Tòa án TP Cam Ranh phải hủy bản án vì vi phạm luật tố tụng

Trong 2 ngày 20 và 21-9, TAND TP Cam Ranh (tỉnh Khánh Hòa) tiến hành xét xử vụ án hành chính. Nguyên đơn là công ty TNHH chế biến và xuất khẩu thủy sản Cam Ranh (Công ty Cam Ranh) kiện BHXH TP Cam Ranh “Yêu cầu hủy một phần quyết định giải quyết khiếu nại số 441/QĐ-BHXH ngày 18-8-2021” do BHXH TP Cam Ranh ban hành với công ty này.

Năm 2008 diễn ra khủng hoảng kinh tế toàn cầu, Công ty Cam Ranh chuyên xuất khẩu thủy hải sản bị ảnh hưởng nghiêm trọng, có nguy cơ phá sản. Trước khó khăn đó, thông qua công đoàn của công ty với sự hướng dẫn của Liên đoàn lao động TP Cam Ranh, Công ty Cam Ranh đã thỏa thuận với người lao động và trả cho mỗi lao động 10 tháng lương để thôi việc. Đồng thời Công ty Cam Ranh cũng làm đơn xin ngưng đóng các loại bảo hiểm cho người lao động đã nghỉ việc.

Việc thỏa thuận này giữa Công ty Cam Ranh và người lao động được chốt sổ vào tháng 7-2009. Do phải tập trung đối phó với khủng hoảng kinh tế nên các quyết định cho người lao động thôi việc được Công ty Cam Ranh ký sau đó vài tháng.

Thế nhưng, BHXH TP Cam Ranh căn cứ trên các quyết định này để tiếp tục thu các khoản BHXH, Bảo hiểm Y tế, Bảo hiểm Tai nạn, Bảo hiểm Tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp và tiền lãi chậm nộp là 184.820.076 đồng.

Khi kinh tế dần hồi phục, Công ty Cam Ranh tiếp tục đóng các loại bảo hiểm cho người lao động. Tuy nhiên, số tiền Công ty Cam Ranh nộp các loại bảo hiểm cho người lao động vào các tháng 2, 3, 4-2021 đã bị BHXH TP Cam Ranh tự ý cấn trừ vào khoản lãi chậm nộp nêu trên, mà theo Công ty Cam Ranh “khoản lãi chậm nộp” này là không có thực.

Sau đó, Công ty Cam Ranh đã rà soát lại các khoản tiền đã nộp cho BHXH TP Cam Ranh và công ty này phát hiện đã nộp thừa số tiền là 252.505.779 đồng. Công ty Cam Ranh đã ủy quyền cho bà Võ Thị Ngọc Phương để khởi kiện BHXH TP Cam Ranh để đòi lại quyền lợi của mình.

Tòa án TP Cam Ranh đã thụ lý vụ án nhưng phải hoãn 4 lần với lý do 3 lần thẩm phán bận công tác không thể sắp xếp công việc và 1 lần phía bị kiện là BHXH TP Cam Ranh có đơn xin hoãn. Phiên tòa chính thức diễn ra trong 2 ngày 20 và 21-9-2022.

Tại bản án hành chính sơ thẩm số 02/2022/HC-ST ngày 21-9-2022, Tòa án TP Cam Ranh đã ra quyết định không chấp nhận yêu cầu của bên khởi kiện là Công ty Cam Ranh đối với bên bị kiện là BHXH TP Cam Ranh về việc: “Yêu cầu hủy một phần quyết định giải quyết khiếu nại số 441/QĐ-BHXH ngày 18-8-2021”. Phía tòa cũng không chấp nhận yêu cầu buộc BHXH TP Cam Ranh phải trả số nợ gốc là 252.505.779 đồng mà công ty đã nộp thừa.

Tuy nhiên, ngày 20-10, Viện KSND tỉnh Khánh Hòa đã ra quyết định kháng nghị phúc thẩm đối với bản án hành chính sơ thẩm số 02/2022/HC-ST của TAND TP Cam Ranh.

