Tọa đàm: Xu thế phát triển xe hybrid tại Việt Nam

Đúng 8h30 sáng nay (12/3), Báo Giao thông tổ chức tọa đàm "Xu thế phát triển xe hybrid tại Việt Nam".

Tại tọa đàm, các chuyên gia, nhà quản lý, doanh nghiệp ô tô sẽ chia sẻ những định hướng chính sách, cung cấp hiểu biết về công nghệ và những ưu nhược điểm của dòng xe hybrid.

Bên cạnh đó các khách hàng sử dụng xe sẽ cung cấp những thông tin nhận xét sau quá trình sử dụng loại xe này...

Ông Nguyễn Đức Thắng, Phó tổng biên tập Báo Giao thông phát biểu mở đầu tọa đàm.

Sẽ có những chính sách thiết thực hơn với xe điện hóa

Được hỏi về điều gì khiến khách hàng lựa chọn xe hybrid, anh Hoàng Tùng Anh cho hay, lựa chọn xe hybrid của anh là đúng đắn, mặc dù để lựa chọn này anh phải tốn thêm khoảng 100 triệu đồng.

"Nhưng bài toán về mùi xăng, về sức ì khi tăng tốc của xe truyền thống được hybrid giải quyết triệt để. Đây là trải nghiệm phải mua mới biết", anh Tùng Anh chia sẻ.

Còn chị Phạm Thị Luyến nói: "Với bản thân tôi cảm giác đi xe điện mà không phải lo hết năng lượng là mô tả chính xác nhất về việc lựa chọn mua và dùng xe hybrid hằng ngày.

Về thắc mắc của bạn đọc về việc "khi di chuyển trên địa hình đồi núi, có phải xe hybrid có khả năng an toàn cao hơn xe ICE nhờ hiệu suất tốt, cộng với phanh tái sinh?", PGS.TS Đàm Hoàng Phúc cho biết ý kiến này rất chính xác. Trên xe hybrid có khả năng phanh tái sinh, thu hồi năng lượng khi đạp phanh để nạp lại vào pin.

Khách mời trao đổi tại tọa đàm.

Theo nghiên cứu, khi đi trong phố, 30% nhiên liệu tiết kiệm được từ xe hybrid là nhờ phanh tái sinh.

Tuy nhiên, khi đi trên đường đồi núi dài với kỹ năng đổ dốc là phải về số thấp, rà phanh. Đổ đèo dốc nếu rà phanh liên tục làm nóng má phanh, dầu bị sôi, sẽ rơi vào trạng thái mất phanh rất nguy hiểm.

Đối với xe hybrid, lúc này, phanh tái sinh lại phát huy hiệu quả, hấp thụ hết động năng đó thành điện để nạp lại động cơ.

Như vậy, vừa tiết kiệm điện, hệ thống phanh chính lại hoạt động ít đi, thậm chí không phải hoạt động.

Ông Phúc chia sẻ, khi sử dụng xe hybrid có số B dành riêng cho đổ đèo ở dốc đèo dài, tốc độ tối đa chỉ 30km/h và hầu như không cần phải sử dụng đến phanh chính.

Từng lái cả 2 loại xe động cơ đốt trong và xe hybrid trên đoạn dốc dài 3km, độ dốc từ 7-10%, ông Phúc cho biết, sau khi đi hết đoạn dốc, đo nhiệt độ đĩa phanh của xe thông thường là 140 độ trong khi xe hybrid chỉ 90 độ, thấp hơn rất nhiều nhờ lượng nhiệt đã được hấp thụ trở lại để tái tạo năng lượng điện.

Nhờ đó, tăng tính an toàn hơn cho phương tiện và người sử dụng.

Ông Phan Lê Hoàng Linh cho biết, Bộ Công thương đang xây dựng chiến lược phát triển ngành công nghiệp ô tô trong thời kỳ mới. Một trong những trọng tâm là thiết kế lộ trình và chính sách phù hợp cho xe điện hóa.

Ông Phan Lê Hoàng Linh, Trưởng phòng Công nghiệp chế tạo, Cục Công nghiệp, Bộ Công thương cho biết, Bộ Công thương đang xây dựng chiến lược phát triển ngành công nghiệp ô tô trong thời kỳ mới.

Chiến lược phát triển cần được xây dựng phù hợp với các yếu tố hạ tầng, thói quen của người tiêu dùng, chiến lược của các hãng xe và lộ trình chuyển đổi năng lượng quốc gia.

