Tỉnh Quảng Nam nói gì về bức tượng đồng Nữ thần Durga 4 tay?

Ngày 30/10, UBND tỉnh Quảng Nam có công văn gửi Bộ Văn hóa Thể thao & Du lịch (VHTT&DL) cung cấp các thông tin liên quan đến bức tượng đồng Nữ thần Durga 4 tay.

Theo nội dung công văn này, Khu đền tháp Mỹ Sơn hiện do Ban Quản lý di sản văn hóa Mỹ Sơn thuộc UBND huyện Duy Xuyên quản lý và phát huy giá trị. Từ khi thành lập (năm 1995) đến nay, Ban Quản lý di sản văn hóa Mỹ Sơn chưa phát hiện hay quản lý bức tượng đồng Nữ thần Durga.

Bức tượng đồng Nữ thần Durga. Ảnh: Bộ Nội vụ Hoa Kỳ

Tuy nhiên, theo đánh giá ban đầu, những năm sau chiến tranh, nhiều người dân thường vào khu vực rừng Mỹ Sơn để tìm kiếm phế liệu còn sót lại.

Do vậy, có thể hiện vật Bức tượng đồng Nữ thần Durga nêu trên bị thất lạc trong khu vực rừng Mỹ Sơn từ sau chiến tranh và nằm ngoài vùng lõi di tích diện tích 32ha do Ban Quản lý di sản văn hóa Mỹ Sơn quản lý, sau đó được người dân phát hiện và bán trái phép cho các đối tượng chuyên mua bán cổ vật.

Trong Hindu giáo, Durga là một nữ thần đặc biệt, có dấu ấn sâu đậm trong đời sống tinh thần của các tín đồ Hindu và được tôn thờ như biểu tượng của lực lượng siêu nhiên, thánh thiện, vị nữ thần diệt trừ và chiến thắng cái ác. Nữ thần Durga còn được xem là một biểu tượng của tình yêu tinh khiết, lòng dũng cảm và ánh sáng.

Theo UBND tỉnh Quảng Nam, hiện nay, trên địa bàn tỉnh Quảng Nam có 3 bảo vật quốc gia, trong đó Ban Quản lý di sản văn hóa Mỹ Sơn đang lưu giữ, bảo quản và phát huy giá trị 2 bảo vật, gồm Đài thờ Mỹ Sơn A10 và tượng Ekhamukhalinga.

“Nếu Bức tượng đồng Nữ thần Durga được trưng bày, giới thiệu tại Khu đền tháp Mỹ Sơn sẽ góp phần thu hút du khách đến với di sản văn hóa thế giới này. Vì vậy, UBND tỉnh Quảng Nam đề nghị Bộ VHTT&DL quan tâm, tạo điều kiện để tỉnh được tiếp nhận hiện vật bức tượng đồng Nữ thần Durga”, UBND tỉnh Quảng Nam kiến nghị.

Trước đó, Bộ VHTT&DL đã có công văn gửi UBND tỉnh Quảng Nam về việc tiếp nhận cổ vật tượng đồng Nữ thần Durga 4 tay và đề nghị làm rõ các thông tin liên quan đến bức tượng này.

Cụ thể, Bộ VHTT&DL đề nghị cung cấp thông tin liên quan đến việc trộm cắp cổ vật, đào bới trái phép; hình ảnh hiện trạng địa điểm khi phát hiện cổ vật bị trộm cắp hoặc địa điểm phát hiện đào bới, khảo cổ bất hợp pháp; các biện pháp đã thực hiện nhằm tìm kiếm cổ vật này sau khi phát hiện bị trộm cắp hoặc đào bới trái phép...

Nhân viên đóng gói bức tượng để bàn giao cho Việt Nam. Ảnh: Bộ Nội vụ Mỹ

Ngoài ra, cần có thông tin về địa điểm của di tích và vị trí bức tượng trước khi bị đánh cắp; ảnh tư liệu về di tích và vị trí đặt tượng trong di tích kèm các hồ sơ, tài liệu khoa học liên quan chứng minh hiện vật thuộc sở hữu di tích công bố trước khi bị đánh cắp; miêu tả địa điểm di tích phát hiện mất trộm, khai quật trái phép và nội dung giá trị của bức tượng trong hệ thống tượng liên quan trong không gian của di tích...

Bộ VHTT&DL cho rằng, trên cơ sở những thông tin cụ thể đó, Bộ sẽ xem xét, đề xuất phương án nơi tiếp nhận phù hợp, bảo đảm giá trị cổ vật tượng đồng Nữ thần Durga được bảo vệ và phát huy tốt nhất.

Hồi giữa tháng 9/2023, tại London (Anh), đại diện Đại sứ quán Việt Nam tại Anh đã tiếp nhận bức tượng đồng Nữ thần Durga 4 tay có niên đại từ thế kỷ thứ VII, với chiều dài khoảng 2m và nặng khoảng 250kg từ gia đình của nhà buôn cổ vật bất hợp pháp người Anh Douglas Latchford.

Đây là thành quả sau quá trình điều tra trong thời gian dài của Văn phòng Cục Điều tra an ninh nội địa Mỹ (HSI) đối với nhà buôn Douglas Latchford trong nỗ lực chống buôn bán bất hợp pháp các cổ vật, cũng như sự phối hợp tích cực giữa HSI với Cảnh sát London để trao trả cổ vật cho quốc gia bị đánh cắp.

Bức tượng trên đã được UNESCO công nhận là di sản thế giới, xác định bị đánh cắp vào năm 2008 tại khu di tích Mỹ Sơn.

Khánh Ngọc