Toàn cảnh Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam - Nhật Bản năm 2024

Trong khuôn khổ chuyến công tác tại Nhật Bản từ ngày 18 đến ngày 22/12, sáng ngày 19/12 (theo giờ Nhật Bản), Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã chủ trì Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam - Nhật Bản năm 2024.

Diễn đàn do Bộ Công Thương phối hợp cùng Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản và Trung tâm ASEAN - Nhật Bản tổ chức. Đây là cơ hội để các doanh nghiệp, lãnh đạo và chuyên gia đến từ hai quốc gia trao đổi, học hỏi và khám phá những cơ hội hợp tác mới.

Cùng tham dự Diễn đàn có Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng và đại diện các Cục, Vụ trực thuộc Bộ Công Thương: Vụ Thị trường châu Á - châu Phi, Tổng cục Quản lý thị trường, Cục Công nghiệp, Cục Xúc tiến thương mại, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Cục Xuất nhập khẩu, Cục Phòng vệ thương mại, Vụ Tổ chức cán bộ, Vụ Kế hoạch - Tài chính, Văn phòng Bộ, Văn phòng Ban chỉ đạo liên ngành hội nhập quốc tế về kinh tế, Viện Nghiên cứu cơ khí, Viện Nghiên cứu chiến lược, chính sách Công Thương, Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo, Báo Công Thương...

Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam - Nhật Bản năm 2024 diễn ra tại Tokyo, Nhật Bản với sự tham gia của đông đảo các chuyên gia, cộng đồng doanh nghiệp. Ảnh: Nguyên Minh

Trên 100 đại biểu từ các đơn vị của Bộ Công Thương Việt Nam, Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản, Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản (METI), Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO), Trung tâm ASEAN - Nhật Bản (AJC), cộng đồng các doanh nghiệp Việt Nam và Nhật Bản đã tham dự Diễn đàn, chia sẻ nhiều thông tin giá trị và kết nối đối tác hợp tác kinh doanh, đầu tư triển vọng tại trong các lĩnh vực công nghiệp, năng lượng và thương mại.

Đẩy mạnh hợp tác phát triển năng lượng điện hạt nhân

Chủ trì và phát biểu khai mạc Diễn đàn, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã thay mặt Chính phủ Việt Nam gửi lời cảm ơn và đánh giá cao sự phối hợp của Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản và Trung tâm ASEAN - Nhật Bản trong việc tổ chức sự kiện.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên phát biểu khai mạc tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam - Nhật Bản năm 2024 - Ảnh: Nguyên Minh

Bộ trưởng cho biết, sau hơn 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, hợp tác Việt Nam - Nhật Bản đã phát triển mạnh mẽ trên tất cả các lĩnh vực. Hai nước đã thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược vào năm 2009 và nâng cấp thành Đối tác chiến lược toàn diện vào năm 2023.

Bộ trưởng cho biết, Nhật Bản hiện là đối tác thương mại lớn thứ 4 của Việt Nam, với kim ngạch thương mại năm 2024 dự kiến đạt hơn 46 tỷ USD, chiếm 6% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam. Nhật Bản là thị trường xuất khẩu lớn thứ 4 và nhập khẩu lớn thứ 3 của Việt Nam, đóng vai trò quan trọng trong thúc đẩy nền kinh tế Việt Nam.

Bộ trưởng cũng chúc mừng sự phát triển mạnh mẽ của Nhật Bản, quốc gia có nền kinh tế ổn định, nổi bật trong các lĩnh vực năng lượng tái tạo và công nghệ xanh, đặc biệt là năng lượng hạt nhân. Nhật Bản đang khẳng định vị thế của mình trong khu vực và toàn cầu.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định, với sự hỗ trợ của các đối tác, Việt Nam đang đẩy mạnh các nỗ lực phát triển nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng xanh ứng dụng công nghệ tiên tiến trong sản xuất công nghiệp và năng lượng; đồng thời tái khởi động chương trình phát triển điện hạt nhân và dự án điện hạt nhân tại Ninh Thuận nhằm bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia hướng tới mục tiêu Net Zero.

Với thế mạnh về nguồn vốn, công nghệ cao và trình độ quản trị hiện đại, Việt Nam hy vọng các doanh nghiệp Nhật Bản sẽ nghiên cứu và sớm có dự án đầu tư mới tại Việt Nam, nhất là các dự án công nghệ cao trong những lĩnh vực mà Việt Nam đang có nhu cầu và có chính sách ưu đãi đầu tư như: Công nghiệp bán dẫn, chế biến, chế tạo, điện tử, hóa chất, vật liệu mới và năng lượng mới (bao gồm: Năng lượng tái tạo, năng lượng mới, năng lượng điện hạt nhân...).