Các nhà xây dựng chiến lược mong muốn có lộ trình cho tất cả loại xe thân thiện môi trường gồm cả xe hybrid, đồng thời đánh giá xe hybrid có vai trò nhất định trong giai đoạn chuyển đổi xanh.

Theo ông Linh, hiện tại Nhà nước chưa có chính sách ưu đãi cụ thể, đặc thù nào cho xe hybrid. Trong quá trình xây dựng chính sách, có quan điểm cho rằng việc trợ giá xe hybrid chưa phù hợp do còn liên quan đến việc cân đối ngân sách Nhà nước. Tuy nhiên, bản thân người dùng xe hybrid cũng đang có đóng góp vào việc giảm phát thải, bảo vệ môi trường, vì vậy nên có sự hỗ trợ từ nhà nước cho nhóm người dùng này.

Nhiều doanh nghiệp và hiệp hội kiến nghị sửa chính sách ưu đãi cho xe điện hóa dựa trên tiêu chí mức phát thải CO2 - nhiều nước cũng đang dùng phương pháp này. Nếu theo hướng này, xe hybrid cũng sẽ có ưu đãi vì cũng giảm thải.

"Bộ Công thương sẽ nghiên cứu các đề xuất từ chuyên gia và doanh nghiệp với số liệu, nghiên cứu cụ thể để khi trình lên các cấp cao hơn sẽ có những chính sách thiết thực hơn với xe điện hóa nói chung và hybrid nói riêng", ông Linh nói.

Bảo dưỡng xe hybrid có gì khác xe xăng?

Chuyển sang chủ đề liên quan đến bảo dưỡng, sửa chữa xe hybrid, người điều phối tọa đàm nêu câu hỏi với ông Đặng Minh Tuân, Trưởng ban Kế hoạch sản phẩm, Truyền thông và thương hiệu Công ty Toyota Việt Nam về việc sửa chữa, bảo dưỡng xe hybrid có gì đặc biệt, pin xe hybrid có khác biệt gì với pin xe điện?

Ông Đặng Minh Tuân chia sẻ, pin xe hybrid không cần bảo dưỡng định kỳ ở bộ phận lưu trữ năng lượng, do cấu tạo khối pin của xe hybrid giống hệt xe thuần điện. Ngoài ra, nhiều thống kê của người dùng trên thế giới cho thấy pin xe hybrid có tuổi thọ tương đương tuổi thọ bản thân chiếc xe.

Duy nhất bộ phận lọc gió cần phải bảo dưỡng định kỳ 10.000 kilomet một lần, có thể là vệ sinh hoặc thay thế bộ phận này nếu cần thiết, chi phí rẻ, chỉ vài trăm nghìn đồng.

Một mẫu xe hybrid thông dụng.

Anh Tùng Anh cho biết, chiếc xe hybrid của anh đã chạy 13.000km. Đến nay, so với chi phí sử dụng xe xăng, xe hybrid gần như không có sự khác biệt. Chi phí bảo dưỡng lần đầu (5.000km) chỉ 500.000 đồng, bảo dưỡng cấp trung bình (10.000km) khoảng từ 1,2-1,3 triệu đồng. Chiếm phần lớn nhất trong chi phí là thay dầu, còn động cơ điện và pin gần như không cần bảo dưỡng, chỉ cần vệ sinh bộ phận làm mát pin.

Đồng quan điểm, chị Luyến nhận xét so với mẫu xe xăng chị dùng trước kia, chi phí bảo dưỡng chiếc xe hybrid hiện tại không khác biệt. Chị cũng cảm thấy yên tâm hơn khi qua buổi tọa đàm, biết được thông tin pin xe hybrid có tuổi thọ cao. Đây cũng là điều nhiều người tiêu dùng quan tâm.

Đặt câu hỏi với đại diện Toyota Việt Nam, ông Nguyễn Tiến Mạnh - người điều phối tọa đàm cho biết: Theo một nghiên cứu của Bloomberg NEF, giá pin ô tô điện chiếm đến hơn một nửa (57%) chi phí sản xuất một chiếc xe. Đấy là xe điện, còn xe hybrid có đắt đỏ như vậy hay không?

Trả lời câu hỏi này, ông Đặng Minh Tuân, Trưởng ban Kế hoạch sản phẩm, Truyền thông và thương hiệu, Toyota Việt Nam cho biết, pin của xe hybrid so với xe điện có dung lượng nhỏ hơn rất nhiều do đó, chi phí sản xuất thấp hơn rất nhiều, giá bán của xe hybrid cũng sẽ cạnh tranh hơn so với xe điện.

