Tối ưu thuế là 'chìa khóa' để doanh nghiệp phát triển bền vững trong bối cảnh mới

Ngày 27/8, chia sẻ tại Hội thảo: “Chiến lược tối ưu thuế trong bối cảnh mới”, các chuyên gia cho rằng, trong bối cảnh chính sách thuế có những thay đổi, doanh nghiệp không chỉ đối mặt với áp lực tuân thủ mà còn cần giải bài toán về chi phí và pháp lý. Vì vậy, để phát triển bền vững, doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược quản trị và tối ưu thuế một cách bài bản.

Theo bà Trần Thị Thu Trang, Tổng giám đốc Công ty TNHH Đại lý Thuế Hợp Luật, những rủi ro thuế thường gặp hiện nay chủ yếu liên quan đến ba nhóm chính: thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế thu nhập cá nhân. Trong đó, sai sót phổ biến là áp dụng sai thuế suất, sử dụng hóa đơn bất hợp pháp. Hay như việc ghi nhận doanh thu không đúng kỳ, chi phí không hợp lệ hay quyết toán thuế cá nhân thiếu chính xác.

Bà Trần Thị Thu Trang, Tổng giám đốc Công ty TNHH Đại lý Thuế Hợp Luật chia sẻ tại Hội thảo.

“Chỉ một sai sót nhỏ trong kê khai, lập hóa đơn hoặc quản lý chứng từ cũng có thể khiến doanh nghiệp chịu phạt nặng và ảnh hưởng uy tín”, bà Trang nhấn mạnh.

TS. Luật sư Nguyễn Thị Kim Vinh, Chủ tịch Trung Tâm Trọng Tài Thương Mại Tài Chính (FCCA) - Công ty Luật TNHH TNJ cho biết, theo Luật Quản lý thuế 2019 và Nghị định 125/2020/NĐ-CP, những hành vi vi phạm phổ biến như khai sai dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp, trốn thuế, vi phạm thủ tục thuế đều bị xử lý nghiêm.

Mức phạt có thể dao động từ vài trăm nghìn đồng đến hàng chục triệu đồng, tùy tính chất vi phạm. Trong trường hợp khai sai dẫn đến thiếu số thuế phải nộp, mức phạt lên tới 20% số thuế thiếu; hành vi trốn thuế có thể bị phạt từ 1 đến 3 lần số thuế trốn.

Ngoài ra, doanh nghiệp còn có thể bị áp dụng biện pháp bổ sung như đình chỉ hoạt động in hóa đơn, cưỡng chế nộp thuế, thậm chí tạm hoãn xuất cảnh đối với người đại diện pháp luật.

Nguy hiểm hơn, theo Điều 200 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017, 2025), hành vi trốn thuế từ 100 triệu đồng trở lên, hoặc tái phạm sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Chưa kể, hình phạt bổ sung có thể bao gồm cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề, cấm huy động vốn từ 1 đến 3 năm.

“Doanh nghiệp thường chủ quan với các hành vi tưởng như nhỏ, như chậm nộp hồ sơ, sử dụng hóa đơn sai quy định… nhưng nếu kéo dài hoặc lặp lại, rất dễ dẫn đến vi phạm nghiêm trọng và bị xử lý hình sự”, luật sư Vinh nói.

TS. Luật sư Nguyễn Thị Kim Vinh, Chủ tịch Trung Tâm Trọng Tài Thương Mại Tài Chính (FCCA).

Theo bà Vinh, Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị cũng đã khẳng định nguyên tắc ưu tiên áp dụng biện pháp dân sự, kinh tế, hành chính để xử lý vi phạm, chỉ áp dụng hình sự khi thật sự cần thiết. Tuy nhiên, trong bối cảnh quản lý thuế hiện đại, các doanh nghiệp không thể chủ quan.

Để hạn chế rủi ro, chuyên gia khuyến nghị doanh nghiệp cần rà soát định kỳ hệ thống chứng từ, hóa đơn; phối hợp chặt chẽ giữa bộ phận kế toán - nhân sự - nội bộ; và ứng dụng công nghệ trong quản lý thuế. Điểm quan trọng hơn là tư duy đúng về tối ưu thuế.

“Tối ưu không có nghĩa là né tránh hay lách luật. Doanh nghiệp hoàn toàn có thể vận dụng đúng chính sách, tận dụng ưu đãi và các giải pháp tài chính để giảm gánh nặng thuế hợp pháp. Tối ưu thuế đúng luật chính là tối ưu lợi nhuận bền vững”, bà Trang nói.

Chiến lược tối ưu thuế cần thực hiện qua ba bước. Đầu tiên là lập kế hoạch, sau đó triển khai và đánh giá, điều chỉnh dựa trên cơ sở kết hợp đồng bộ giữa pháp lý, tài chính và kế toán, đồng thời dựa trên nội lực của doanh nghiệp.

“Khi xây dựng được một chiến lược quản trị thuế thông minh, doanh nghiệp không chỉ tiết kiệm chi phí, phòng ngừa rủi ro mà còn tạo ra lợi thế cạnh tranh và nền tảng phát triển bền vững trong dài hạn”, bà Trang khẳng định.

Việt Dũng