Tòa án Quân sự: 80 năm 'Phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư'

Ngày 13-9-1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 33C thành lập các Tòa án Quân sự (TAQS) trong phạm vi cả nước. Đây là Tòa án đầu tiên của Nhà nước Việt Nam, tiền thân của hệ thống Tòa án Nhân dân hiện nay.

Qua 80 năm xây dựng và phát triển, cùng với hệ thống Tòa án Nhân dân, các Tòa án Quân sự toàn quân, cán bộ, chiến sĩ 2 cấp TAQS Quân khu 7 với sự đoàn kết, quyết tâm và nỗ lực khắc phục mọi khó khăn đã làm tốt công tác tham mưu cho Thường vụ Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu lãnh đạo, chỉ đạo cải cách tư pháp có hiệu quả.

Sự lớn mạnh của ngành Tòa án Quân sự

Sự ra đời của TAQS gắn liền với quá trình thành lập và phát triển của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Việt Nam. TAQS đã trở thành công cụ sắc bén đầy hiệu lực của chính quyền Nhà nước Việt Nam non trẻ, gánh vác trọng trách trừng trị và đè bẹp sự phản kháng của bọn thực dân, việt gian phản động, bảo vệ và củng cố thành quả cách mạng, tiến tới xây dựng một nhà nước của dân, do dân, vì dân.

Qua các giai đoạn lịch sử, các TAQS ngày càng được củng cố, kiện toàn về mọi mặt. Ngày 3-1-1986, Pháp lệnh Tổ chức TAQS được ban hành. Pháp lệnh ra đời đã đánh dấu một bước tiến quan trọng trong tổ chức và hoạt động của hệ thống TAQS.

Theo đó, các TAQS được xác định là cơ quan xét xử của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được tổ chức trong Quân đội với hệ thống 3 cấp (Trung ương, Quân khu và Khu vực), hoạt động chuyên trách với vị trí, vai trò là cơ quan tư pháp trong Quân đội.

Đại tá Nguyễn Như Trúc (thứ 3 từ trái sang), Phó Chủ nhiệm Chính trị Quân khu 7, tặng hoa chúc mừng Ban chấp hành Đảng bộ Tòa án Quân sự Quân khu, nhiệm kỳ 2025 - 2030.

Hệ thống TAQS 3 cấp đã được duy trì từ đó cho đến nay. Năm 2014, Luật tổ chức Tòa án Nhân dân ra đời, các TAQS vẫn giữ nguyên cơ cấu tổ chức như pháp lệnh Tổ chức các TAQS. Ngày 10-9-2018, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 571 quyết nghị thành lập 9 TAQS Quân khu và tương đương trên cơ sở các TAQS Quân khu và tương đương hiện hành; 10 TAQS khu vực trên cơ sở các Tòa án quân sự khu vực hiện hành.

Hiện nay, 100% số cán bộ chuyên môn của các TAQS có trình độ cử nhân luật. Hầu hết cán bộ đã có khả năng ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác; không có cán bộ vi phạm đạo đức nghề nghiệp trong giải quyết án.

Ngoài hình thức đào tạo cơ bản, cán bộ TAQS thường xuyên được đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ thông qua các lớp ngắn hạn trong và ngoài nước như: Đào tạo nghiệp vụ Thẩm phán tại Học viện Tòa án, Tòa án nhân dân Tối cao và Tòa án quân sự Trung ương; tập huấn nghiệp vụ tại nước ngoài như Hàn Quốc, Nga, Singapore,…

Tòa án Quân sự Quân khu 7 tuyên truyền giáo dục pháp luật tại Sư đoàn 5.

Với đội ngũ cán bộ có trình độ, năng lực ngày càng cao, chất lượng hoạt động xét xử các vụ án được nâng lên rõ rệt. Nhiều vụ án lớn, điển hình, đặc biệt nghiêm trọng thuộc diện theo dõi, chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, điển hình các vụ án Đinh Ngọc Hệ; Nguyễn Văn Hiến; Nguyễn Văn Sơn; Trần Văn Đồng; Nguyễn Thế Anh,… đã được các TAQS tiến hành nghiên cứu, xét xử một cách nhanh chóng, khách quan, toàn diện, đầy đủ, kịp thời, đáp ứng rất tốt cho công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm cũng như việc hoàn thành tốt nhiệm vụ của Lực lượng vũ trang.