Chi phí pin của từng mẫu xe cũng khác nhau do dung lượng pin khác nhau, nhưng dao động ở mức 100 triệu đồng. Mức chi phí này theo như PGS.TS Đàm Hoàng Phúc đã chia sẻ, sẽ được bù đắp ở việc tiết kiệm nhiên liệu khi sử dụng.

Người điều phối và các khách mời đang tọa đàm về xu thế phát triển xe hybrid tại Việt Nam.

Trả lời câu hỏi về sự thay đổi về công nghệ trên xe hybrid so với xe động cơ truyền thống, nhà báo Nguyễn Thúc Hoàng Linh cho biết, xe hybrid tỏa ít nhiệt hơn, kế đến là phần lớn sử dụng hộp số CVT giúp cảm giác êm ái hơn khi tăng tốc. Thứ ba là hệ thống phanh hồi năng lượng của xe hybrid giúp người đi xe, nhất là xe đi trên đường đèo dốc người ngồi trên xe sẽ có trải nghiệm êm ái và an toàn hơn.

Theo ông Linh, năm 2016 khi đến một nhà máy ở Nhật ông được biết nhà sản xuất pin đã điều chỉnh vật liệu làm pin cho xe hybrid phù hợp với khu vực nhiệt đới ẩm ở Đông Nam Á, vì thế người dùng xe hybrid ở từng khu vực địa lý khác nhau được cung ứng những sản phẩm phù hợp, đủ bền bỉ theo vòng đời xe.

Ông Linh nhận định, đến nay Toyota là nhà sản xuất có kinh nghiệm, đặc biệt là chuỗi cung ứng và mạng lưới của họ đủ để đáp ứng nhu cầu nhất thời của thị trường và chặng đường dài của chiến lược sản phẩm mà hãng theo đuổi.

PGS.TS Đàm Hoàng Phúc cho biết, hộp số tự động vô cấp CVT là loại hộp số chuyển đổi cấp số liên tục, giúp trải nghiệm lái mượt mà và người lái không cảm thấy xe sang số. Với xe động cơ đốt trong, cách duy nhất để hộp số có thể chuyển số liên tục là sử dụng dây đai.

Khác hộp số CVT thông thường, e-CVT trên xe hybrid không dùng dây đai mà dùng những bánh răng ăn khớp với nhau, nhờ vậy có độ bền như hộp số có cấp dùng bánh răng trên xe xăng, nhưng vẫn giữ độ mượt mà của hộp số CVT.

"Hộp số e-CVT là công nghệ cốt lõi của xe hybrid để kết nối giữa động cơ điện và động cơ xăng, giúp truyền động tới bánh xe một cách tốt nhất. Hiện tại, Toyota đang là hãng đi đầu trong công nghệ này", ông Phúc nhận định.

Người dùng xe hybrid cần được ưu đãi?

Theo người điều phối chương trình, hiện nay, mục tiêu của các nước cũng như Việt Nam là hướng đến môi trường, giảm phát thải CO2 và người tiêu dùng vẫn có ô tô để đi.

Tại Việt Nam, cũng cần có những chính sách ưu đãi khuyến khích cho người tiêu dùng bởi vì những người mua xe hybrid cũng đóng góp bảo vệ môi trường. Họ sẵn sàng chi tiền cao hơn để mua xe hybrid cũng cần được ưu đãi.

Trao đổi về vấn đề này, ông Phan Lê Hoàng Linh cho hay, thời gian qua Bộ Công thương cũng nhận được đề xuất của các nhà sản xuất về chính sách hỗ trợ xe hybrid, nhưng trong các đề xuất của doanh nghiệp chưa có con số cụ thể, bằng chứng khoa học về mức độ giảm phát thải của xe hybrid đối với môi trường.

Trên thực tế, còn đó những quan điểm trái chiều về xe hybrid, ví dụ chính sách phát triển xe điện hiện tại không bao gồm xe hybrid. Cũng cần những công trình khoa học tương tự như nghiên cứu của ông Đàm Hoàng Phúc vừa nêu để cơ quan quản lý Nhà nước thiết kế chính sách cho phù hợp.

Nhà báo Hoàng Linh nhận định, xe hybrid có nhiều yếu tố phù hợp với thị trường Việt Nam. Đầu tiên, người người Việt thích những mẫu ô tô mới, nhiều công nghệ và tính năng. Đây cũng là điểm mà xe hybrid có.

Cùng đó, người Việt chuộng những mẫu xe tiết kiệm. Với quãng thời gian sử dụng dài, đây cũng là điểm lợi thế của xe hybrid. Hiện tại ở Việt Nam, xe hybrid cũng là phương án tiện dụng hơn so với ô tô thuần điện.

