Nguy cơ nổ ra một cuộc khủng hoảng dầu mỏ
Giá dầu mỏ đã bị đẩy lên cao và thị trường dầu trở nên căng thẳng kể từ khi xung đột Israel - Iran bùng phát cách đây hơn 1 tuần, khiến cộng đồng quốc tế lo ngại nguy cơ nổ ra cuộc khủng hoảng dầu mỏ phủ bóng đen lên tăng trưởng kinh tế thế giới. Cuộc tấn công của Mỹ vào Iran ngày 22/6 được cho là khiến tình hình càng thêm phức tạp.
Cơ sở khai thác dầu của Iran. Ảnh: IRNA/TTXVN
Giá một thùng dầu của Nga đã tăng lên mức cao nhất trong 6 tháng qua, đưa thu nhập xuất khẩu dầu của nước này tăng 12% chỉ trong chưa đầy 1 tuần. Trong khi đó, giá dầu Brent tăng hơn 10% so với trước đây, hiện được giao dịch ở mức khoảng 75 USD/thùng, tương đương với giá dầu hồi tháng 1/2025 trước khi chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump áp dụng chính sách thuế quan mới đối với gần như toàn thế giới.
Đối với những nước nhập khẩu dầu, việc giá dầu tăng giá là mối đe dọa mới.
Chuyên gia Francis Perrin, Giám đốc nghiên cứu của Viện Quan hệ Quốc tế và Chiến lược IRIS (Pháp), cảnh báo “chảo dầu Trung Đông có thể bốc cháy bất cứ lúc nào” do vùng này chiếm gần 50% trữ lượng dầu thế giới. Bên cạnh đó, căng thẳng và xung đột lần này lại liên quan trực tiếp đến Iran, nhà sản xuất dầu mỏ lớn trên thế giới. Giá dầu đã tăng ngay từ ngày 13/6 sau đợt không kích đầu tiên của Israel đêm hôm trước. Trên các thị trường ở London (Anh) hay New York (Mỹ), giá dầu đều tăng 7% trong phiên giao dịch ngày hôm đó và theo ông Perrin, mức tăng 7% trong 1 ngày là “rất mạnh”.
Cũng theo ông Perrin, khi giá dầu tăng, các nước nhập khẩu dầu như Pháp sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề, gây áp lực đối với thương mại và sản xuất. Đối với người tiêu dùng, giá xăng dầu, dầu sưởi cũng sẽ tăng, gây khó khăn tài chính nếu tình trạng kéo dài.
Trung Quốc - nước nhập khẩu dầu lớn nhất trên thế giới, cũng chịu thiệt hại đáng kể. Theo ông Théo Nencini, chuyên nghiên cứu về quan hệ giữa Iran và Trung Quốc, Trường Khoa học Chính trị Grenoble, xung đột tại Trung Đông hiện nay là một thách thức mới cho kinh tế và tăng trưởng của Trung Quốc. Ông giải thích: “Hơn 50% tổng kim ngạch xuất khẩu dầu của Trung Quốc phải đi qua Eo biển Hormuz". Tuy nhiên, ông dự báo Trung Quốc có thể duy trì nguồn dầu ổn định, dù Mỹ áp lệnh trừng phạt nhằm ngăn cản xuất khẩu dầu Iran.
Một trong những lo ngại lớn nhất là khả năng Iran phong tỏa Eo biển Hormuz, nơi trung chuyển khoảng 20% lượng dầu tiêu thụ toàn cầu. Tuy nhiên, chuyên gia Perrin đánh giá đây là kịch bản xấu nhất và ít khả năng xảy ra, vì phong tỏa sẽ gây tổn thất nghiêm trọng cho Iran và có thể dẫn đến can thiệp quân sự từ Mỹ cùng các đồng minh.