Tòa án Quân sự Quân khu 7: Nâng cao chất lượng xét xử

Trải qua các giai đoạn xây dựng và phát triển, TAQS Quân khu 7 trở thành một hệ thống hoàn chỉnh với 2 cấp, theo hướng tinh gọn mạnh, phù hợp với tổ chức và nhiệm vụ trong tình hình mới. Hoạt động của TAQS các cấp đi vào nền nếp, bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ trong thực hiện chức năng nhiệm vụ chuyên môn cũng như các nhiệm vụ chính trị của Quân đội.

Cùng với đó, thực hiện có hiệu quả khâu đột phá “Bảo đảm xét xử đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không làm oan người không có tội, không bỏ lọt tội phạm; nâng cao chất lượng viết bản án”; công tác thụ lý, giải quyết án được thực hiện đúng quy định.

Thi hành án hình sự được thực hiện chặt chẽ, nghiêm minh. Hàng năm TAQS 2 cấp đã phối hợp với các cơ quan, đơn vị nghiên cứu, đề xuất, soạn thảo các chuyên đề phổ biến, giáo dục pháp luật cho các đối tượng, với nhiều hình thức tuyên truyền trực tiếp, qua các phiên tòa xét xử lưu động… Đội ngũ cán bộ của các TAQS từng bước được kiện toàn đủ số lượng và chất lượng.

Cán bộ, sĩ quan có trình độ đại học 100%, trong đó cử nhân luật đạt 100%, có bản lĩnh chính trị vững vàng, xác định tốt trách nhiệm, tận tụy với công việc, giữ vững phẩm chất, đạo đức, tác phong nghề nghiệp, chấp hành nghiêm nguyên tắc, kỷ luật, yên tâm công tác. Thực hiện có hiệu quả khâu đột phá “Nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, nêu cao tinh thần phê bình và tự phê bình trong sinh hoạt”. Chấp hành nghiêm nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt của Đảng, cấp ủy.

Chỉ đạo các Chi bộ thực hiện có hiệu quả mô hình “Chi bộ 5 tốt, đảng viên 5 tốt”, “Cán bộ, đảng viên dìu dắt quần chúng và cấp dưới”; xây dựng đội ngũ đảng viên tiên phong gương mẫu. Các phong trào thi đua luôn được cấp ủy, chỉ huy TAQS Quân khu quan tâm, tổ chức thực hiện hiệu quả, tạo động lực cho cán bộ, nhân viên rèn luyện, phấn đấu, trưởng thành. Đưa các cuộc vận động, mô hình, phong trào thi đua của các cấp đi vào chiều sâu, thực chất.

Được sự quan tâm của Bộ Tư lệnh Quân khu 7 và các cơ quan cấp trên, kết hợp nguồn lực của đơn vị, TAQS Quân khu đã đầu tư xây dựng, cải tạo, nâng cấp nhiều hạng mục công trình, mua sắm, bổ sung thay thế vật chất, trang bị hiện đại để phục vụ cho các nhiệm vụ trong tình hình mới.

Chặng đường 80 năm, TAQS Quân khu 7 đã có nhiều đóng góp quan trọng, góp phần xây dựng nền tư pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam vững mạnh; được Đảng, Nhà nước, Bộ Quốc phòng, Tòa án nhân dân Tối cao, Bộ Tư lệnh Quân khu 7 và các cấp biểu dương, khen thưởng nhiều phần thưởng cao quý: Huân chương chiến công hạng Nhất, hạng Ba; Chính phủ tặng danh hiệu Đơn vị dẫn đầu phong trào thi đua năm 2008; Bộ Quốc phòng; Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao; Bộ Tư lệnh Quân khu và các cấp tặng nhiều bằng khen, giấy khen

Đó là động lực, niềm tự hào để mỗi cán bộ, nhân viên TAQS Quân khu 7 hôm nay luôn đoàn kết, vượt qua mọi khó khăn, khẳng định trí tuệ và bản lĩnh trong kỷ nguyên phát triển mới, vững niềm tin phục vụ Nhân dân, phụng sự Tổ quốc.

Thượng tá KIỀU TRUNG KIÊN, Chánh án Tòa án Quân sự Quân khu 7