Toàn cảnh, nguyên nhân đảo chính bất thành ở Bolivia

Toàn cảnh

Giữa sự phản đối kịch liệt của quốc tế, một nỗ lực đảo chính ở Bolivia đã lắng xuống, với việc Tổng thống Luis Arce khẳng định quyền lực đối với quân đội đất nước, theo Aljazeera.

Trước đó, chiều ngày 26/6, quân đội do tướng Juan Jose Zuniga chỉ huy đã xông vào dinh tổng thống, trong khi quân đội chiếm đóng các vị trí ở quảng trường bên ngoài. Tin tức cho biết một chiếc xe tăng đã chặn ngay cửa dinh thự.

Một người lính ra hiệu cho các nhà báo rời khỏi Plaza Murillo khi quân đội tập trung gần dinh tổng thống ở La Paz, Bolivia, vào ngày 26/6. Ảnh: AP

Vụ việc vấp phải sự phản đối từ các nhà lãnh đạo trên khắp thế giới, coi hành động của quân đội là bất hợp pháp.

Tổng tư lệnh mới do Tổng thống bổ nhiệm là Jose Wilson Sanchez đã ra lệnh cho toàn bộ quân đội quay trở lại doanh trại. Vài tiếng sau đó, quân đội rời khỏi quảng trường.

Tổng thống Arce ca ngợi việc rút quân là một chiến thắng cho nền dân chủ của Bolivia và phát biểu trước người dân sau đó.

“Xin cảm ơn người dân Bolivia rất nhiều. Nền dân chủ muôn năm,” Tổng thống Arce cho biết.

Đoạn cắt trên kênh truyền hình Bolivia cho thấy Tổng thống Arce đối mặt với tướng Zuniga và một nhóm binh lính trong hành lang dinh thự hôm 26/6. Ông Arce nói: “Tôi ra lệnh cho mọi người phải rút quân và sẽ không cho phép sự bất tuân này".

Hãng tin Reuters đưa tin tướng Zuniga đã bị bắt. Theo lệnh bắt, tướng Bolivia Juan Jose Zuniga, chủ mưu cuộc đảo chính bất thành, đã bị buộc tội khủng bố.

Nguyên nhân đảo chính

Kể từ khi nhậm chức vào năm 2020, Tổng thống Arce đã lãnh đạo một chính phủ đầy khó khăn, chống lại áp lực từ cả cánh tả và cánh hữu.

Dưới sự lãnh đạo của ông, các lực lượng cánh hữu ở những tỉnh như Santa Cruz đã tiến hành nhiều cuộc tấn công đẫm máu nhằm phản đối các biện pháp được cho là ngăn cản họ nắm quyền. Mới năm ngoái, một nhà lãnh đạo phe đối lập nổi tiếng, Luis Fernando Camacho, đã bị bắt vì bị cáo buộc có vai trò trong vụ bắt giữ chính trị năm 2019.

Mặt khác, phía cánh tả, Tổng thống Arce phải đối mặt với sự phản đối từ cựu cố vấn chính trị của mình, cựu Tổng thống Evo Morales, người đã tuyên bố ý định thay thế ông Arce trong cuộc đua tổng thống năm 2025.

Thêm vào đó là tình trạng thiếu nhiên liệu trên toàn quốc và cuộc khủng hoảng tài chính khiến dự trữ tiền tệ của nước này sụt giảm.

“Tổng thống của đất nước đang gặp vấn đề, cụ thể là tỷ lệ tán thành thấp. Lần cuối cùng vào tháng 3, tỷ lệ này đạt 38%. Nền kinh tế không hoạt động tốt. Tổng thống cũng liên quan tới bất đồng kéo dài với Evo Morales, cựu tổng thống của đất nước,” phóng viên John Holman của Al Jazeera cho biết. “Vì vậy đây là thời điểm khó khăn đối với Tổng thống Luis Arce.”

Tướng Zuniga là thủ lĩnh được chính Tổng thống Arce lựa chọn để dẫn dắt quân đội Bolivia. Khi bước vào dinh tổng thống hôm 26/6, ông Zuniga lấy lý do tình hình bất ổn trong nước là động lực để gây binh biến.

“Ba người đứng đầu lực lượng vũ trang đã bày tỏ sự thất vọng. Sẽ có một nội các bộ trưởng mới. Chắc chắn mọi thứ sẽ thay đổi, nhưng đất nước chúng ta không thể tiếp tục như thế này nữa”, ông Zuniga khẳng định với một đài truyền hình địa phương.

Hồi đầu tuần, Tổng thống Arce đã cách chức vai trò lãnh đạo quân đội đất nước của tướng Zuniga.

Liên Hà