Tóm tắt tham luận tại Hội thảo khoa học 'Di tích quốc gia đặc biệt Đền Trần Thương - Giữ gìn và phát huy giá trị lịch sử, văn hóa gắn với phát triển du lịch'
Ban Tổ chức đã nhận được 33 bản Tham luận viết công phu, tập trung vào chủ đề của Hội thảo. Sau đây là bản tóm tắt các tham luận.
1. Trần Thương - Một điểm đến – Giàu tri thức – Vạn điều may (Đề dẫn Hội thảo) - TS. Nguyễn Minh San - Phó TBT Tạp chí Văn hiến Việt Nam
Bài viết trình bày về Di tích Quốc gia đặc biệt đền Trần Thương và những thay đổi gần đây trong khuôn viên đền. Nó đề cập đến câu ngạn ngữ liên quan đến Trần Thương và giải đáp về ý nghĩa của cụm từ "Thác Trần Thương". Bài viết cũng nói về sự xuất hiện của các công trình tôn giáo mới như Đại Giác Thiền tự và Cung Phật Hoàng Trần Nhân Tông, đồng thời nhấn mạnh vai trò của chúng trong việc tăng cường tính thiêng liêng của đền.
Tác giả cũng đề cập đến một sự kiện văn hóa tâm linh mới là "Lễ phát lương thảo cầu cho mùa màng bội thu, mưa thuận gió hòa và tưởng niệm Trần Hưng Đạo". Bài viết đặt ra câu hỏi về phát triển du lịch ở Lý Nhân, đề cập đến sự quan trọng của các sự kiện văn hóa như lễ hội phát lương và Giỗ Cha tháng Tám âm lịch.
Trong phần kết luận, tác giả tôn vinh giá trị của Di tích Quốc gia đặc biệt đền Trần Thương và nhấn mạnh vào cơ hội và thách thức của việc phát triển du lịch ở Lý Nhân trong bối cảnh thời đại số hóa. Cuối cùng, bài viết kết thúc bằng lời chúc mừng và hi vọng cho sự thành công của Hội thảo.
2. Phật giáo thời Trần với công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước chống xâm lược Nguyên – Mông - TS Phật học, Đại Đức Thích Thanh Quyết, Giáo hội Phật giáo Việt Nam
Ý quan trọng nhất của bài viết là về sự tôn vinh và tìm hiểu về cuộc đời, công lao của anh hùng dân tộc Trần Hưng Đạo, đặc biệt là về việc lựa chọn nơi chôn cất của Ngài sau khi mất. Bài viết tập trung vào việc giải thích và chứng minh rằng quyết định chôn cất tại đất Trần Thương có những lý do chiến lược và tâm linh sâu sắc. Sự kết hợp giữa chiến công lịch sử, vị trí chiến lược, và tình cảm với quê hương được nhấn mạnh, điều này thể hiện sự gắn bó mạnh mẽ giữa nhân vật lịch sử và đất địa linh thiêng.
Bài viết cũng nhấn mạnh ý nghĩa lễ hội truyền thống đền Trần Thương, nơi mà cộng đồng tưởng nhớ và tôn vinh công lao của anh hùng, đồng thời duy trì những giá trị văn hóa, tâm linh, lòng yêu nước, và đoàn kết trong cộng đồng. Lễ hội trở thành dịp để người dân hiểu rõ hơn về quá khứ lịch sử và tự hào về dòng họ, đất đai, cũng như là nguồn động viên để duy trì tinh thần đoàn kết và lòng yêu nước.
3. Hưng Đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn với Vương nghiệp nhà Trần - Nhà văn – NNC. Hoàng Quốc Hải - Hội Nhà văn Việt Nam
Nhà văn Hoàng Quốc Hải kể về chiến thắng của quân Đại Việt dưới thời vua Trần Nhân Tông trước quân Mông Cổ. Tin hậu quân Mông Cổ bị đánh tan, tạo nên cảnh kinh hoàng với tiếng reo hò, tiếng nổ, và ngọn lửa. Quân Đại Việt truy đuổi giặc, khiến chúng bỏ xác trên đường chạy, được gọi là "giặc Phật" vì chúng không gây thiệt hại khi rời Thăng Long.
Sử sách ghi lại quân Mông Cổ bỏ lại những gì chúng lấy được khi vào Thăng Long và không gây thiệt hại, được dân chúng gọi là "giặc Phật." Quốc Tuấn, sau chiến thắng, thể hiện lòng nhân nhượng và lấy bài học từ đó để định hình bản thân là trụ cột của quốc gia. Ông sáng lập ấp An Sinh, khuyến khích dân tự lập và giữ gìn mệnh nước.
Năm 1280, Quốc Tuấn và đội quân tinh nhuệ phục kích giặc Mông Cổ, làm giảm áp lực và chuẩn bị cho cuộc chiến. Trong chiến lược, ông xem xét chiến lược của đối thủ, tìm điểm mạnh và yếu để đối đầu hiệu quả, sử dụng Binh Thư Yếu Lược và Vạn Kiếp Tông Bí Truyền Thư làm công cụ quan trọng.
4. Tư tưởng “thực túc binh cường” và công tác hậu cần trong ba cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông- Nguyên thế kỷ XIII / - PGS.TS Nguyễn Thị Kim Chi - Viện Lịch sử - Viện Hàn lầm KHXH Việt Nam
Bài viết nói về Thiên Trường (A Sào) là nơi chiến lược quan trọng của nhà Trần thời chiến tranh chống quân xâm lược Mông-Nguyên. Thiên Trường không chỉ có vị trí địa lý thuận lợi mà còn có tiềm năng kinh tế và nhân lực, đặc biệt là trong trồng trọt lúa và hoa màu. A Sào, thuộc xã An Thái, tỉnh Thái Bình, trở thành căn cứ quân sự và hậu cần lớn của nhà Trần.