Cũng theo Bộ trưởng, Việt Nam là một trong những nền kinh tế năng động nhất khu vực và thế giới, với GDP khoảng 500 tỷ USD, đứng thứ 3 ASEAN và thứ 32 thế giới. Việt Nam cũng là một trong 20 nền kinh tế hàng đầu về thương mại quốc tế, với kim ngạch xuất nhập khẩu gần 800 tỷ USD và là thành viên của 18 Hiệp định thương mại tự do quan trọng.

Việt Nam thu hút đầu tư nước ngoài mạnh mẽ, với hơn 41.300 dự án và tổng vốn đăng ký gần 500 tỷ USD từ 111 quốc gia. Việt Nam cũng được xếp vào danh sách các quốc gia thu hút FDI hàng đầu thế giới. Bộ trưởng đánh giá cao những thành tựu đạt được của cả hai nền kinh tế, nhưng cũng nhấn mạnh rằng, Việt Nam và Nhật Bản sẽ phải đối mặt với những thách thức toàn cầu trong thời gian tới. Để đối phó hiệu quả, hai quốc gia cần hợp tác chặt chẽ hơn trong các lĩnh vực thương mại, công nghiệp và năng lượng.

Việt Nam cam kết phát triển nền công nghiệp xanh, sạch và bền vững, với mục tiêu đạt phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050. Chính phủ Việt Nam đã công bố Kế hoạch huy động nguồn lực tại COP28 để thực hiện Tuyên bố chính trị về chuyển đổi năng lượng công bằng, trong đó, Nhật Bản là đối tác quan trọng.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng cùng tham dự Diễn đàn. Ảnh: Nguyên Minh

Hơn 70% doanh nghiệp Nhật Bản mong muốn đầu tư vào Việt Nam

Tham luận tại Diễn đàn, Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản Phạm Quang Hiệu nhấn mạnh rằng, quan hệ Việt Nam - Nhật Bản hiện đang ở giai đoạn phát triển tốt đẹp nhất trong hơn 50 năm qua. Nhật Bản là đối tác quan trọng hàng đầu của Việt Nam trên nhiều lĩnh vực như chính trị, quốc phòng, thương mại và đầu tư. Đặc biệt, hai nước đang mở rộng hợp tác sang các lĩnh vực mới như chuyển đổi năng lượng, chuyển đổi số và công nghệ bán dẫn, nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững trong tương lai.

Ông Phạm Quang Hiệu - Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản - tham luận tại Diễn đàn. Ảnh: Nguyên Minh

Dự báo năm 2024, kim ngạch thương mại giữa hai nước sẽ đạt 47 tỷ USD, với hơn 70% doanh nghiệp Nhật Bản bày tỏ mong muốn đầu tư vào Việt Nam. Nhật Bản không chỉ là đối tác thương mại lớn thứ 4 của Việt Nam, mà còn là nhà đầu tư lớn thứ 3, đóng góp quan trọng vào sự phát triển của nền công nghiệp Việt Nam. Những đóng góp của các doanh nghiệp Nhật Bản giúp nâng cao trình độ công nghệ và mở rộng chuỗi cung ứng toàn cầu, thúc đẩy ngành công nghiệp Việt Nam gia nhập sâu hơn vào thị trường quốc tế.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và những thách thức mới, quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Nhật Bản càng trở nên quan trọng. Như Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh, để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, Việt Nam cần phát triển song song các động lực truyền thống như đầu tư, xuất khẩu và tiêu dùng, cũng như các động lực mới như chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo. Diễn đàn lần này là cơ hội quý báu để các doanh nghiệp hai nước chia sẻ thông tin, khai thác tiềm năng hợp tác trong các lĩnh vực công nghiệp, thương mại và năng lượng.

Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản cam kết tiếp tục đóng vai trò là cầu nối, phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan để tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của doanh nghiệp hai nước. Với nền tảng quan hệ vững mạnh và sự đồng lòng từ cả hai phía, Việt Nam và Nhật Bản sẽ tiếp tục có nhiều cơ hội để phát triển bền vững, đóng góp vào hòa bình và thịnh vượng khu vực.

Đại sứ Phạm Quang Hiệu nhấn mạnh, Diễn đàn này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc tăng cường hợp tác kinh tế song phương, mở ra triển vọng hợp tác toàn diện hơn giữa hai quốc gia trong tương lai.

