Tình Đất và người

Cuốn sách có hai phần: Cách mạng, Đất và người với gần 70 truyện ký, thơ lưu dấu một chặng đường dài đi, sống, gặp gỡ, viết, làm phim của NSND Đào Trọng Khánh. Trong phần Cách mạng, bạn đọc sẽ được gặp lại vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc - Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng nhiều nhà lãnh đạo, nhà văn hóa như Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Thủ tướng Phạm Văn Đồng... qua những trang viết chân thực và cảm động, nền tảng cho nhiều bộ phim tài liệu để đời của NSND Đào Trọng Khánh. Trong đó phải kể đến các bài viết Thời đại Hồ Chí Minh, Mây núi Phạm Văn Đồng, Mùa xuân Võ Nguyên Giáp... Nhiều câu chuyện, chi tiết thú vị chưa từng xuất hiện trên màn ảnh.

Ở phần Đất và người, tác giả mang đến cho người yêu lịch sử, văn hóa nước nhà ấn tượng khó quên khi đọc những tư liệu, truyện phim của ông về danh nhân Cao Bá Quát, danh họa Nguyễn Phan Chánh, nhà thơ, nhà viết kịch Lưu Quang Vũ... Truyện Thánh Quát sinh động như một thước phim, cho thấy sự độc đáo, tài tình trong cách khắc họa nhân vật của tác giả. “Cỏ lau lay động, vó ngựa chồm lên”, thấy tiếng người xưa “kể lại những sự kiện cuộc đời mình”...

Bên cạnh quê hương Hải Phòng, NSND Đào Trọng Khánh dành nhiều tình cảm và sự thấu hiểu sâu sắc khi nói về đất và người Thủ đô. Kể chuyện phi công Vũ Xuân Thiều, ông viết: Mẹ Vượng nhìn những bông hoa cúc vàng, hồi tưởng: “Ngày xưa Thiều rất thích màu vàng của hoa cúc”. Anh nói với mẹ: “Trời rét mà có hoa cúc vàng, cảm thấy đỡ lạnh”.

Đất và người của Đào Trọng Khánh lấp lánh những vỉa tầng lao động quá khứ. Cho nên, chuyện hiện ra thú vị, sinh động, đôi khi khiến người đọc lặng đi trong suy tưởng. Cuốn sách còn có một số bài thơ của ông, từng được giới văn nghệ sĩ xem là lạ. Và qua đây, càng thấu hiểu vì sao những thước phim tài liệu của Đào Trọng Khánh lại thấm đẫm tình người, lại sắc sảo và giàu chất thơ đến vậy.

Thi Thi