Lịch sử Thiên Trường liên quan đến Trần Quốc Tuấn và Trần Hưng Đạo, những nhân vật quan trọng. A Sào được Trần Liễu và sau này Trần Quốc Tuấn quan tâm, với nhiều kho lương và đền thờ thánh Trần. Trong cuộc kháng chiến thứ ba (1287-1288), A Sào trở thành căn cứ chiến lược quan trọng, với đồn binh, rèn đúc vũ khí, và quản lý lương thực.
Ngoài Thiên Trường, Bát Đụn trang cũng được nhà Trần tập trung phát triển, đóng vai trò quan trọng trong bảo vệ Thiên Trường từ phía đông nam. Các thái ấp và 4 kho lương (Kho Đại Nẫm, Kho A Sào-Mễ Thương, Kho Bát Đụn/Đồn trang) là những điểm chiến lược quan trọng, chủ động phục vụ cho chiến tranh và đảm bảo hậu cần cho nhà Trần.
Tổng thể, bài viết tập trung vào vai trò chiến lược và hậu cần của Thiên Trường trong bối cảnh chiến tranh chống quân xâm lược, với sự lãnh đạo và chiến thuật sáng tạo của nhà Trần, thể hiện tầm chiến lược cao cả trong việc bảo vệ độc lập dân tộc.
Bài viết tập trung vào việc tái hiện và mô tả về vai trò quan trọng của Thiên Trường (A Sào) trong chiến lược hậu cần và cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông-Nguyên thế kỷ XIII của nhà Trần.
5. Về hệ thống kho lương của nhà Trần ở Lý Nhân -- TS. Nguyễn Minh San - Viện NC Bảo tồn và phát huy Văn hóa dân tộc
Ý chính của bài viết là mô tả về vị trí và vai trò quan trọng của Kho lương Trần Thương, được xây dựng tại Lý Nhân thời nhà Trần. Bài viết lý giải về lựa chọn địa điểm xây kho, giải thích vai trò quan trọng của Bà Chúa Miễu và Quận chúa Đại Hoàng trong việc duy trì và quản lý kho lương. Cũng nhấn mạnh về sự kết hợp giữa yếu tố thiên nhiên, văn hóa dân gian, và chiến lược quân sự trong quá trình xây dựng và sử dụng kho lương này. Đồng thời, bài viết cũng chia sẻ về sự tiếp nối lịch sử thông qua việc xây dựng tổng kho dự trữ Quốc gia tại Lý Nhân ngày nay, và tổ chức Lễ hội Phát lương như một cách giữ gìn và tôn vinh di sản lịch sử của địa phương.
6. Trần Hưng Đạo với công tác hậu cần trong kháng chiến chống xâm lược Nguyên - Mông thế kỷ XIII -- TS. Phạm Ngọc Quang - Đại học Quốc gia Hà Nội
Bài viết nói về Trần Hưng Đạo, một danh tướng nhà Trần, đã đánh bại quân Mông Nguyên ba lần xâm lược Đại Việt vào thế kỷ 13. Ông được khen ngợi vì có tài năng quân sự, chiến lược sáng tạo và khả năng khai thác điểm yếu của kẻ thù. Bài viết cũng nhắc đến những trận chiến nổi tiếng mà ông đã tham gia hoặc chỉ huy, như Đông Bộ Đầu, Bạch Đằng, Hàm Tử, Chương Dương, Trường Yên, Vạn Kiếp,… Bài viết kết thúc bằng việc tôn vinh Trần Hưng Đạo là một anh hùng dân tộc và một bài học lịch sử cho thế hệ sau1234.
Ý quan trọng nhất của bài viết là nhấn mạnh vào chiến lược hậu cần và đối đầu chiến thuật trong cuộc kháng chiến chống quân Mông - Nguyên của nhà Trần dưới sự chỉ đạo của Trần Hưng Đạo. Bài viết tập trung đề cập đến khả năng nắm bắt điểm yếu, mạnh của đối thủ, và sử dụng chiến thuật "lấy đoản chống trường," cắt đứt nguồn sống của giặc để chiến thắng. Sự nhất quán và khả năng tổ chức của triều đình nhà Trần được coi là yếu tố quyết định thành công, đồng thời là bài học quý giá có thể áp dụng trong việc bảo vệ Tổ quốc trong thời đại hiện nay.
7. Đất Lý Nhân – Kho lương nhà Trần với Thân vương Trần Quốc Tuấn -- Nhà thơ – Nhà NC Nguyễn Thế Vinh -Trung tâm Bảo tồn Di sản Văn hóa Tôn giáo
Trình bày về đất Lý Nhân và vai trò quan trọng của nó trong lịch sử nhà Trần. Bài viết nói về việc chọn đất Lý Nhân để xây dựng kho lương nhằm phục vụ cho chiến sự chống quân Nguyên. Trần Quốc Tuấn, hay còn gọi là An Sinh Vương Trần Liễu, được mô tả như một vị tướng lãnh xuất sắc, và bài thơ của ông được trích dẫn để thể hiện tầm quan trọng của việc giữ gìn và sử dụng đất Lý Nhân. Đồng thời, bài viết cũng nhấn mạnh đến hệ thống kho lương và cơ sở hạ tầng được xây dựng để quản lý lương thảo và nguồn lực quân sự. Nói chung, bài 9 tập trung vào khía cạnh chiến lược và quân sự trong việc bảo vệ nước trước thách thức từ quân Nguyên.
Tạo nên bức tranh về sự quan trọng của Đất Lý Nhân trong chiến lược quân sự và văn hóa của nhà Trần thời kỳ kháng chiến chống xâm lược Mông - Nguyên thế kỷ XIII.
8. Lý Nhân trong kháng chiến chống xâm lược Mông - Nguyên Thế kỷ XIII - TS. Trương Nguyễn - Viện NC Bảo tồn và phát huy Văn hóa dân tộc
Bài viết tập trung trình bày về vai trò quan trọng của Lý Nhân trong cuộc kháng chiến chống lại xâm lược của quân Mông - Nguyên trong thế kỷ XIII. Nội dung bài viết mô tả về địa lý, tình hình xâm lược của quân Mông, cũng như chiến thuật và những đóng góp lớn của Lý Nhân trong việc đảm bảo an ninh và bảo vệ lãnh thổ cho đất nước.
9. Ai là tổng quản Hệ thống kho tàng nhà Trần ở Trần Thương? -- TS. Nguyễn Minh San - Phó TBT Tạp chí Văn hiến Việt Nam
Bài viết của TS. Nguyễn Minh San nói về văn hóa dân gian Việt Nam qua việc giới thiệu ba bà Chúa Đất: Bà Chúa Kho Trần Thương, Bà Chúa Mộc, và Bà Chúa Đất Hòa Hậu. Các bà Chúa này không chỉ là những thần thánh được tôn vinh mà còn đặt vai trò quan trọng trong đời sống và nền văn hóa của cộng đồng, liên quan đến nghề nghiệp, nghệ thuật, và văn hóa thờ cúng. Ngoài ra, bài viết cũng đề cập đến vấn đề thờ phụng và xây dựng nơi thờ cúng Bà Chúa Kho Trần Thương, đồng thời nhấn mạnh sự quan trọng của việc duy trì và phát huy giá trị văn hóa truyền thống trong cộng đồng.
10. Di sản văn hóa thời Trần ở Lý Nhân - Nhìn từ địa danh, sản vật và di tích - TS. Hoàng Linh - Viện Nghiên cứu BT&PH văn hóa dân tộc
Tham luận chủ yếu tập trung vào địa danh, sản vật, và di tích. Đình Chương Lương là điểm nổi bật, tôn thờ thần múa rối Văn Chất - Thập bát quốc Ổi Lỗi. Thần tích và lễ hội múa đầu rối là những nét độc đáo của nền văn hóa này. Đồng thời, TS Hoàng Linh cũng giới thiệu về địa điểm thờ Tổ nghề mộc Trương Hán Siêu ở Đình Cao Đà, với câu chuyện về lòng nhân ái và đóng góp cho cộng đồng của nhân vật này. An Khí Sử, thông qua bài thơ về Trương Hán Siêu, cũng là một trong những nhân vật được tôn vinh, đồng thời ghi chép về tình cảm của họ đối với đất đai và con người.
Trong việc nêu bật ý chính, TS Hoàng Linh nhấn mạnh sự sống mãi của di sản văn hóa thời Trần ở Lý Nhân thông qua các địa danh và nhân vật tiêu biểu. Sự liên kết giữa lịch sử và văn hóa thể hiện rõ, đồng thời, ông cũng khẳng định vai trò quan trọng của những di tích này trong việc gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa.
11. Di sản văn hóa đền Trần Thương - Cách tiếp cận và lý thuyết -- GS.TS Nguyễn Chí Bền- Nguyên Viện trưởng -Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam
Trong nghiên cứu về đền Trần Thương, GS Nguyễn Chí Bền tập trung vào việc kết nối di sản văn hóa với lịch sử và sự sáng tạo từ truyền thống. Ông nhấn mạnh mối quan hệ giữa đền và cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên Mông, đặc biệt là vai trò của đền trong cung cấp lương thực cho quân đội nhà Trần. Ông cũng đưa ra góc nhìn mới về sự thay đổi độ rộng của lòng sông Hồng và đề xuất nghiên cứu lịch sử của nó.
GS Nguyễn Chí Bền nhấn mạnh ý mới về sự sáng tạo từ truyền thống, áp dụng lý thuyết "The Invention of Tradition" để phân tích sự phát triển và chấp nhận của các nghi lễ như phát ấn và phát lương. Ông thấy đây là hiện tượng đất sét văn hóa, mang lại giá trị và ý nghĩa cho cộng đồng ngày nay thông qua sự kết hợp linh hoạt giữa di sản lịch sử và sáng tạo đương đại. Ông cũng đưa ra lời khuyến nghị về việc khai thác tiềm năng kinh tế của di sản, quảng bá và giáo dục cộng đồng để bảo tồn và phát triển di tích này.
12. Kiến trúc đền Trần Thương - Di tích Quốc gia Đặc biệt - Trần Hữu Tuân - Phó Giám đốc Bảo tàng Hà Nam
Đền Trần Thương, một Di tích Quốc gia Đặc biệt ở xã Trần Hưng Đạo, Hà Nam, là điểm nhấn với lịch sử và kiến trúc nghệ thuật độc đáo. Đây từng là trung tâm chiến lược với vị anh hùng Quốc Công Tiết Chế Hưng Đạo Vương trong cuộc kháng chiến chống quân Mông - Nguyên (1285).