Các đại biểu tham dự Diễn đàn. Ảnh: Nguyên Minh

Phát triển điện năng, sản xuất đồ uống - lĩnh vực hợp tác tiềm năng cho doanh nghiệp hai nước

Tại Diễn đàn, giới thiệu Quy hoạch Điện VIII và Luật Điện lực Việt Nam 2024, ông Đoàn Ngọc Dương - Phó Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương Việt Nam) cho biết, chiều 30/11/2024, Luật Điện lực (sửa đổi) đã chính thức được thông qua tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV với 439/463 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành (chiếm 91,65%). Đây là dự án Luật quan trọng, có tác động lớn đến nền kinh tế, đảm bảo cho các mục tiêu tăng trưởng, phát triển của đất nước cũng như an ninh năng lượng quốc gia.

Luật Điện lực (sửa đổi) thay thế cho Luật Điện lực năm 2004 (đã được sửa đổi, bổ sung 4 lần vào các năm 2012, 2018, 2022, 2023), bao gồm 6 nhóm chính sách lớn, được cấu trúc thành 09 Chương, 81 Điều. Luật Điện lực 2024 là dự án luật quan trọng, được kỳ vọng tạo động lực tích cực đến nền kinh tế, bảo đảm cho các mục tiêu tăng trưởng và an ninh năng lượng quốc gia.

Tham luận về dư địa hợp tác trong lĩnh vực sản xuất đồ uống với các đối tác Nhật Bản, ông Trần Đình Thanh - Chủ tịch HĐQT Tổng công ty Cổ phần Bia - Rượu - Nước giải khát Hà Nội (HABECO) - cho biết, trong tầm nhìn chiến lược doanh nghiệp, HABECO luôn đặt mục tiêu mở rộng thị trường xuất khẩu là một trong những trọng tâm phát triển, góp phần nâng cao vị thế thương hiệu của HABECO trên trường quốc tế.

Trong những năm vừa qua, với các sản phẩm chính như Bia Hà Nội Premium, bia lon Hà Nội, Bia Trúc Bạch. HABECO đã xuất khẩu với tổng sản lượng 7,6 triệu lít bia các loại và 660.000 lít rượu các loại đến thị trường truyền thống như Anh (772.000 lít), Nga (721.000 lít), Pháp (303.000 lít), Úc (520.000 lít), Hàn Quốc (551.000 lít), Đài Loan -Trung Quốc (648.000 lít). Đặc biệt, từ cuối năm 2023, HABECO đã nỗ lực xuất khẩu sản phẩm Bia Hà Nội sang thị trường Hoa Kỳ - thị trường khó tính nhất thế giới với sản lượng trong năm là 33.000 lít.

Ông Trần Đình Thanh nhấn mạnh, trong số các thị trường nước ngoài, Nhật Bản cũng là một thị trường rất khắt khe mà HABECO luôn đặt mục tiêu phát triển, gia tăng thị phần, đẩy mạnh hình ảnh sản phẩm. Cộng đồng người Việt Nam tại Nhật Bản ngày càng lớn mạnh với gần 500.000 người, trong đó, có gần 350.000 người trong độ tuổi lao động, là cộng đồng người nước ngoài lớn thứ hai tại đất nước này. Tại các thành phố lớn của Nhật Bản như Tokyo, Osaka đều có những khu chợ, nhà hàng nổi tiếng của Việt Nam được mệnh danh như “thiên đường ẩm thực Việt Nam”. Nắm bắt xu hướng phát triển này, từ năm 2012, HABECO đã tập trung trong điểm vào việc phát triển, xuất khẩu các sản phẩm bia, rượu vào thị trường Nhật Bản.

Ông Trần Đình Thanh - Chủ tịch HĐQT Tổng công ty Cổ phần Bia - Rượu - Nước giải khát Hà Nội (HABECO) - tham luận tại Diễn đàn. Ảnh: Nguyên Minh

Tính đến nay, Nhật Bản là đối tác xuất khẩu lớn nhất của HABECO với 236.000 lít rượu và 3,82 triệu lít bia xuất khẩu các loại. Các đối tác nhập khẩu tại Nhật Bản bao gồm công ty KOME COMPANY LIMITED và Công ty IMAI LIMITED, phân phối các sản phẩm Bia Hà Nội nổi tiếng như Bia Hà Nội Premium, Trúc Bạch, bia Hà Nội lon 330ml và rượu như Nếp Mới, Lúa Mới, Thanh Mai… tại hầu hết các nhà hàng Việt Nam và một số siêu thị lớn tại Tokyo, Osaka. Bên cạnh đó, HABECO đã hợp tác với Công ty Tokuoka Co.,Ltd để gia công sản phẩm bia xuất khẩu sang Nhật Bản với sản phẩm bia lon 330 ml MUGI HOUJYOU. Sự hiện diện của các sản phẩm của HABECO góp phần gia tăng hình ảnh các sản phẩm Việt Nam, niềm tự hào Việt Nam trong con mắt bạn bè nước bạn và cộng đồng quốc tế.

