm các nghi phạm. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố sẽ đưa các thủ phạm và những người tiếp tay chúng ra trước công lý. (Times of Israel)
Châu Mỹ
* Ông Trump không vui khi Mỹ treo cờ rủ trong ngày ông nhậm chức Tổng thống ngày 20/1. Đây là quyết định do Tổng thống Joe Biden đưa ra nhằm tưởng nhớ cố Tổng thống Jimmy Carter từ trần hôm 29/12, hưởng thọ 100 tuổi. Việc treo cờ rủ sẽ áp dụng đến ngày 28/1 và ông Trump không thể can thiệp.
Trong một bài đăng trên mạng xã hội Truth Social cuối tuần qua, ông Trump nhận định: “Các thành viên đảng Dân chủ đều 'hí hửng' khi nhắc tới việc treo cờ rủ trong lúc tôi nhậm chức. Không ai muốn thấy tôi nhậm chức dưới lá cờ rủ, không người Mỹ nào lại vui mừng về điều này. Hãy chờ xem. Gây dựng nước Mỹ vĩ đại trở lại!”.
Khi được hỏi về bài viết của ông Trump trong một cuộc họp báo, phát ngôn viên báo chí Nhà Trắng Karine Jean-Pierre khẳng định, Tổng thống Biden không cân nhắc việc thay đổi hoặc đánh giá lại kế hoạch treo cờ rủ.
* Ngoại trưởng Mỹ thăm Hàn Quốc trong ngày 6/1 và có cuộc gặp với quyền Tổng thống Choi Sang-mok cùng người đồng cấp Cho Tae-yul của nước chủ nhà Seoul. Hai bên cùng phản đối vụ thử tên lửa của Triều Tiên.
Về tình trạng hỗn loạn chính trị tại Hàn Quốc, ông Blinken tái khẳng định Washington "hoàn toàn tin tưởng" vào khả năng phục hồi dân chủ của nước này. (Yonhap)
* Chính phủ Venezuela sẵn sàng cho lễ nhậm chức nhiệm kỳ ba của Tổng thống Nicolas Maduro. Phe ủng hộ chính phủ đã tổ chức một cuộc diễu hành lớn ở thủ đô Caracas để thể hiện sự ủng hộ Tổng thống Maduro. (TASS)