Tình báo Mỹ đánh giá trái ngược với Tổng thống Trump về mức độ thiệt hại hạt nhân Iran
Một đánh giá tình báo ban đầu của Mỹ kết luận rằng các cuộc không kích của nước này vào cuối tuần qua chỉ khiến chương trình hạt nhân của Tehran bị trì hoãn trong vài tháng.
Cơ sở hạt nhân Isfahan của Iran bị tàn phá trong đợt không kích sáng 21/6. Ảnh: TTXVN
Theo hãng tin Reuters, báo cáo trên được đưa ra bởi Cơ quan Tình báo Quốc phòng (DIA) – cơ quan tình báo chính của Lầu Năm Góc và là một trong 18 cơ quan tình báo của Mỹ. Theo 3 nguồn tin, DIA nhận định rằng Iran có thể khôi phục lại chương trình hạt nhân trong vòng vài tháng. Trong đó, một nguồn tin nhấn mạnh rằng thời điểm sớm nhất để Iran tái khởi động chương trình có thể chỉ từ 1 đến 2 tháng.
Tài liệu mật này gần như trái ngược với tuyên bố trước đó của Tổng thống Donald Trump và các quan chức cấp cao khác trong chính quyền Mỹ - bao gồm cả Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth. Khi đó, ông Trump và nhiều quan chức Mỹ đã khẳng định, các cuộc không kích của nước này, sử dụng bom xuyên hầm cùng các loại vũ khí khác, về cơ bản đã loại bỏ chương trình hạt nhân của Iran.
Một số nguồn tin cho biết bản báo cáo đã xác nhận rằng các cuộc tấn công của Mỹ đã làm sập các lối vào cơ sở và phá hủy hoặc làm hư hại nhiều cơ sở hạ tầng. Một nguồn tin khác cho biết, các tòa nhà ngầm đã không bị sập hoàn toàn. Theo đó, việc tái khởi động hoạt động sẽ phụ thuộc vào việc Iran “mất bao lâu để đào bới và xây dựng lại hoặc sửa chữa” hệ thống điện và cấp nước - nguồn tin thứ hai tiết lộ.
Hôm 24/6, đại diện của chính quyền Mỹ thông báo với Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc rằng các cuộc không kích của nước này đã “làm suy yếu” chương trình hạt nhân của Iran. Cách miêu tả này dường như đã “nhẹ” hơn so với tuyên bố trước đó của ông Trump rằng các cơ sở này đã bị "xóa sổ".
Khi được yêu cầu bình luận về những đánh giá trên, Nhà Trắng chỉ dẫn lại phát biểu của người phát ngôn Karoline Leavitt nói với CNN rằng kết luận nói trên là “hoàn toàn sai lệch”.
“Chúng ta đều biết chuyện gì xảy ra khi bạn thả mười bốn quả bom nặng 30.000 pound xuống chính xác mục tiêu: đó là sự hủy diệt hoàn toàn”, bà Leavitt từng nói.
Một quan chức Mỹ đã nghiên cứu bản đánh giá của DIA và lưu ý rằng tài liệu này có tính chất cảnh báo và giả định, cũng như cho biết một báo cáo chi tiết hơn dự kiến sẽ được công bố trong vài ngày hoặc vài tuần tới.
Một số nhà phân tích nói rằng nếu chỉ dựa vào hình ảnh vệ tinh, thì mức độ thiệt hại đối với cơ sở làm giàu urani Fordow của Iran – vốn nằm sâu dưới lòng đất – có thể chưa được đánh giá một cách chính xác, đầy đủ.
Việc đánh giá mức độ thiệt hại tại các cơ sở hạt nhân Fordow, Isfahan, Natanz của Iran được cho là nhiệm vụ khó khăn với nhiều bên liên quan và DIA không phải là cơ quan duy nhất được giao nhiệm vụ này. Một nguồn tin cho biết bản đánh giá ban đầu dường như không nhận được sự đồng thuận tuyệt đối và gây ra tranh cãi trong nội bộ.
Theo một quan chức Mỹ giấu tên, Washington hiện vẫn chưa nắm chính xác mức độ thiệt hại thực sự sau các cuộc không kích cuối tuần qua. Tuy vậy, đánh giá ban đầu cho thấy các cuộc không kích có thể đã không thành công như tuyên bố của chính quyền Mỹ.
Theo tờ Washington Post dẫn lời một nguồn tin nói rằng một số máy ly tâm dùng để làm giàu urani của Iran vẫn còn nguyên vẹn. Lầu Năm Góc bác bỏ quan điểm cho rằng thiệt hại là không đáng kể, dù không phủ nhận sự tồn tại của bản đánh giá của DIA.
“Dựa trên tất cả những gì chúng tôi đã thấy – và tôi đã xem hết – chiến dịch ném bom của chúng tôi đã phá hủy hoàn toàn khả năng sản xuất vũ khí hạt nhân của Iran”, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Hegseth tuyên bố.
“Những quả bom khổng lồ của chúng tôi đánh trúng chính xác từng mục tiêu – và hoạt động hoàn hảo… Bất kỳ ai nói rằng bom không gây ra thiệt hại nặng nề đều chỉ đang cố hạ uy tín Tổng thống và chiến dịch thành công này”, ông nói thêm.
Tuy nhiên, một nguồn tin cho biết, kho urani đã được làm giàu của Iran vẫn chưa bị loại bỏ. Ông David Albright, cựu thanh tra hạt nhân của Liên Hợp Quốc, nhận định rằng dựa vào hình ảnh vệ tinh thương mại sau vụ tấn công, ông tin rằng cuộc không kích của Mỹ đã phá hủy chương trình làm giàu urani hiện tại của Iran, nhưng không loại bỏ được “mối đe dọa” về dài hạn.
Theo các nhà nghiên cứu, những đánh giá quân sự ban đầu có thể thay đổi khi có thêm các thông tin liên quan, và việc có nhiều quan điểm khác nhau giữa các cơ quan tình báo Mỹ là điều không quá hiếm gặp.
Trước đó vào ngày 23/6, lãnh đạo phe Dân chủ tại Hạ viện, ông Hakeem Jeffries nói rằng những tuyên bố của ông Trump về việc chương trình hạt nhân Iran đã bị loại bỏ hoặc bị đẩy lùi nghiêm trọng vẫn chưa có bằng chứng xác thực.