Mặt khác, với một quốc gia có ngành công nghiệp ô tô còn non trẻ như Việt Nam, xe hybrid không tạo ra cú sốc lớn khi chuyển đổi sang ô tô thuần điện.

Anh Hoàng Tùng Anh, người dùng xe hybrid.

Về phía khách hàng, chia sẻ lý do chọn xe hybrid thay vì xe xăng, dầu truyền thống, anh Tùng Anh (Hà Nội) đồng ý với quan điểm người Việt Nam chuộng công nghệ, trong đó, việc mua điện thoại là một ví dụ rõ nhất.

"Tuy nhiên, so với điện thoại, ô tô là một tài sản lớn, để mua xe với phiên bản cao nhất (thông thường xe hybrid là phiên bản cao nhất của một mẫu xe, giá thành cũng cao nhất), người tiêu dùng chắc chắn sẽ rất thận trọng.

Tôi đang sử dụng chiếc Toyota Camry Hybrid, nhìn trên đường nếu 10 chiếc xe Camry mới chỉ thấy 2 chiếc phiên bản Hybrid", anh Tùng Anh chia sẻ.

Anh Tùng Anh cho biết, anh mua chiếc Camry Hybrid chỉ vì đây là bản cao nhất của mẫu xe này chứ không đặt nặng vấn đề tiết kiệm hơn bao nhiêu.

Tuy nhiên, anh cho rằng, như chia sẻ của PGS.TS Đàm Hoàng Phúc, mỗi người dùng xe hybrid cũng đang đóng góp vào mục tiêu giảm phát thải, bảo vệ môi trường nên cũng rất cần các chính sách ưu đãi. Khi có các chính sách này, chắc chắn, người tiêu dùng sẽ lựa chọn xe hybrid nhiều hơn.

Về mức tiêu hao nhiên liệu, anh Tùng Anh cho biết, xe hybrid giảm đến khoảng một nửa so với xe xăng thông thường.

Ngoài ra, theo anh Tùng Anh, do có thêm động cơ điện hỗ trợ tăng tốc, xe hybrid giúp người lái tự tin hơn khi vượt xe trên cao tốc. Trong phố khi tích đủ pin, xe sẽ chạy ở chế độ thuần điện, mang lại trải nghiệm như đang điều khiển ô tô điện chạy pin.

"Hơn nữa, xe hybrid rất yên tĩnh. Khi lùi vào hầm chung cư, nhiều người còn tưởng lầm xe hybrid là xe điện vì không thấy nổ máy. Khi được giải thích, không ít người thấy ngạc nhiên và thú vị vì không nghĩ có dòng xe chạy cả hai loại động cơ", anh Tùng Anh kể.

Bà Phạm Thị Luyến - người dùng xe hybrid.

Cũng là người dùng xe hybrid, bà Phạm Thị Luyến cho biết, đang sử dụng Toyota Cross Hybrid và trước đó là một xe xăng, cũng của Toyota.

"Mặc dù cùng của hãng Toyota tức cùng một "mẹ", nhưng xe hybrid rõ ràng cho tôi cảm nhận là êm ái, nhẹ nhàng hơn. Nhiều người mượn xe của tôi thắc mắc "vì sao ấn nút đề rồi mà xe không nổ". Thực ra do xe hybrid quá êm, khiến người mượn xe tôi không biết là xe đã nổ máy rồi.

Yếu tố thứ hai để chọn xe hybrid là sự tiết kiệm xăng rõ rệt, tiết kiệm tiền triệu mỗi tháng. Bởi thế khi chọn mua xe lần nữa, tôi vẫn sẽ lựa chọn xe hybrid chứ không mua xe xăng truyền thống", bà Luyến nhận xét.

Sau những chia sẻ của khách hàng, PGS.TS Đàm Hoàng Phúc cho rằng ,chia sẻ của hai khách hàng tại tọa đàm chỉ có trên xe full hybrid, trong đó, chỉ dùng động cơ điện cũng có thể vận hành xe để chạy.

Theo ông Phúc, sở dĩ xe điện đang bùng nổ trên thị trường bởi người dùng có thể khai thác rất nhiều lợi ích của động cơ điện trên xe, mang đến cảm giác lái tốt cho người dùng.

Sự kết hợp giữa động cơ điện và động cơ đốt trong tùy từng nhà sản xuất sẽ có sự thiết lập khác nhau, sao cho hiệu quả nhất, mang đến tính kinh tế nhiên liệu, khả năng tăng tốc và êm ái cho xe.

Bên cạnh đó, động cơ đốt trong trên xe hybrid cũng khác so với động cơ đốt trong trên xe thông thường, được thiết kế tối ưu, chọn những mặt tốt nhất của hai động cơ để cùng kết hợp trên xe hybrid.

Giá xe hybrid cao hơn xe động cơ đốt trong, người dùng có lãi?

Tiếp tục phần tọa đàm, ông Nguyễn Tiến Mạnh nêu câu hỏi với diễn giả Nguyễn Thúc Hoàng Linh và ông Đàm Hoàng Phúc: "Những yếu tố nào khiến xe hybrid có giá cao hơn xe động cơ đốt trong khoảng 100 triệu đồng, vì sao nhiều hãng chưa sẵn sàng đưa xe công nghệ hybrid vào thị trường?"

Theo nhà báo Nguyễn Thúc Hoàng Linh, hybrid là công nghệ mới, thường xuất hiện trên các phiên bản cao cấp trước tiên ở mọi hãng xe. Do chi phí đầu tư khiến giá xe hybrid cao hơn, nhưng cũng có những yếu tố tạo ưu thế cho dòng xe này.

Thứ nhất là giảm phát thải ngay, khiến các nhà sản xuất và các quốc gia có xe hybrid sẵn sàng tham gia ngay vào các chương trình giảm phát thải. Thứ hai là người dùng có thể có trải nghiệm như xe điện với xe hybrid mà không gặp trở ngại về sạc như xe điện. Tuy nhiên, thị trường Việt Nam đã chào đón, nhưng vẫn ít lựa chọn về xe hybrid cho nhiều tệp khách hàng khác nhau, chưa đa dạng lựa chọn.

Lý giải vì sao giá xe hybrid cao hơn xe dùng động cơ đốt trong, ông Đặng Minh Tuân, Trưởng ban Kế hoạch sản phẩm, Truyền thông và thương hiệu Công ty Toyota Việt Nam cho biết, về cơ cấu chi phí để sản xuất và vận hành xe hybrid, có phần rất lớn liên quan đến hai nguyên liệu chế tạo là nickel và lithium. Giá thành các loại vật liệu này trên thế giới chưa ổn định, có thời điểm lên rất cao. Đây là một yếu tố lớn làm tăng giá xe hybrid, ngoài ra còn liên quan đến công nghệ chế tạo và chi phí R&D.

Ông Đặng Minh Tuân, Trưởng ban Kế hoạch sản phẩm, Truyền thông và thương hiệu Công ty Toyota Việt Nam.

Chia sẻ thêm, PGS.TS Đàm Hoàng Phúc cho biết, công nghệ mới bao giờ cũng có chi phí cao hơn so với các công nghệ cũ đã khấu hao nhiều.

"Song song với công nghệ hybrid mới, trên các mẫu xe này, các nhà sản xuất ô tô cũng luôn song hành phát triển công nghệ về an toàn trên xe.

Do đó, không chỉ tiết kiệm nhiên liệu, sử dụng xe hybrid, khách hàng còn được hưởng những tính năng công nghệ an toàn tiên tiến, hiện đại hơn. Đây chính là sự hấp dẫn người tiêu dùng của xe hybrid", ông Phúc chia sẻ thêm.

Khách mời chăm chú nghe các ý kiến phát biểu tại tọa đàm.

Trả lời câu hỏi "con số nào đo lường mức độ hiệu quả về môi trường và tiết kiệm nhiên liệu khi chuyển đổi từ động cơ đốt trong sang xe hybrid?", PGS.TS Đàm Hoàng Phúc cho biết, một nghiên cứu riêng của ông và nhóm cộng sự năm 2023 cho thấy, Hà Nội có 1,125 triệu xe ô tô cá nhân. Nếu chuyển đổi toàn bộ xe xăng hiện nay sang hybrid, sẽ tiết kiệm 3 triệu lít xăng mỗi năm.

"Nếu như một chiếc xe hybrid sử dụng quãng đường khoảng 150.000km trong 7 năm (tương ứng quãng đường, thời gian được bảo hành) thì số nhiên liệu tiết kiệm được sẽ khoảng 10.125 lít xăng. Nếu nhân với giá xăng hiện tại khoảng 23.000 đồng/lít, số tiền tiết kiệm được là hơn 232 triệu đồng.

So ngược lại với giá bán xe hybrid cao hơn xe động cơ đốt trong khoảng 100 triệu đồng, thì người tiêu dùng vẫn có lãi", PGS.TS Phúc cho biết.

Xe hybrid sắp bùng nổ tại Việt Nam?

Sau bài tham luận của ông Phan Lê Hoàng Linh, người điều phối chương trình - ông Nguyễn Tiến Mạnh, Trưởng ban Ô tô - Xe máy cho rằng, xe hybrid đang đứng trước những cơ hội và được coi như một giải pháp trung gian trong lộ trình chuyển đổi từ các phương tiện giao thông sử dụng động cơ đốt trong sang xe sử dụng điện. Thực tế thì xe hybrid đã được nghiên cứu và phát triển từ rất lâu nhưng gần đây mới được phổ biến trên toàn thế giới trong bối cảnh xu thế điện hóa phương tiện giao thông trở thành một yêu cầu cấp bách.

Ông Nguyễn Tiến Mạnh, Trưởng ban Ô tô - Xe máy đang điều phối buổi tọa đàm.

Một điểm đáng lưu ý là xe hybrid giờ đây đã được bình dân hóa thay vì chỉ được sử dụng cho các mẫu xe hạng sang như trước đây. Chỉ cần 700 - 800 triệu đồng là có thể sở hữu một mẫu xe hybrid với rất nhiều ưu điểm so với xe động cơ đốt trong. Như chúng ta đã thấy, trong vòng 3 năm trở lại đây, thị trường ô tô Việt Nam đã chứng kiến sự đột phá về doanh số của dòng xe hybrid, với rất nhiều các thương hiệu khác nhau.

"Sự xuất hiện của dòng xe mới này đã thu hút sự chú ý của khách hàng tại Việt Nam. Tuy nhiên đến nay không phải ai cũng hiểu rõ về loại xe này.

Để cung cấp cho bạn đọc những thông tin cơ bản và đầy đủ nhất về xe hybrid, chúng ta sẽ đến phần thảo luận của buổi tọa đàm", ông Mạnh dẫn chuyển.

Mở đầu phiên thảo luận, ông Mạnh đặt câu hỏi đối với PGS.TS Đàm Hoàng Phúc "nhận định xe hybrid sắp bùng nổ xe hybrid tại Việt Nam có đúng không?".

Theo ông Đàm Hoàng Phúc, nói bùng nổ doanh số xe hybrid thì chưa hẳn, chỉ là con số ấn tượng về doanh số nhưng mức độ quan tâm của người dùng đã tăng lên. Theo khảo sát của Công ty Công nghệ Cốc Cốc và hãng tư vấn kiểm toán Deloitt với người tiêu dùng, mức độ quan tâm đến xe hybrid có tăng lên do mức độ quan tâm đến môi trường và hiệu quả kinh tế.

PGS.TS Đàm Hoàng Phúc, Bộ môn Ô tô và Xe chuyên dùng, Đại học Bách Khoa Hà Nội.

Ông Phúc cho rằng, người tiêu dùng đang thiếu thông tin. Ví dụ mối quan tâm về giá của xe hybrid so với mức tiết kiệm nhiên liệu mà nó mang lại, liệu có phải người tiêu dùng đầu tư trước (về giá) và hưởng lợi sau (về nhiên liệu) khi mua và sử dụng loại xe này hay không, cần được cung cấp chia sẻ thông tin nhiều hơn với người tiêu dùng.

Đồng tình với PGS.TS Phúc, nhà báo Hoàng Linh cho rằng, chưa thể coi thị trường xe hybrid tại Việt Nam đã bùng nổ, tuy nhiên 2023 là một năm bước ngoặt của loại xe này. Hiện, các hãng ô tô tại Việt Nam đều có ít nhất một mẫu xe hybrid bán ra trên thị trường.

Nhà báo Nguyễn Thúc Hoàng Linh, Báo Hà Nội Mới.

"Xe hybrid lợi thế ở việc có thể linh hoạt điều chỉnh cấu hình để phù hợp với điều kiện thực tế từng quốc gia.

Loại xe này có nhiều tiềm năng phát triển tại Việt Nam vì phù hợp với thị hiếu và nhu cầu thực tế. Quan trọng là người tiêu dùng cần có thông tin đúng và đủ để đưa ra quyết định.

Giá xe hybrid dù còn cao hơn xe xăng nhưng hiện đã nằm trong khoảng giá phổ thông. Xe hybrid cũng có mặt trên thị trường đủ lâu (khoảng hơn 30 năm), Việt Nam cũng bắt đầu có xe hybrid từ khoảng năm 2008, 2009. Quãng thời gian kể trên đủ lớn để chứng minh khả năng vận hành và độ bền bỉ của loại phương tiện này", nhà báo Hoàng Linh chia sẻ.

Là doanh nghiệp tiên phong và tích cực nhất trong việc tung ra thị trường các dòng xe hybrid, ông Đặng Minh Tuân, Trưởng ban Kế hoạch sản phẩm, Truyền thông và thương hiệu (Toyota Việt Nam) cho biết, hiện nay, Toyota Việt Nam là nhà sản xuất tiên phong giới thiệu xe hybrid trong phân khúc xe phổ thông, mở đầu là xe Toyota Corolla Cross giới thiệu vào năm 2020, riêng trong năm 2023 giới thiệu 3 mẫu xe mới có phiên bản hybrid. Đến nay có tổng 6 mẫu xe hybrid tại thị trường Việt Nam trải dài trong nhiều phân khúc, từ phân khúc phổ thông nhất là Yaris Cross cho đến phân khúc xe sang là mẫu xe Toyota Alphard.

Trong năm 2023 doanh số xe hybrid đạt được trên 2.600 xe và tổng số xe hybrid Toyota bán ra tại Việt Nam đến nay là 8.600 xe.

"Đúng như ý kiến của PGS.TS Đàm Hoàng Phúc, số xe bán ra của Toyota tại Việt Nam chưa thực sự là bùng nổ so với các nước khác trên thế giới, nhưng có xu hướng tăng rõ rệt tại Việt Nam. Chúng tôi tin tưởng rằng mẫu xe hybrid sẽ ngày càng phổ biến trên thị trường và được người tiêu dùng đón nhận", ông Tuân nói.

Xe hybrid trong bối cảnh điện hóa của ngành ô tô

Mở đầu tọa đàm, ông Nguyễn Tiến Mạnh, Trưởng ban Ô tô xe máy, Báo Giao thông - người điều phối chương trình cho biết, trong cuộc đua cắt giảm khí thải và tiết kiệm nhiên liệu, xe hybrid được xem như phương tiện phù hợp cho việc chuyển đổi lên xe thuần điện. Trước xu hướng tiêu dùng xe hybrid tăng mạnh, Báo Giao thông tổ chức chương trình tọa đàm với chủ đề "Xu thế phát triển xe hybrid tại Việt Nam".

Trình bày tham luận với chủ đề "Xe hybrid trong bối cảnh điện hóa của ngành công nghiệp ô tô", ông Phan Lê Hoàng Linh, Trưởng phòng Công nghiệp chế tạo, Cục Công nghiệp, Bộ Công thương cho biết, các cấp độ điện hóa của ô tô sẽ được phân loại theo mức độ phát thải khí CO2 ra môi trường và vai trò của động cơ điện.

Ông Phan Lê Hoàng Linh, Trưởng phòng Công nghiệp chế tạo, Cục Công nghiệp, Bộ Công thương.

Theo cách phân chia này, xe điện hóa (EV) gồm bốn dòng chính: Xe hybrid điện (HEV), Xe hybrid điện sạc ngoài (PHEV), Xe điện chạy pin (BEV) và Xe sử dụng pin nhiên liệu (FCEV).

Trong đó, Hybrid là cấp độ cơ bản nhất của xe xanh, là loại xe sử dụng đồng thời động cơ đốt trong truyền thống kết hợp với mô tơ điện.

Xe PHEV có cấu tạo giống xe HEV (sử dụng đồng thời động cơ đốt trong truyền thống kết hợp với mô tơ điện), tuy nhiên, pin trên xe PHEV có dung lượng lớn hơn, động cơ điện có công suất cao hơn và có thêm cơ chế sạc điện từ bên ngoài thông qua một cổng sạc. Do đó, xe PHEV có thể đi được quãng đường dài hơn so với dòng xe HEV.

Xe điện chạy pin (BEV)không sở hữu động cơ đốt trong, chỉ sử dụng cơ cấu đơn giản với khối pin chính cung cấp năng lượng cho mô tơ điện.

Xe sử dụng pin nhiên liệu (FCEV) là loại xe điện chạy hoàn toàn bằng điện năng được cung cấp từ một phản ứng hóa học của khí hydro ngay trên xe.

Ông Phan Lê Hoàng Linh đang trình bày tham luận.

