Tô thắm truyền thống cách mạng của quê hương
Trong lịch sử 90 năm của lực lượng dân quân tự vệ (DQTV) cả nước, DQTV tỉnh Hà Nam luôn đoàn kết một lòng, vượt qua mọi gian khổ, hy sinh, chiến đấu ngoan cường, lập nhiều chiến công, tô thắm truyền thống cách mạng của quê hương và của LLVT tỉnh.
Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, Hà Nam là một trong những địa bàn nóng bỏng, là nơi đọ sức quyết liệt giữa ta và địch. Với ý chí kiên cường, bất khuất, trong 9 năm kháng chiến, dân quân, du kích tỉnh Hà Nam vừa xây dựng vừa chiến đấu, trưởng thành và là lực lượng nòng cốt trong phong trào toàn dân đánh giặc.
DQTV trực tiếp cầm vũ khí chiến đấu tại khắp các địa phương, là nguồn bổ sung cho lực lượng bộ đội chủ lực và bộ đội địa phương, kiên trì bám đất, bám dân, chiến đấu ngày đêm, chống địch càn quét, bảo vệ từng tấc đất, từng mảnh vườn. DQTV đã cùng với quân và dân tỉnh Hà Nam đánh hàng nghìn trận, diệt hàng chục nghìn tên địch... góp phần cùng cả nước đánh thắng thực dân Pháp xâm lược, giải phóng quê hương, giải phóng hoàn toàn miền Bắc.

Huấn luyện lực lượng dân quân tại thị xã Kim Bảng, tỉnh Hà Nam.
Giai đoạn đầu của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, DQTV tỉnh Hà Nam được xây dựng và phát triển rộng khắp, tính đến tháng 11-1961 đã có hơn 41.000 đội viên, chiếm 9,3% dân số và cũng trong năm 1961, Hà Nam trở thành tỉnh tiên tiến, được nhận cờ luân lưu 5 năm của Quân khu Hữu Ngạn; xã Liêm Trực (nay là xã Liêm Sơn, huyện Thanh Liêm) được công nhận là một trong 6 đơn vị tiên tiến toàn miền Bắc về công tác DQTV.
Khi giặc Mỹ tiến hành chiến tranh phá hoại miền Bắc, DQTV tỉnh Hà Nam không chỉ là lực lượng nòng cốt, xung kích trong phục vụ chiến đấu mà còn là nguồn bổ sung hùng hậu cho bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương. Trong thời gian này, tỉnh Hà Nam đã tổ chức được 65 cụm chiến đấu, 398 tổ săn máy bay, 608 tổ dân quân vừa sản xuất vừa chiến đấu; có nhiều đơn vị dân quân tiêu biểu, đặc biệt xuất sắc như Trung đội dân quân nữ phòng không xã Phù Vân và Đại đội dân quân xã Lam Hạ (nay là phường Lam Hạ, TP Phủ Lý) đã ngày đêm phối hợp với lực lượng phòng không của bộ đội địa phương, bộ đội chủ lực, tạo thành lưới lửa phòng không dày đặc bảo vệ vùng trời quê hương, giữ vững tuyến giao thông huyết mạch chi viện cho tiền tuyến lớn miền Nam. Từ năm 1965 đến 1972, lực lượng DQTV tỉnh Hà Nam đã tham gia chiến đấu và bắn rơi 13 máy bay Mỹ, bắt sống nhiều giặc lái, góp phần cùng đồng bào và chiến sĩ cả nước đánh thắng giặc Mỹ xâm lược...
Bước vào giai đoạn cách mạng mới, Bộ CHQS tỉnh Hà Nam luôn làm tốt chức năng tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quốc phòng, quân sự địa phương; tổ chức xây dựng lực lượng DQTV rộng khắp, chất lượng theo đúng quy định của Luật DQTV. Tính đến năm 2024, lực lượng DQTV của tỉnh đạt 1,28% dân số, trong đó đảng viên chiếm 26%. Cán bộ, chiến sĩ DQTV trong tỉnh luôn phát huy truyền thống cách mạng của quê hương, nỗ lực khắc phục khó khăn, chủ động, sáng tạo, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ.