Toàn cảnh vụ nổ hàng trăm máy nhắn tin gây thương vong cực lớn ở Lebanon

Ngày 17-9 xảy ra một loạt vụ nổ hàng trăm máy nhắn tin trên khắp Lebanon, theo đài CNN. Hãng thông tấn quốc gia Lebanon đưa tin rằng "hệ thống máy nhắn tin cầm tay đã được kích nổ bằng công nghệ tiên tiến".

Bộ Y tế Lebanon cho biết 9 người thiệt mạng và 2.750 người bị thương sau vụ việc, trong đó có khoảng 200 người đang trong tình trạng nguy kịch.

Vụ nổ xảy ra khi nào và ở đâu?

Các vụ nổ bắt đầu vào khoảng 3 giờ rưỡi chiều 17-9 (giờ địa phương) tại vùng ngoại ô Dahiyeh phía nam thủ đô Beirut và Thung lũng Bekaa phía đông - tất cả đều là thành trì của nhóm vũ trang Hezbollah.

Mọi người tụ tập bên ngoài Trung tâm Y tế ĐH Mỹ-Beirut (AUBMC) khi nhiều người bị thương trong vụ máy nhắn tin phát nổ trên khắp Lebanon ngày 17-9. Ảnh: REUTERS

Các vụ nổ xảy ra liên tiếp và kéo dài trong khoảng một giờ. Các nhân chứng của hãng Reuters và cư dân Dahiyeh cho biết họ vẫn có thể nghe thấy tiếng nổ vào lúc 4 giờ rưỡi chiều (giờ địa phương).

Theo các nguồn tin an ninh và cảnh quay mà Reuters thu thập được, một số vụ nổ xảy ra sau khi máy nhắn tin reo, trong lúc các chiến binh Hezbollah đặt tay lên máy hoặc đưa máy lên mặt để kiểm tra màn hình.

Quy mô vụ nổ thế nào?

Theo các video mà Reuters thu thập được, các vụ nổ tương đối nhỏ lẻ. Trong 2 đoạn video trích xuất từ camera an ninh của các siêu thị, các vụ nổ dường như chỉ làm bị thương người đang đeo máy hoặc người gần máy nhất.

Các cảnh quay được quay tại bệnh viện và chia sẻ trên mạng xã hội dường như cho thấy những cá nhân bị thương ở nhiều mức độ khác nhau, bao gồm bị thương ở mặt, mất ngón tay và vết thương hở ở hông.

Các vụ nổ dường như không gây ra thiệt hại lớn hoặc gây ra bất kỳ đám cháy nào.

Máy nhắn tin bị nổ là loại nào?

Reuters đã phân tích hình ảnh các máy nhắn tin phát nổ và nhận thấy rằng định dạng và nhãn dán ở mặt sau giống với máy nhắn tin do Gold Apollo (một nhà sản xuất máy nhắn tin có trụ sở tại Đài Loan) sản xuất. Phía Gold Apollo chưa phản hồi.

Theo hai nguồn thạo tin giấu tên, các chiến binh Hezbollah đã bắt đầu sử dụng máy nhắn tin như một phương tiện công nghệ thấp để cố gắng tránh bị Israel theo dõi vị trí. Các nguồn tin an ninh nói với Reuters rằng máy nhắn tin bị phát nổ là mẫu mới nhất mà Hezbollah đưa vào sử dụng trong những tháng gần đây.

Nguyên nhân khiến máy nhắn tin phát nổ là gì?

Hezbollah cho biết họ đang tiến hành "cuộc điều tra an ninh và khoa học" về nguyên nhân của các vụ nổ.

Các nguồn tin ngoại giao và an ninh suy đoán rằng vụ nổ có thể là do pin của thiết bị phát nổ, nghi vấn do quá nhiệt. Một số chuyên gia suy đoán rằng Israel đã xâm nhập vào chuỗi cung ứng máy nhắn tin của Hezbollah.

Một số chuyên gia chia sẻ với Reuters rằng chỉ riêng vấn đề về pin thì không đủ để gây ra vụ nổ như vậy.

Ông Paul Christensen - chuyên gia về an toàn pin lithium-ion tại ĐH Newcastle (Úc) - cho biết mức độ thiệt hại do vụ nổ máy nhắn tin này gây ra có vẻ không giống với các trường hợp nổ do pin bị hỏng thông thường. Theo ông Christensen, mặc dù pin nhỏ có thể phát nổ, nhưng chúng hiếm khi gây ra vụ nổ chết người.

“Tôi cần biết thêm thông tin về mức năng lượng của pin, nhưng trực giác của tôi mách bảo rằng pin không đủ để gây nổ đến vậy” - ông Christensen nói.

SMEX - một tổ chức về quyền kỹ thuật số của Lebanon - cho rằng Israel có thể đã khai thác điểm yếu của thiết bị để khiến nó phát nổ. Tổ chức này cho biết máy nhắn tin cũng có thể đã bị chặn trước khi đến tay Hezbollah và bị can thiệp điện tử hoặc cài thiết bị nổ.

Bên cạnh đó, theo Reuters, tin tặc cũng đã có khả năng đưa mã độc vào các thiết bị điện tử cá nhân, khiến chúng quá nhiệt và phát nổ trong một số trường hợp.

Xe cứu thương đến bên ngoài một bệnh viện tại thủ đô Beirut (Lebanon) sau khi loạt máy nhắn tin phát nổ, gây thương vong lớn trong ngày 17-9 Ảnh: REUTERS

Phản ứng các bên

Bộ Ngoại giao Lebanon gọi các vụ nổ là "cuộc tấn công mạng của Israel", nhưng không cung cấp thông tin chi tiết về cách họ đưa ra kết luận đó.

Bộ trưởng Thông tin Lebanon nói rằng vụ nổ là một cuộc tấn công vào chủ quyền của Lebanon.

Nhóm vũ trang Hezbollah thề sẽ trả đũa Israel sau khi cáo buộc Tel Aviv đứng sau loạt vụ nổ.

Quân đội Israel từ chối bình luận về các câu hỏi của Reuters về vụ nổ máy nhắn tin.

Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết Washington đang thu thập thông tin, đồng thời khẳng định không dính líu vụ việc.

Vụ nổ gây hệ lụy gì tới quan hệ Israel-Hezbollah?

Theo Reuters, giới phân tích có thể nhìn thấy nguy cơ leo thang xung đột giữa Israel và Hezbollah sau vụ nổ, song vẫn cho rằng khả năng bùng nổ một cuộc chiến tranh toàn diện khó xảy ra.

Tuy vậy, ông Jonathan Panikoff - cựu Phó Giám đốc tình báo quốc gia Mỹ về Trung Đông - cho rằng căng thẳng có thể bùng phát thành chiến tranh toàn diện nếu các giải pháp ngoại giao tiếp tục không có kết quả như mong đợi.

Bên cạnh đó, ông Matthew Levitt - cựu Phó Giám đốc cơ quan tình báo của Bộ Tài chính Mỹ và là tác giả của một cuốn sách về Hezbollah - cho rằng loạt vụ nổ máy nhắn tin có thể làm gián đoạn hoạt động của Hezbollah trong một thời gian.

DƯƠNG KHANG