Toàn cảnh ồn ào về dự án Nuôi em: Bị tố thiếu minh bạch, tạm dừng hoạt động

Dự án Nuôi em của ai?

Nuôi em là dự án thiện nguyện được ông Hoàng Hoa Trung (sinh năm 1990) cùng nhóm thiện nguyện Ánh sáng núi rừng gây quỹ từ năm 2014. Ý tưởng được giới thiệu xuất phát từ mong muốn các em học sinh vùng cao có cơm với thịt, thêm động lực tới trường.

Dự án bắt đầu với gần 40 em nhỏ tại điểm trường ở huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên được hỗ trợ cơm trưa tại trường. Sau hai năm, số em được nuôi cơm tăng đến lên 88.

Đến năm 2018, ông Trung quyết định thay đổi mô hình theo hình thức quyên góp "một nuôi một". Mỗi anh chị nuôi sẽ nhận nuôi một em nhỏ, với chi phí 150.000 đồng/tháng, trong 9 tháng của năm học. Từ năm học 2020-2021, dự án thu thêm 100.000 đồng tiền cơ sở vật chất, như vậy mỗi anh chị sẽ gửi nuôi em 1.450.000 đồng/năm.

Ông Hoàng Hoa Trung là người sáng lập dự án Nuôi em.

Theo thông tin từ trang web chính thức của Nuôi em, đối tượng được nuôi cơm là trẻ 3-5 tuổi và các em cấp 1-2-3 không có hỗ trợ về ăn của nhà nước. Ví dụ: các bé lớp 1-2 sống tại bản và 1 số trường hợp đặc biệt (không được nuôi cơm trưa vì lên nông thôn mới hoặc các bé thiếu tiêu chí xét duyệt chế độ).

Năm tiếp theo, nếu đến tuổi bé được nhà nước nuôi cơm sẽ nuôi bé khác "nhú" lên, dự án sẽ đổi thông tin bé khác nhưng giữ nguyên mã NE.

Những năm qua, Nuôi em trở thành dự án nhân văn được cộng đồng biết đến rộng rãi và nhận được sự ủng hộ nhiệt tình. Đến nay, dự án thông báo đã kết nối hàng chục nghìn anh chị nuôi với các em nhỏ khắp các địa bàn Điện Biên, Hà Giang, Lào Cai, Yên Bái, Lai Châu, Bắc Kạn, Lạng Sơn, Hòa Bình, Cao Bằng, Thanh Hóa, Đắk Nông, Đắk Lắk, Kon Tum, Gia Lai...

Dự án còn nhận được sự ủng hộ từ các nghệ sĩ nổi tiếng. Ngày 23/5/2023, rapper Đen Vâu ra mắt MV Nấu ăn cho em sau khi thăm các em nhỏ được "nuôi" bởi dự án. Ca sĩ Hòa Minzy cũng chia sẻ đóng góp cho dự án từ năm 2021 đến 2024, với số tiền 600 triệu đồng để nuôi cơm 400 em nhỏ ở Lai Châu và Thanh Hóa.

Nghi vấn tính minh bạch của Dự án Nuôi em

Sự việc ồn ào liên quan tới dự án Nuôi em bắt đầu xảy ra trên Threads, khi hàng loạt tài khoản lên tiếng tố dự án không minh bạch.

Bài đăng từ tài khoản alexaphan1204 cho biết, tháng 8/2022, người này nhắn tin cho Hoàng Hoa Trung để đăng ký "nuôi em" (mỗi cá nhân sẽ góp một khoản tiền nhất định để nuôi một học sinh đi học).

Sau đó, người này được cấp 1 mã nuôi em NE03905. Tiền nuôi đóng một lần là 1.450.000 đồng. Đến đầu tháng 1/2023, người này thử tra cứu nhưng mã nuôi em lại hiện tên một người khác. Từ đó, người này đặt nghi vấn, đã có 2 người nuôi cùng 1 học sinh.

Người này cáo buộc rằng, tình nguyện viên của Nuôi em đã hứa sẽ lên bài đính chính sau phản ánh của mạnh thường quân nhưng không làm với lý do bị "trôi tin".

