Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội: bệ phóng phát triển công nghiệp văn hóa

Làm giàu vốn văn hóa, sáng tạo từ tài nguyên di sản

Hà Nội có nhiều công trình di sản ngay trung tâm TP, nơi người dân Thủ đô hàng ngày vẫn đi qua, du khách thường đến chụp ảnh nhưng để tiếp cận, tham quan, tìm hiểu những câu chuyện lịch sử, giá trị kiến trúc - nghệ thuật - văn hóa mỗi công trình, mỗi di tích còn hạn chế.

Lễ diễu hành các di sản văn hóa trên đường phố Hà Nội. Ảnh: Lại Tấn

Vì vậy, việc mở cửa những không gian di sản chưa từng đón khách tham quan hay ít ai biết tới, là một trong những cách mà Lễ hội Thiết kế sáng tạo nói riêng và TP Hà Nội nói chung đã và đang kết nối di sản với Nhân dân bằng nhịp cầu sáng tạo.

Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2023 từng gây ấn tượng với việc khoác áo mới cho không gian di sản công nghiệp Nhà máy Xe lửa Gia Lâm (quận Long Biên) hay đánh thức Tháp nước Hàng Đậu sau gần 100 năm đóng cửa, trở thành không gian sáng tạo độc đáo và thu hút 200.000 người ghé thăm.

Bước sang mùa thứ 4, Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2024 tiếp tục chạm tới nhiều công trình biểu tượng tinh hoa văn hóa của TP như: Cung Thiếu nhi Hà Nội, Nhà hát Lớn, Bảo tàng Lịch sử quốc gia… và đặc biệt đón công chúng tham quan những di sản lần đầu tiên mở cửa sau gần 80 năm như: Nhà khách Chính phủ, tòa nhà Đại học Khoa học tự nhiên (Đại học Tổng hợp - 19 Lê Thánh Tông).

Các đơn vị du lịch đã thiết kế 6 tour có độ dài từ 30 phút đến 8 tiếng trải nghiệm, tại từng điểm di tích hoặc xuyên suốt các điểm trên “Giao lộ sáng tạo”. Du khách có thể lựa chọn ngôn ngữ hướng dẫn bằng tiếng Việt và tiếng Anh. Tại mỗi điểm, người tham quan được hướng dẫn viên dẫn dắt theo lộ trình và giới thiệu thêm những câu chuyện thú vị đằng sau mỗi di sản.

Có thể kể đến như tour “Bắc Bộ phủ - Dấu ấn” mở cửa hé lộ trang sử hào hùng nhất của “Hà Nội 60 ngày đêm” khói lửa; tour “Bảo tàng Lịch sử Quốc gia - Di sản” - khám phá những bảo vật quốc gia và tương tác cùng di sản với Pavilion “Rồng rắn lên mây”; tour “Hà Nội tinh hoa” có 8 tiếng khám phá từ di sản, ẩm thực, văn hóa Hà Nội xung quanh “Giao lộ sáng tạo”.

Theo bà Nguyễn Thị Hồng Hạnh - Công ty Du lịch Vietravel, thông qua các tuyến tham quan theo hai chủ đề chuỗi “Tour sáng tạo tuyến lễ hội” và chuỗi “Tour sáng tạo cộng hưởng”, mỗi bước đi của du khách là một hành trình khám phá chiều sâu của văn hóa, truyền thống và nghệ thuật, hòa quyện cùng không khí sáng tạo của lễ hội.

"Lần đầu tiên triển khai sản phẩm du lịch di sản truyền thống kết hợp với lễ hội văn hóa, chúng tôi hy vọng sẽ tạo tiền đề cho những dòng sản phẩm mới lạ sau này, nhằm đồng hành để cùng phát triển du lịch Hà Nội" - bà Hạnh chia sẻ.

Hiện thực hóa mục tiêu phát triển công nghiệp văn hóa

Nghị quyết 09-NQ/TU của Thành ủy Hà Nội ban hành năm 2022 đã xác định rõ những nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm trong việc phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô. Có thể thấy, Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội là một minh chứng rõ ràng, hiệu quả, giúp hiện thực hóa các mục tiêu phát triển CNVH của Thủ đô.

Du khách quốc tế tham quan không gian sáng tạo tại Đại học Khoa học tự nhiên (Đại học Tổng hợp). Ảnh: Lại Tấn

Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội ra đời từ năm 2021 với vai trò khẳng định thương hiệu Thành phố sáng tạo của Hà Nội khi tham gia Mạng lưới các Thành phố sáng tạo của UNESCO. Đến nay, lễ hội thường niên này trở thành một sự kiện văn hóa quy mô lớn giúp hỗ trợ các ngành công nghiệp sáng tạo, hỗ trợ các tài năng sáng tạo, DN và tổ chức sáng tạo đồng thời bổ trợ cho du lịch văn hóa.

Theo Trưởng đại diện Văn phòng UNESCO tại Việt Nam Jonathan Wallace Baker, việc tổ chức Lễ hội Thiết kế sáng tạo là một trong nhiều hoạt động sáng tạo đa dạng của Hà Nội. Đây là ví dụ điển hình cho sự tiến bộ trong việc hiện thực hóa Hà Nội trở thành Thành phố sáng tạo của Việt Nam và là trung tâm sáng tạo của khu vực.

Bước sang năm thứ 4 tổ chức, các hoạt động sáng tạo được tổ chức với nhiều quy mô lớn nhỏ khác nhau là cuộc đối thoại, là trường học và phép thử giúp chứng thực năng lực, khả năng hợp tác đa bên, giữa Nhà nước và tư nhân, giữa tổ chức và cá nhân, giữa trong nước và quốc tế, giữa nguồn lực tài chính công và nguồn lực tư nhân.

Những vấn đề nảy sinh cần giải quyết, vướng mắc về cơ chế, quy định, thủ tục, khác biệt về quan điểm và phương pháp thực hiện là cơ hội tuyệt vời để các bên tham gia trao đổi, cùng xây dựng một nền tảng phát triển. Đây là tiền đề rất quan trọng để CNVH Hà Nội có thể phát triển hơn nữa trong tương lai.

Một lễ hội thường niên như Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội là “bệ phóng” rất cần thiết, một kênh hiệu quả để phát triển ngành CNVH nhiều thử thách.

Minh An