Theo ông Linh, xe hybrid được nhắc đến sẽ bao gồm cả dòng xe HEV và PHEV. Tại mỗi thị trường, chiến lược điện hóa ngành công nghiệp ô tô có sự khác nhau, tuy nhiên, ông Linh cho rằng ít nhất trong khoảng hơn 10 năm nữa (đến năm 2035 và có thể là xa hơn), hầu hết các thị trường lớn trên thế giới vẫn có kế hoạch phát triển các dòng xe HEV và PHEV, bởi phát triển các dòng xe hybrid là phương án hỗ trợ hữu hiệu cho quá trình chuyển đổi điện hóa và để bảo đảm tính tiện dụng cho người tiêu dùng trong quá trình điện hóa ngành công nghiệp ô tô.

Từ đó, ông Linh nhìn nhận, việc chuyển đổi điện hóa của ngành công nghiệp ô tô Việt Nam cần chú trọng lộ trình phát triển các dòng xe điện hóa cần phù hợp với lộ trình chuyển đổi năng lượng quốc gia.

"Việt Nam đã có cam kết mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 tại COP26, và đã thể chế hóa bởi Quy hoạch điện 8 cũng như Quyết định số 876/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, sẽ cần phải có quyết tâm và nỗ lực rất lớn, cũng như các nguồn lực rất lớn (cả trong và ngoài nước) để hiện thực hóa tuyên bố chính trị này, cũng như nỗ lực để cân đối hệ thống điện cho quá trình chuyển đổi năng lượng.

Cho đến khi hệ thống năng lượng được chuyển đổi theo lộ trình, các dòng xe HEV, PHEV vẫn sẽ đóng vai trò quan trọng để từng bước thực hiện lộ trình điện hóa phương tiện giao thông tiến tới phổ biến các dòng xe BEV, FCEV tại Việt Nam", ông Linh nói.

Hybrid không còn là dòng xe đắt đỏ, được nhiều hãng coi là bước chuyển tiếp sang giai đoạn xe thuần điện.

Về chiến lược điện hóa của các hãng xe có mặt tại Việt Nam, theo ông Linh, Việt Nam có sự hiện diện của nhiều hãng xe khác nhau, với các mục tiêu và lộ trình chuyển đổi điện hóa không giống nhau. Nhiều hãng xe vẫn tiếp tục có kế hoạch phân phối các dòng xe HEV, PHEV tại thị trường Đông Nam Á nói chung và Việt Nam nói riêng trong một thời gian dài sắp tới do đặc thù về chiến lược cũng như cấu trúc chuỗi giá trị của các hãng đó tại khu vực.

Vì vậy, chiến lược và lộ trình điện hóa phương tiện giao thông của Việt Nam cần cân đối được điều này.

Về tính tiện dụng, ông Linh cho biết, xe HEV nhìn chung phù hợp với thị hiếu và đặc điểm tiêu dùng mặt hàng ô tô của người Việt Nam. Việc phát triển thêm các dòng xe hybrid cũng giúp người tiêu dùng có thêm cơ hội lựa chọn đa dạng nhiều loại xe với chi phí hợp lý nhất và phù hợp nhất với nhu cầu sử dụng của từng đối tượng tiêu dùng khác nhau.

Trên thực tế, nhiều hãng xe lớn cũng đã và đang phân phối các dòng xe hybrid (chủ yếu là HEV) tại Việt Nam và được sự đón nhận nhất định của người tiêu dùng – chủ yếu là bởi mức giá tương đối dễ tiếp cận, không cần phải có hệ thống trạm sạc và tiết kiệm nhiên liệu hơn so với xe ICE truyền thống. Công nghệ hybrid trên xe ô tô cũng đã được phát triển với thời gian khá dài, đáng tin cậy đối với người tiêu dùng Việt Nam.

Xe hybrid đã được nghiên cứu và phát triển từ rất lâu nhưng gần đây mới được phổ biến trên toàn thế giới trong bối cảnh xu thế điện hóa phương tiện giao thông trở thành một yêu cầu cấp bách.

KHÁCH MỜI THAM GIA TỌA ĐÀM

Ông Phan Lê Hoàng Linh, Trưởng phòng Công nghiệp chế tạo, Cục Công nghiệp, Bộ Công thương

PGS.TS Đàm Hoàng Phúc, Bộ môn Ô tô và Xe chuyên dùng, Đại học Bách khoa Hà Nội

Ông Đặng Minh Tuân, Trưởng ban Kế hoạch sản phẩm, Truyền thông và thương hiệu Công ty Toyota Việt Nam

Nhà báo Nguyễn Thúc Hoàng Linh, Báo Hà Nội Mới

Bà Phạm Thị Luyến, người dùng xe hybrid

Anh Hoàng Tùng Anh, người dùng xe hybrid.

Lam Anh

Tứ Đức