13. Tư liệu Hán-Nôm ở đền Trần Thương - CN Nguyễn Thị Minh - Bảo tàng tỉnh Hà Nam
Đền Trần Thương không chỉ độc đáo với công trình kiến trúc bề thế “nội công ngoại quốc”, nơi đây còn bảo lưu được nhiều đồ thờ tự có giá trị nghệ thuật cao như hương án, tượng thờ, kiếm thờ, hệ thống hoành phi, câu đối, sắc phong, các bản khắc gỗ… làm tăng thêm sự linh thiêng, cổ kính cho di tích. Đặc biệt tư liệu Hán Nôm đền Trần Thương được thể hiện qua các bức đại tự, hoành phi câu đối góp phần nghiên cứu đánh giá trên nhiều lĩnh vực Lịch sử - Văn hóa khi đi sâu tìm hiểu về ngôi đền.Theo thống kê đền Trần Thương đang lưu giữ 21 đại tự, hoành phi, trong đó 04 đại tự nhấn vữa ở phần cổ lâu của nghi môn ngoại, nghi môn nội, tòa trung đường; 19 bức hoành phi gỗ được sơn son thếp vàng hoặc mặt lụa, khảm trai. Câu đối có 24 đôi, trong đó 09 câu đối nhấn vữa, 15 câu đối gỗ; 02 biển gỗ khắc thơ. Có thể nói hệ thống hoành phi, câu đối đền Trần Thương đậm đặc, hàm chứa nội dung phong phú có giá trị về nhiều mặt.
14. Điện thần đền Trần Thương - Cấu trúc và ý nghĩa - TS. Nguyễn Minh San - Viện Nghiên cứu Bảo tồn và Phát huy văn hóa dân tộc
Bài viết trình bày hai phần về đền Trần Thương. Ở phần đầu, tác giả giới thiệu về vị trí và lịch sử của đền, nhấn mạnh về giá trị lịch sử và văn hóa. Phần sau tập trung vào kiến trúc và nghệ thuật của đền, đặc biệt là điêu khắc và kỹ thuật xây dựng.
Bài viết kết hợp một loạt các yếu tố quan trọng như vị trí, lịch sử, kiến trúc và nghệ thuật. Tác giả không chỉ giới thiệu về địa điểm và nguồn gốc của đền mà còn chú trọng mô tả về giá trị lịch sử và văn hóa của đền đối với cộng đồng. Bên cạnh đó, việc tập trung vào kiến trúc và nghệ thuật, đặc biệt là điêu khắc và kỹ thuật xây dựng, giúp người đọc có cái nhìn chi tiết và sâu sắc về vẻ đẹp và độ phức tạp của công trình này. Tóm lại, bài viết mang lại cái nhìn đa chiều và phong phú về đền Trần Thượng.
15. Đền Trần Thương – Bình đồ kiến trúc liên tưởng đến phủ đệ của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn - Nhà NC Mai Khánh-Hội VHNT Hà Nam
Nhấn mạnh rằng đền Trần Thương là nơi gắn bó với sông nước và có thể mô phỏng cấu trúc của một phủ đệ, điều này mở ra cơ hội nghiên cứu sâu rộng hơn về di tích này và sự quan tâm từ phía các nhà nghiên cứu.
16. Bốn thông điệp ký thác trong kiến trúc và đồ thờ ở đền Trần Thương - TS. Châu Giang - Viện Nghiên cứu BT&PH văn hóa dân tộc
Bài viết tập trung vào giới thiệu về đền Trần Thương, nơi quan trọng của dòng họ Trần. Trình bày chi tiết về kiến trúc và lịch sử của đền, từ biệt danh của các thành viên họ Trần đầu tiên, liên quan đến loài cá, đến bức tranh Cá Chép trong Hậu cung nhấn mạnh về sự quan trọng của Trần Lý trong lịch sử gia đình. Bài cũng nói về thanh kiếm của Trần Hưng Đạo, biểu tượng hòa bình, và sự quan trọng của kho lương thảo Trần Thương trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược. Tổng cộng, bài viết chia sẻ thông điệp về tình cảm, tư tưởng, và di sản văn hóa của dòng họ Trần qua các thế hệ.
17. “Thác Trần Thương” - Lời giải cho những bí ẩn về cuộc đời của một huyền thoại (“Sinh Kiếp Bạc, thác Trần Thương, quê hương Bảo Lộc”) -TS. Nguyễn Minh San - Viện NC Bảo tồn và phát huy văn hóa dân tộc
Bài viết nghiên cứu về nơi mất và mộ phần của Anh hùng dân tộc Trần Hưng Đạo, Quốc công tiết chế Hưng Đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn. Mặc dù lịch sử chính thức ghi nhận ông mất ở Vạn Kiếp, câu ngạn ngữ dân gian "Sinh Kiếp Bạc, thác Trần Thương, quê hương Bảo Lộc" đặt ra giả định rằng ông có thể đã mất ở Trần Thương. Bài viết phân tích ba cách hiểu khác nhau về ý nghĩa của "Thác Trần Thương", bao gồm khả năng ông mất và mộ phần tại đây, việc để lại tư tưởng và tri thức, cũng như việc nhà Trần có thể đã để lại lương thảo và mộ để dân làng giữ gìn. Mặc dù nhiều người tin rằng Trần Hưng Đạo có thể đã chôn ở một địa điểm khác, sự bí ẩn vẫn là đề tài tranh cãi.
18. Từ đền Trần Thương đến Quần thể di tích Trần Thương - TS. Mạc Công Lý - Viện Nghiên cứu Bảo tồn và Phát huy văn hóa dân tộc
Trình bày về quá trình phát triển của Đền Trần Thương (Trần Đại Linh Từ) và khuôn viên xung quanh. Ban đầu là một đền thờ Trần Hưng Đạo, sau đó phát triển với sự thịnh hành của tín ngưỡng thờ Mẫu, xuất hiện Điện Thờ Tam Tòa Thánh Mẫu. Đền Trần Thương ngày nay là sự kết hợp độc đáo giữa Nho giáo, Đạo giáo, và Phật giáo, được bảo tồn và phát huy với nhiều hoạt động lễ hội và hầu đồng. Ngoài ra, khu vực xung quanh còn có các công trình tâm linh mới như Đại Giác Thiền tự và Cung Phật Hoàng Trần Nhân Tông. Bài viết thể hiện sự đa dạng và hòa quyện của văn hóa Việt Nam trong quá
19. Đền Trần Thương – Góc nhìn di sản văn hóa phi vật thể - TS. Đặng Văn Bài - Phó Chủ tịch Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia
Ý quan trọng nhất của bài viết là nó tập trung vào việc phân tích mối quan hệ giữa di sản văn hóa phi vật thể và văn hóa vật thể, đặc biệt là thông qua góc nhìn của Đền Trần Thương ở Hà Nam, Việt Nam. Bài viết nhấn mạnh vai trò của di tích lịch sử này trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, đạo đức của nhân vật lịch sử Trần Hưng Đạo, cũng như tầm ảnh hưởng của ông trong đời sống xã hội Việt Nam.
Ngoài ra, bài viết cũng đề cập đến thái độ ứng xử văn hóa đối với các thiết chế tôn giáo, tín ngưỡng, và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng của công dân. Bài viết đưa ra một cái nhìn đa chiều về việc hiểu và bảo tồn di sản văn hóa, kết hợp giữa khía cạnh vật thể và phi vật thể, với sự chú ý đặc biệt đến giá trị nhân văn và vai trò của tín ngưỡng trong xã hội.
Cuối cùng, bài viết đề cập đến cách tiếp cận hiện đại đối với di tích lịch sử, nhấn mạnh cần phải duy trì cân nhắc giữa khía cạnh kinh tế và giữ gìn giá trị văn hóa trong quá trình phát triển xã hội.
20. Nghi lễ hầu đồng và thực hành nghi lễ hầu đồng ở đền Trần Thương - thực trạng và những vấn đề đặt ra. -TS Nguyễn Ngọc Mai -Viện Nghiên cứu Tôn giáo – Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam
Bài viết tập trung vào hai khía cạnh quan trọng: lễ lên đồng thờ Đức Thánh Trần và tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng ở Hà Nam. Trong phần lễ lên đồng thờ Đức Thánh Trần, bài viết mô tả sự khác biệt giữa hai dòng đồng, Thanh đồng và đồng cốt, kết nối chúng với thờ Thánh Trần và Thánh Mẫu. Đồng thờ cũng được đánh giá với việc nêu bật sự giảm phổ biến và những rủi ro mà nó mang lại, đặc biệt là những tình huống làm ảnh hưởng đến người tham gia.
Trong phần tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng ở Hà Nam, bài viết tập trung vào đền Trần Thương như một điểm đến lịch sử và văn hóa có tiềm năng du lịch lớn. Bảo tồn di tích và môi trường được đề cập, và sự quan trọng của du lịch cộng đồng và trải nghiệm đặc sắc được nhấn mạnh. Bài viết cũng gợi ý kết hợp các địa điểm du lịch khác trong khu vực, giữ gìn sản phẩm du lịch đặc thù, và đề cập đến sự quyết tâm cần thiết từ chính quyền địa phương.
Tổng thể, bài viết nêu rõ những thách thức về bảo tồn di tích và quản lý du lịch một cách bền vững, đồng thời nhấn mạnh vai trò quan trọng của cộng đồng và quyết tâm chính trị trong việc phát triển du lịch ở Hà Nam.
21. Nghi lễ phát lương ở đền Trần Thương - Giá trị văn hóa – tín ngưỡng của cư dân nông nghiệp - ThS. Nguyễn Thị Hảo - Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam
Bài viết nói về nghi lễ phát lương tại đền Trần Thương, trong đó túi lương chứa hạt ngũ cốc thiêng liêng được phát vào thời điểm thiêng liêng để mang lại sinh lực và may mắn. Biểu tượng túi lương trở thành "Lộc Thánh," đại diện cho sự no đủ và phồn thịnh. Nghi lễ kết hợp lịch sử chiến công và nhu cầu lương thực, tạo nên tầm quan trọng của hạt giống trong nông nghiệp và văn hóa cộng đồng. Trong lễ hội, việc nhận túi lương trở thành dấu hiệu cho mùa màng bội thu và sự ổn định. Nghi lễ gắn liền với lịch sử chống giặc và tình yêu nước, thể hiện sự bền vững của nền nông nghiệp. Phân tích biểu tượng túi lương trong bối cảnh hiện nay, nghiên cứu đề xuất sự đổi mới nhận thức và giá trị truyền thống để duy trì và phát triển lễ hội trong xã hội đương đại.
22. Lễ phát lương đền Trần Thương - Tưởng nhớ Đức Thánh Trần và khuyến nông - ThS. Nguyễn Thùy Linh -Viện Nghiên cứu Bảo tồn và phát huy văn hóa dân tộc
Đền Trần Thương là ngôi đền tưởng nhớ Anh hùng Dân tộc Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn, một danh tướng nổi tiếng của Việt Nam thời Trần. Ngôi đền này nổi tiếng với Lễ hội phát lương, một sự kiện độc đáo và ý nghĩa. Ngày nay, Lễ phát lương không chỉ là dịp tưởng nhớ Anh hùng mà còn mang đậm tính khuyến nông, nhấn mạnh vào giữ gìn nguồn lương thực. Từ năm 2010, Lễ phát lương tại đây đã được tổ chức 10 lần, thu hút sự quan tâm và ủng hộ của người dân và du khách. Ngoài ra, đền Trần Thương còn giữ lại nhiều di tích lịch sử và đồ thờ tự có giá trị. Điểm độc đáo của lễ hội này là việc phát lương thảo, mang ý nghĩa khuyến nông và cầu mong mùa màng bội thu. Lễ hội không chỉ là sự kiện tôn vinh Anh hùng mà còn là cơ hội để người dân nhận được năng lượng thiêng từ Đức Thánh Trần, củng cố niềm tin và hy vọng cho cuộc sống.
Trên cùng của Biểu mẫu
23. Nhận thức và thái độ ứng xử đối với những vật thiêng và trường hợp Túi lương trong lễ hội phát lương đền Trần Thương - PGS.TS Phạm Lan Oanh - Phó Viện trưởng Viên VHNTQG Việt Nam
Bài viết tập trung vào lễ hội phát lương tại đền Trần Thương, đặc biệt là vai trò của túi lương trong ngữ cảnh văn hóa và tín ngưỡng. Việc tổ chức lễ được miêu tả như một sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng liên quan đến thánh Trần Quốc Tuấn. Túi lương, chứa bùa và hạt lúa, trở thành vật thiêng quan trọng trong lễ hội.
Tác giả nghiên cứu tính thiêng của túi lương, thay đổi chức năng và thái độ ứng xử của cộng đồng và cá nhân đối với vật thiêng. Sử dụng lý thuyết Thiêng và Phàm của Mircea Eliade và lý thuyết chức năng của Bronislaw Malinowski, bài viết phân tích sự thay đổi chức năng của túi lương khi di chuyển từ không gian thiêng đến cá nhân và cộng đồng.
Tác giả lưu ý về ứng xử không tận tâm có thể dẫn đến vấn đề, nhấn mạnh ảnh hưởng tiêu cực đối với mối quan hệ giữa vật thiêng và cộng đồng. Bài viết cũng đề cập đến sự linh hiển khi những người có đức tin cao kính trọng và bảo quản túi lương một cách trang trọng.
Mô tả biến đổi về dạng thức và thế tục của túi lương trong lễ hội, tác giả đề xuất cải tiến về hình thức và tính thiêng của vật thiêng. Cuối cùng, bài viết nhấn mạnh vai trò quan trọng của lễ hội trong việc gia tăng tính thiêng cho di tích và nhân vật thờ phụng, đồng thời bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa của cộng đồng thông qua hoạt động thực hành nghi lễ.
24. Về kịch bản Lễ hội Phát lương đền Trần Thương - Suy nghĩ và kiến nghị - TS. Nguyễn Hữu Thức - Viện Nghiên cứu Văn hóa và Phát triển
Đền Trần Thương tọa lạc ở thôn Trần Thương, xã Trần Hưng Đạo, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam, dành để thờ danh tướng Trần Hưng Đạo. Ông được coi là Thánh cha của nước Nam, với nghi lễ diễn ra hàng năm vào ngày 14, 15, 16 tháng giêng. Lễ phát lương, diễn ra đêm 14, sáng 15 tháng giêng âm lịch, là điểm độc đáo nhất.
Nghi lễ phát lương xuất phát từ truyền thống thờ cúng thần linh, tượng trưng cho lòng biết ơn với anh hùng Trần Hưng Đạo. Đền được xây năm 1783, trên nền đất mà ông đã chọn để làm kho lương thảo cho quân đội. Mục đích của lễ phát lương là tưởng nhớ công đức của Hưng Đạo, làm lễ xuất quân chống giặc.
Nghi thức phát lương giữ nguyên nét truyền thống, với việc rước lương từ kho vào đền, tổ chức mâm lễ, phát lương cho đại biểu và dân chúng. Túi lương đặc biệt, chứa các loại hạt ngũ cốc, được phát cho những người tham dự.
Việc phục hồi và thực hiện nghi lễ phát lương từ năm 2010 là đáng giá, nhưng cần hiểu rõ ý nghĩa và giữ gìn bản sắc văn hóa. Trong việc tổ chức lễ hội, cần chú trọng đến sự tham gia tích cực của cộng đồng và giáo dục truyền thống yêu nước.
Kiến nghị: Cần duy trì và phát triển lễ hội Trần Thương, kết hợp với việc sáng tạo để thu hút đông đảo người dân tham gia. Việc giới thiệu và truyền thông về nghi lễ phát lương cần được thực hiện mạnh mẽ, giữ nguyên giá trị lịch sử và tâm linh của nó.Trên cùng của Biểu mẫu
25. Tỉnh Hà Nam với việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phục vụ công cuộc xây dựng và phát triển quê hương - ThS. Mai Thành Chung - Giám đốc Sở VH-TT&DL Hà Nam
Bài viết nhấn mạnh về tầm quan trọng của việc bảo tồn và phát huy giá trị di tích lịch sử văn hóa tại tỉnh Hà Nam trong việc xây dựng và phát triển địa phương. Việc duy trì và kế thừa di sản văn hóa không chỉ là nhiệm vụ lịch sử mà còn đóng góp tích cực vào sự phồn thịnh của quê hương. Bằng cách này, cộng đồng có thể tạo ra một môi trường sống văn hóa, góp phần vào sự đoàn kết và phát triển bền vững của tỉnh Hà Nam.
26. Bảo tồn và phát huy giá trị Di tích quốc gia đặc biệt đền Trần Thương - thực trạng và những vấn đề đặt ra - NNC. Đỗ Văn Hiến - Giám đốc Bảo tàng Hà Nam
Trong bối cảnh quan trọng của di tích Đền Trần Thương, bài viết tập trung vào những nỗ lực và thành tựu trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị của nơi này. Khu di tích không chỉ có vị trí địa lý thuận lợi mà còn được kết nối mạch lịch sử và văn hóa với nhiều địa điểm khác trong khu vực.
Bài viết đề cập đến quá trình quy hoạch và phát triển di tích, từ việc được xếp hạng đặc biệt quan trọng cho đến những nỗ lực về cơ sở hạ tầng và cải tạo kiến trúc chính. Điều này thể hiện sự quan tâm và cam kết của các cấp, ngành và cộng đồng địa phương.
Mặc dù có những thành tựu đáng chú ý, bài viết cũng nhấn mạnh rằng còn nhiều khía cạnh cần được cải thiện, đặc biệt là trong công tác tuyên truyền và xã hội hóa. Kết luận bài viết đề xuất nhiều giải pháp như tăng cường nghiên cứu, tuyên truyền pháp luật, và khai thác tiềm năng du lịch thông minh thông qua ứng dụng công nghệ số hóa. Điều này đồng thời đề cao vai trò quan trọng của cộng đồng địa phương trong việc bảo vệ và phát huy giá trị văn hóa của di tích.
27. Bảo tồn và phát huy giá trị Lễ hội đềnTrần Thương - Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia – thực trạng và những vấn đề đặt ra trong Kỷ nguyên Số - Ngô Thanh Tuấn - Phó Giám đốc Sở VH-TT&DL Hà Nam
Bài viết nói về tình trạng bảo tồn và phát huy giá trị lễ hội Đền Trần Thương. Mặc dù đã có những thành quả, song việc truyền dạy nghi thức tế lễ và diễn trình lễ hội cho thế hệ trẻ đang gặp khó khăn. Thế hệ hiện nay chủ yếu làm việc, không có thời gian, và sự đa dạng của giải trí khác cũng ảnh hưởng đến việc giữ gìn di sản. Đội tế nam, tế nữ tự phát, không có hỗ trợ kinh phí, và việc tham gia ảnh hưởng đến thu nhập của họ. Một số nghi thức lễ hội đã bị mai một.
Bài viết đề xuất các giải pháp như tăng cường tuyên truyền, quảng bá giá trị di tích, lễ hội; nghiên cứu, xây dựng quy hoạch bảo tồn; xây dựng các tour du lịch kết nối các di tích; và ứng dụng công nghệ số để giữ gìn và phát huy giá trị di sản. Việc số hóa giúp thuận tiện cho người tham quan và truyền bá giá trị văn hóa dễ dàng hơn.
Lễ hội Đền Trần Thương là một dịp cộng đồng thể hiện lòng tri ân và tưởng nhớ công lao của Trần Quốc Tuấn. Đây là lễ hội truyền thống được xếp hạng là Di tích Quốc gia đặc biệt. Các quyết định và sự chú ý từ cấp trung giúp bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa độc đáo của lễ hội Đền Trần Thương.
28. Công tác quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa ở Lý Nhân trong thời gian qua, định hướng trong thời gian tới - Chủ tịch UBND huyện Lý Nhân - Trưởng ban QL DTQGĐB đền Trần Thương
Bài viết nhấn mạnh nỗ lực của Huyện Lý Nhân trong quản lý và bảo tồn di sản văn hóa, đặc biệt là việc tổ chức lễ hội và tôn tạo di tích. Điều này thể hiện sự gắn kết mạnh mẽ với đời sống tinh thần và văn hóa cộng đồng. Tuy đã đạt được một số thành tựu, bài viết cũng nhấn mạnh vẫn còn những thách thức như hiểu biết hạn chế về giá trị di sản và nguy cơ thất truyền. Đề xuất giải pháp tăng cường tuyên truyền, hoàn thiện chính sách và phát triển du lịch. Huyện cam kết tiếp tục đầu tư để gìn giữ và phát huy giá trị di sản văn hóa, đồng thời chú trọng vào xây dựng quy hoạch và phát triển sản phẩm du lịch văn hóa, hướng tới phát triển kinh tế - xã hội bền vững.
29. Đền Trần Thương với hoạt động văn hóa - xã hội và xây dựng Nông thôn mới kiểu mẫu ở địa phương. - UBND xã Trần Hưng Đạo, Huyện Lý Nhân
Bài viết nhấn mạnh sự quan trọng của việc kết hợp hoạt động văn hóa - xã hội và xây dựng nông thôn mới nâng cao tại xã Trần Hưng Đạo, huyện Lý Nhân. Di tích quốc gia đặc biệt Đền Trần Thương là trung tâm của sự chú ý này. Bài viết tập trung vào việc thể hiện nỗ lực của địa phương trong bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa, đồng thời đề xuất giải pháp như tăng cường tuyên truyền, hoàn thiện chính sách, và phát triển du lịch. Đồng thời, bài viết cũng tóm tắt thành công của xã Trần Hưng Đạo trong chương trình xây dựng nông thôn mới nâng cao và nhấn mạnh vai trò của di sản văn hóa trong sự phát triển toàn diện, cộng đồng sáng tạo và tăng cường nhận thức cộng đồng.
30. Khu Di tích LSVH quốc gia đặc biệt đền Trần Thương với sự phát triển du lịch – Tiềm năng và hướng phát triển trong Kỷ nguyên Số - Th.S Nguyễn Thị Hường - Phó Chánh VP Sở VH-TT&DL Hà Nam
Bài viết tập trung trình bày về sự phát triển của Lễ hội đền Trần Thương và Đền Trần Thương với vai trò quan trọng trong việc gắn kết niềm tin tâm linh và du lịch văn hóa. Tuy nhiên, bài viết cũng nhấn mạnh vào thách thức của thị trường du lịch, đặc biệt là cần phải thích nghi với xu hướng chuyển đổi số, cung cấp trải nghiệm du lịch đa dạng và chất lượng hơn để thu hút khách du lịch nội địa và quốc tế.
rong bối cảnh Công nghiệp 4.0, du lịch cũng đang trải qua sự chuyển đổi số. Đề xuất triển khai các mô hình số hóa trong du lịch, chú trọng vào việc lắp đặt Camera AI kiểm soát, ứng dụng dữ liệu dân cư và định danh xác thực điện tử. Ngoài ra, cần tăng cường tuyên truyền và quảng bá du lịch trên các nền tảng mạng xã hội, cũng như nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch và đào tạo nguồn nhân lực.