Theo Viện KSND tỉnh Khánh Hòa: “Tại phiên tòa, người đại diện theo ủy quyền của người khởi kiện yêu cầu bổ sung buộc BHXH Cam Ranh phải trả số tiền nợ gốc là 252.505.779 đồng công ty đã nộp thừa. Xét thấy yêu cầu bổ sung của người khởi kiện tại phiên tòa vượt quá phạm vi khởi kiện là không phù hợp với quy định tại khoản 1 Điều 173 Luật Tố tụng hành chính”.

Theo kiến nghị của Viện KSND tỉnh Khánh Hòa, Tòa án cấp sơ thẩm nhận định yêu cầu khởi kiện bổ sung là vượt quá phạm vi khởi kiện ban đầu, lẽ ra Tòa án không xét yêu cầu khởi kiện bổ sung này mới đúng nhưng lại tuyên xử: Không chấp nhận yêu cầu buộc BHXH TP Cam Ranh phải trả số tiền nợ gốc là 252.505.779 đồng công ty đã nộp thừa (căn cứ vào biên bản họp Công đoàn công ty và người lao động chốt sổ tại tháng 7-2009 và bản tính công nợ bảo hiểm) là không đúng với quy định tại khoản 2 Điều 193 Luật Tố tụng hành chính.

Văn bản Kháng nghị của Viện KSND tỉnh Khánh Hòa về bản án hành chính sơ thẩm số 02/2022/HC-ST của TAND TP Cam Ranh

Quá trình giải quyết, Tòa án sơ thẩm không xác định BHXH TP Cam Ranh tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là không đảm bảo theo quy định tại Điều 53, Điều 55 Luật Tố tụng hành chính.

Vì các lẽ trên, Viện Kiểm sát nhân dân Khánh Hòa ra quyết định kháng nghị đối với Bản án hành chính sơ thẩm của Tòa án TP Cam Ranh theo thủ tục phúc thẩm. Viện Kiểm sát nhân dân Khánh Hòa đề nghị Tòa án nhân dân tỉnh Khánh Hòa căn cứ khoản 3 Điều 241 Luật Tố tụng hành chính năm 2015 xét xử phúc thẩm vụ án theo hướng hủy Bản án hành chính sơ thẩm số 02/2022HCST của Tòa án Cam Ranh và chuyển hồ sơ vụ án cho Tòa án cấp sơ thẩm xét xử lại.

Cũng tại phần quyết định của Bản án hành chính sơ thẩm số 02/2022/HSST, Tòa án TP Cam Ranh tuyên xử: phía công ty chỉ được quyền khởi kiện ông Nguyễn Văn Hùng, giám đốc BHXH TP Cam Ranh là người đã ký Quyết định số 441/QĐ-BHXH ngày 18-8-2021 mà không được quyền khởi kiện BHXH TP Cam Ranh. Do đó không chấp nhận yêu cầu của công ty theo đơn khởi kiện là “Hủy một phần Quyết định giải quyết khiếu nại số 441/QĐ-BHXH”.

Bà Võ Thị Ngọc Phương, đại diện nguyên đơn, cho rằng: “Khi công ty nộp đơn khởi kiện BHXH TP Cam Ranh, lẽ ra TAND TP Cam Ranh phải có hướng dẫn bằng văn bản là kiện có đúng đối tượng hay chưa. Đằng này tòa đã thụ lý vụ án, đem ra xét xử xong rồi phán xử là Công ty Cam Ranh kiện không đúng đối tượng thì Tòa án TP Cam Ranh đã chưa làm hết trách nhiệm của mình như luật pháp quy định”.

Được biết, Tòa án TP Cam Ranh đang tiến hành các thủ tục để vụ kiện hành chính này được xét xử lại theo đúng quy định của pháp luật.

THANH CHƯƠNG