TỔ 6: TÁN THÀNH VỚI SỰ CẦN THIẾT BAN HÀNH LUẬT SỬA ĐỔI, BỔ SUNG MỘT SỐ ĐIỀU CỦA BỘ LUẬT TỐ TỤNG HÌNH SỰ

Đại biểu Quốc hội thảo luận tại Tổ 6

Tổ 6 gồm 7 Đoàn ĐBQH các tỉnh: Hà Giang, Phú Thọ, Thái Bình, Quảng Trị, Đắk Lắk; Đồng Tháp và Hậu Giang.

Tại phiên thảo luận, các đại biểu tập trung cho ý kiến đối với 4 vấn đề lớn của dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của BL TTHS: (1) Về sự cần thiết ban hành và phạm vi sửa đổi của Luật; (2) Về nội dung sửa đổi tại khoản 1 Điều 155 và khoản 8 Điều 157 BL TTHS liên quan đến khoản 1 Điều 226 của Bộ luật Hình sự; (3) Về nội dung sửa đổi tại khoản 3 Điều 146 BL TTHS giao thêm trách nhiệm cho Công an xã trong tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm; (4) Về nội dung sửa đổi tại điểm c khoản 1 Điều 148, điểm d khoản 1 Điều 229 và điểm d khoản 1 Điều 247 BLTTHS, bổ sung căn cứ tạm đình chỉ giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố, tạm đình chỉ điều tra, tạm đình chỉ vụ án “vì lý do bất khả kháng do thiên tai, dịch bệnh “.

Phát biểu tại phiên họp, đa số ý kiến đại biểu đều đồng tình với sự cần thiết ban hành và phạm vi sửa đổi của dự án Luật nhằm bảo đảm đúng lộ trình thực hiện cam kết của Việt Nam trong Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (Hiệp định CPTPP) và yêu cầu theo Nghị quyết số 72/2018/QH14 của Quốc hội. Đồng thời, việc ban hành Luật cũng đáp ứng yêu cầu của công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, kịp thời giải quyết những khó khăn, vướng mắc do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 nói riêng và phù hợp với thực tiễn trong trường hợp thiên tai, dịch bệnh bất khả kháng nói chung.

Về sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 155 BLTTHS về Khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của bị hại và khoản 8 Điều 157 BLTTHS về Căn cứ không khởi tố vụ án hình sự, Theo Tờ trình, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao (VKSNDTC) đề nghị:

- Sửa đổi khoản 1 Điều 155 của BLTTHS: bãi bỏ nội dung dẫn chiếu đến khoản 1 Điều 226 của Bộ luật Hình sự (BLHS) để cho phép cơ quan có thẩm quyền có thể khởi tố vụ án hình sự về Tội xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp mà không cần có yêu cầu khởi tố của bị hại;

- Sửa đổi khoản 8 Điều 157 của BLTTHS: bãi bỏ nội dung dẫn chiếu đến khoản 1 Điều 226 của BLHS, theo đó, việc không có yêu cầu khởi tố của bị hại không được xác định là căn cứ để không khởi tố vụ án hình sự đối với tội phạm quy định tại khoản 1 Điều 226 của BLHS.

Đại biểu Phan Đức Hiếu, Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình

Góp ý vào nội dung này, đại biểu Phan Đức Hiếu, Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình, tán thành đề nghị của VKSNDTC, cho rằng việc sửa đổi không chỉ nhằm bảo đảm đúng lộ trình thực hiện cam kết của Việt Nam trong Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (Hiệp định CPTPP) mà còn đảm bảo mục tiêu cuối cùng khi thay đổi quy định pháp luật là đảm bảo tốt nhất môi trường, thể chế kinh doanh thuận lợi. Ngoài ra, các hành vi xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp đối với cả nhãn hiệu và chỉ dẫn địa lý có đặc điểm, tính chất, mức độ nguy hiểm tương đồng, do đó, cần được áp dụng thống nhất về chính sách xử lý.

Không hoàn toàn đồng tình với quan điểm này, đại biểu Ngô Trung Thành, Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk, cho rằng, xuất phát từ mục đích xây dựng dự án Luật là bảo đảm cam kết của Việt Nam trong Hiệp định CPTPP, do đó, chỉ thực hiện đúng phạm vi yêu cầu của Hiệp định về hành vi xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp đối với nhãn hiệu, không đặt vấn đề đối với chỉ dẫn địa lý. Nếu đặt vấn đề mở rộng hơn so với yêu cầu của Hiệp định CPTPP thì cần cân nhắc đến khả năng thực hiện, lộ trình thực hiện trên thực tiễn.

Cũng tại Phiên họp, đa số ý kiến nhất trí với việc bố sung nội dung sửa đổi tại khoản 3 Điều 146 BL TTHS giao thêm trách nhiệm cho Công an xã trong tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm. Một số ý kiến cho rằng, trên cơ sở quy định mới của Luật Công an nhân dân năm 2018, Bộ Công an đã triển khai Đề án bố trí công an chính quy đảm nhiệm các chức danh Công an xã nên việc sửa đổi, bổ sung trách nhiệm của Công an xã giống như Công an phường, thị trấn, Đồn công an là phù hợp và cần thiết. Đồng thời, xuất phát từ quy định của pháp luật hiện hành về vị trí, vai trò của Công an xã chính quy và căn cứ điều kiện thực tiễn hiện nay thì việc giao thêm trách nhiệm cho Công an xã sẽ phát huy nguồn lực của lực lượng này trong việc kiểm tra, xác minh sơ bộ tố giác, tin báo tiếp nhận được và tạo điều kiện giải quyết kịp thời các vụ việc ngay từ giai đoạn mới phát hiện.

Một số ý kiến đại biểu đề nghị VKSNDTC tiếp tục tiếp tục rà soát kỹ lưỡng dự thảo văn bản quy định chi tiết về căn cứ tạm đình chỉ giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố, tạm đình chỉ điều tra, tạm đình chỉ vụ án “vì lý do bất khả kháng do thiên tai, dịch bệnh”, bảo đảm chặt chẽ về nội dung, thống nhất với quy định của Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm, Luật Phòng, chống thiên tai và tuân thủ các quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định

Phát biểu tại phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho rằng, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ Luật Tố tụng hình sự lần này nhằm đáp ứng yêu cầu của Hiệp định CPTPP và bảo đảm đúng lộ trình thực hiện các cam kết trong Hiệp định CPTPP. Vì vậy, nếu sửa đổi, bãi bỏ nội dung dẫn chiếu đến toàn bộ khoản 1 Điều 226 của BLHS như đề nghị của VKSNDTC thì sẽ mở rộng hơn so với yêu cầu của Hiệp định CPTPP. Hiện nay, có nhiều ý kiến đại biểu quan điểm khác nhau về nội dung rằng, tuy nhiên mỗi phương án lựa chọn sẽ đều có ưu điểm và nhược điểm riêng. Vì vậy, cần cân nhắc kỹ lưỡng, để đảm bảo quy định khi ban hành có tính khả thi, hiệu quả cao trên thực tế.

Cũng tại phiên thảo luận, các đại biểu còn cho ý kiến về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thống kê./.

Lê Anh - Minh Thành