31. Du lịch Lý Nhân - Tiềm năng và hướng phát triển bền vững - Đinh Công Tấn - Phó Chủ tịch UBND huyện Lý Nhân
Lý Nhân là điểm du lịch bền vững với nhiều ưu thế: vị trí thuận lợi, gần các địa điểm nổi tiếng; di sản văn hóa phong phú, từ di tích lịch sử, lễ hội, làng nghề đến ẩm thực; tài nguyên tự nhiên đặc sắc, với sông Hồng, sông Châu và vùng đất bãi bồi. Huyện đã có nhiều giải pháp để phát triển du lịch, như bảo tồn di sản, đầu tư cơ sở hạ tầng, quảng bá thông tin, hợp tác và phối hợp. Huyện cũng đã triển khai các quy hoạch và dự án theo định hướng của Đảng bộ huyện và tỉnh. Lý Nhân mong muốn mang đến cho du khách những trải nghiệm du lịch độc đáo và thú vị, gắn liền với bảo tồn và phát huy di sản văn hóa.
Bài viết nêu lên các hướng phát triển du lịch bền vững, bao gồm: khai thác di sản văn hóa và lịch sử để tạo ra các điểm đến và trải nghiệm du lịch hấp dẫn; phát triển du lịch sinh thái và môi trường để bảo vệ môi trường và tạo ra các chương trình du lịch bền vững; xây dựng cơ sở hạ tầng du lịch để cải thiện khách sạn, nhà hàng, giao thông, và thuận tiện cho du khách; tăng cường quảng bá và marketing để sử dụng các phương tiện truyền thông và quảng cáo để quảng bá du lịch; hợp tác cộng đồng để kết nối với cộng đồng địa phương, tạo cơ hội và lợi ích cho họ từ ngành du lịch, và tạo sự đồng thuận và ủng hộ từ phía cộng đồng. Bài viết cũng đề cập đến việc triển khai các quy hoạch và dự án theo định hướng của Đảng bộ huyện và tỉnh. Mục tiêu của bài viết là mong muốn mang đến cho du khách những trải nghiệm du lịch độc đáo và thú vị, gắn liền với bảo tồn và phát huy di sản văn hóa.
32. Tiểu vùng văn hóa Trần Thương - Động lực để du lịch Lý Nhân cất cánh -ThS. Nguyễn Minh Hoàng - Viện Nghiên cứu BT&PH văn hóa dân tộc
Có một Tiểu vùng văn hóa Trần Thương đã tồn tại hàng trăm năm. Tiềm năng du lịch của Lý Nhân và tỉnh Hà Nam là rất lớn. Động lực để du lịch Lý Nhân đến từ địa phương này. Thách thức là làm thế nào để khai thác tiềm năng du lịch và biến nó thành sản phẩm hấp dẫn.
Lý Nhân có thể tận dụng lễ phát lương đền Trần Thương để tạo ra sản phẩm du lịch độc đáo. Ý tưởng về vùng lúa đặc sản Trần Thương có thể là một giải pháp.
Trước khi có kho Trần Thương, A Sào là nơi Trần Hưng Đạo xây dựng lực lượng quân sự chống xâm lược Nguyên Mông. Trong khu vực này, giống lúa nếp A Sào đã nổi tiếng từ thời xưa. Người con của Họ Trần, Trần Mạnh Báo và Công ty ThaiBinh Seed, đã nghiên cứu và bảo tồn giống lúa này, trở thành giống nổi tiếng và hiệu suất cao.
Nhân dân Lý Nhân đã tuyển chọn và du nhập các giống lúa ngon từ rất sớm. Việc bảo tồn và phát triển các giống lúa đặc sản có thể làm nổi bật Trần Thương trong ngành du lịch và góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương.
33. Khuyến nghị các giải pháp phát huy giá trị Văn hóa – Du lịch đền Trần Thương giai đoạn công nghệ số hóa phát triển - PGS.TS. Lê Thanh Bình - Trưởng khoa TTQT&VHĐN - Học viện Ngoại giao
Bài tham luận của PGS.TS. Lê Thanh Bình nói về Đền Trần Thương, một di tích quốc gia đặc biệt ở Hà Nam, Việt Nam, có giá trị văn hóa và du lịch cao. Bài viết gồm ba phần: phần mở đầu giới thiệu ý nghĩa lịch sử và quân sự của tên gọi “Trần Thương” và những chiến thuật chiến tranh kinh điển; phần thứ hai khám phá di tích Đền Trần Thương, với kiến trúc độc đáo, nhiều hiện vật nghệ thuật và lịch sử, văn hóa đặc sắc của Lý Nhân, Hà Nam; phần cuối cùng đề cập đến lễ hội phát lương tại Đền Trần Thương, với các hoạt động văn hóa dân gian, tục lệ và ý nghĩa tâm linh, và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo tồn và phát huy giá trị lịch sử và văn hóa trong bối cảnh công nghệ số hóa, đồng thời đề xuất các giải pháp du lịch và giáo dục văn hóa.
PGS TS Lê Thanh Bình khuyến nghị các giải pháp phát huy giá trị Văn hóa-Du lịch đền Trần Thương trong bối cảnh công nghệ số hóa phát triển, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thúc đẩy giáo dục và du lịch thông minh.