Tại Diễn đàn, thông qua các phần trình bày của đại diện Bộ Công Thương Việt Nam, Bộ METI Nhật Bản và các đơn vị liên quan khác, các đại biểu cũng đã được cập nhật những chính sách, thông tin mới về các vấn đề trọng tâm như năng lượng, điện hạt nhân, công nghiệp, chuỗi cung ứng...

Đại diện các doanh nghiệp, tập đoàn của hai nước cũng đã có những trao đổi về chiến lược, cơ hội hợp tác, khó khăn vướng mắc... nhằm tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực cả hai bên cùng quan tâm, đặc biệt là điện hạt nhân, công nghiệp nền tảng, chuyển đổi số, chuỗi cung ứng...

Những ý kiến, kiến nghị cụ thể của đại diện các tập đoàn, doanh nghiệp hai bên không chỉ đóng góp nội dung thiết thực cho Diễn đàn mà còn góp phần tháo gỡ những nút thắt, tạo dựng những cơ hội trong phát triển hợp tác năng lượng, công nghiệp, thương mại Việt Nam - Nhật Bản.

Phát biểu bế mạc Diễn đàn, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đánh giá cao các phần tham luận, trao đổi tại Diễn đàn của các đại biểu, doanh nghiệp hai nước Việt Nam - Nhật Bản. Trong một thời gian ngắn, các đại biểu dự Diễn đàn đã được cập nhật những chính sách, thông tin mới về những vấn đề trọng tâm như năng lượng, điện hạt nhân, công nghiệp, chuỗi cung ứng... đến từ các đại diện của Bộ Công Thương Việt Nam, Bộ Kinh tế, Thương mại, Công nghiệp Nhật Bản và các đơn vị liên quan khác.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên gửi lời cảm ơn và đánh giá cao Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản, Trung tâm ASEAN - Nhật Bản đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương tổ chức Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam - Nhật Bản.

Đại diện các doanh nghiệp, tập đoàn cũng đã có nhiều trao đổi về chiến lược, cơ hội hợp tác, khó khăn, vướng mắc... nhằm tăng cường hợp tác giữa hai nước trong các lĩnh vực quan tâm, đặc biệt là điện hạt nhân, công nghiệp nền tảng, chuyển đổi số, chuỗi cung ứng…

“Các ý kiến phát biểu đã thể hiện sự quan tâm sâu sắc của cộng đồng doanh nghiệp hai nước đối với cơ hội hợp tác đầu tư và kinh doanh giữa Việt Nam và Nhật Bản” - Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đánh giá cao và cho biết, các ý kiến đã góp phần tháo gỡ những nút thắt, tạo dựng cơ hội trong phát triển hợp tác năng lượng, công nghiệp, thương mại Việt Nam - Nhật Bản.

Tuy nhiên, Bộ trưởng cho rằng, vẫn còn nhiều tiềm năng chưa được khai thác. Để thúc đẩy hợp tác đầu tư, thương mại giữa hai nước Việt Nam - Nhật Bản, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định, sẽ chỉ đạo các đơn vị chức năng của Bộ Công Thương tiếp tục liên hệ chặt chẽ, cung cấp thông tin và hỗ trợ doanh nghiệp hai nước xử lý những khó khăn, vướng mắc và tạo thuận lợi tốt nhất để doanh nghiệp hai nước khai thác cơ hội hợp tác phát triển thương mại, công nghiệp và năng lượng.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên và các đại biểu tham dự diễn đàn. Ảnh: Nguyên Minh

Bộ trưởng cũng đề nghị các tập đoàn, doanh nghiệp Việt Nam có mặt tại Diễn đàn tiếp tục phát huy vị trí tiên phong trong hợp tác với Nhật Bản, thể hiện tích cực vai trò và uy tín trong hợp tác kinh doanh để quan hệ kinh tế, thương mại Việt Nam - Nhật Bản phát triển mạnh mẽ, sâu sắc và bền chặt hơn.

Cuối cùng, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên bày tỏ sự tin tưởng rằng, trong tương lai không xa, Việt Nam và Nhật Bản sẽ không chỉ là những đối tác kinh tế mà còn là những người bạn thân thiết, cùng nhau vượt qua thách thức và đạt được nhiều thành công.

Nguyên Minh từ Tokyo, Nhật Bản