Người này cũng không đồng tình khi tiền mạnh thường quân đóng góp được chuyển vào tài khoản cá nhân của Hoàng Hoa Trung trong khi nhà nước đã cấm kêu gọi từ thiện về tài khoản cá nhân. Một bài đăng khác từ tài khoản quynhnhu30693 cho biết có tham gia dự án và nuôi một em ở Kon Tum.

Theo tường thuật, tháng 8, Nuôi em gửi tin nhắn báo quynhnhu30693 đóng tiền ăn cho học sinh năm học 2024-2025. Người này đã đóng mà không để ý năm học đã kết thúc.

3 tháng sau, vào tháng 11/2025, Nuôi em tiếp tục nhắn tin đề nghị đóng tiền ăn cho năm 2025-2026. Lúc này, "chị nuôi" mới thắc mắc và quyết định tạm dừng "nuôi em". Dự án đã lập tức thu mã nuôi em của mạnh thường quân.

Một tài khoản khác cho biết, ban đầu khi các giáo viên chủ nhiệm có đăng ảnh các "em nuôi" lên nhóm chung, nhưng sau này không đăng nữa. Dự án cũng không tổ chức cho các "anh chị nuôi" lên thăm "em nuôi" như trước đây.

Dự án Nuôi em đóng băng tài khoản, tạm dừng hoạt động

Trước lùm xùm trên, tối 7/12, Hoàng Hoa Trung thông báo tạm dừng dự án, tạm đóng băng tài khoản ngân hàng để ngắt dòng tiền thu – chi, phục vụ thống kê lại toàn bộ thu chi qua các năm và giải đáp thắc mắc của nhà tài trợ. Động thái này tiếp tục khiến dư luận càng thêm bức xúc bởi điều mọi người cần là minh bạch tài chính.

Mới đây, cơ quan chức năng cho biết đang vào cuộc xác minh thông tin về Dự án thiện nguyện "Nuôi em ở Nghệ An".

Tại các điểm trường Mường Ải, Nậm Cắn, Lượng Minh, Nhôn Mai, Xá Lượng… các nhà hảo tâm cho biết có 241 học sinh được nhận hỗ trợ thông qua 61 nhà tài trợ với tổng số tiền hơn 514 triệu đồng. Con số thực tế của toàn bộ Dự án "Nuôi em ở Nghệ An" từ khi triển khai đến nay được cho là còn lớn hơn nhiều.

Các nhà hảo tâm đề nghị cơ quan chức năng tỉnh Nghệ An kiểm tra, làm rõ việc quản lý và sử dụng nguồn kinh phí; đồng thời có biện pháp bảo vệ quyền lợi của người đóng góp và giữ uy tín cho hoạt động thiện nguyện.

Rapper Đen Vâu lên tiếng

Dự án Nuôi Em là nguồn cảm hứng để Đen Vâu sáng tác ca khúc "Nấu ăn cho em".

Ngay sau khi ồn ào xoay quanh dự án Nuôi em nổ ra, rapper Đen Vâu đã lên tiếng, làm rõ mối quan hệ giữa anh và dự án này.

Nam rapper khẳng định, anh và ê-kíp tham gia Nuôi em với tư cách là người ủng hộ, như các mạnh thường quân khác. Anh không phải là người sáng lập, không tham gia vào bộ máy quản lý, vận hành hay quyết định việc sử dụng ngân sách của dự án Nuôi em.

Hàng năm Đen Vâu và ê-kíp vẫn gửi chi phí để lo bữa ăn cho các em nhỏ vùng cao thuộc dự án. Đây là chi phí cá nhân, nằm ngoài doanh thu bài hát Nấu ăn cho em.

Đen Vâu cũng giải thích, tất cả doanh thu từ bài hát nói trên dành cho thiện nguyện, nhưng không phải riêng dự án Nuôi em mà còn dành cho các chương trình khác.

Nam ca sĩ mong cộng đồng mạng chưa vội kết luận, cần bình tĩnh lại và chờ câu trả lời minh bạch và rõ ràng từ đội ngũ Nuôi em. "Nếu có bất kỳ sai phạm nào được cơ quan chức năng kết luận, Đen sẽ ủng hộ việc xử lý đến cùng để bảo vệ quyền lợi của các nhà hảo tâm và quan trọng nhất là quyền lợi của các em nhỏ", nam rapper viết.

Tú Diệp (t/h)