Tôn trọng hoạt động sáng tạo

Cảnh trong phim "Mưa đỏ". (Ảnh: Galaxy Studio)

Tính riêng trong một tháng trở lại đây, các bộ phim ăn khách như “Mưa đỏ”, “Tử chiến trên không” đã nhanh chóng bị một số người thực hiện việc quay trộm bằng cách thức tinh vi.

Tối 20/9 trên fanpage chính thức của đoàn làm phim “Tử chiến trên không” đã buộc phải lên tiếng cảnh báo: “Hành vi quay trong rạp và phát tán trái phép bộ phim trên mạng là vi phạm pháp luật. Chúng tôi sẽ tiến hành lập vi bằng và xử lý theo đúng quy định”.

Trước đó, đạo diễn “Mưa đỏ” đã kêu gọi cộng đồng ngừng lan truyền các clip quay lén. Tình trạng này không còn là những vụ việc có tính đơn lẻ, mà diễn biến ngày càng phức tạp, khó kiểm soát, nhất là trên các nền tảng mạng xã hội.

Tình trạng vi phạm bản quyền trong lĩnh vực điện ảnh nói chung và việc quay, phát tán phim trái phép nói riêng đã và đang đe dọa sự phát triển lành mạnh của ngành điện ảnh nước nhà.

Trước hết, hành vi vi phạm này gây tổn hại đến doanh thu của nhà sản xuất và phân phối phim, đồng thời tác động tiêu cực đến hoạt động sáng tạo. Bởi lẽ những bộ phim là công sức của hàng trăm con người, từ đạo diễn, diễn viên đến kỹ thuật viên, với chi phí sản xuất có thể lên đến hàng chục, thậm chí cả trăm tỷ đồng, nay bị ăn cắp trắng trợn, dẫn đến suy giảm động lực đầu tư cũng như ảnh hưởng tiêu cực đến tinh thần, nhiệt huyết của cả ê-kíp. Không chỉ mất doanh thu, các nhà làm phim Việt còn đứng trước nguy cơ bị mất uy tín trên thị trường quốc tế do những yêu cầu về bảo hộ bản quyền hết sức nghiêm ngặt.

Trước thực trạng đáng báo động này, việc xây dựng ý thức văn minh và tôn trọng hoạt động sáng tạo đòi hỏi những yêu cầu cấp thiết, đồng bộ từ cơ quan chức năng cho đến khán giả.

Trước tiên, cần nâng cao nhận thức cộng đồng thông qua các chiến dịch truyền thông mạnh mẽ, khuyến khích khán giả báo cáo vi phạm thay vì tiếp tay với các bản phim chiếu lậu. Cần phát huy ý thức trách nhiệm của mỗi khán giả, trở thành “lá chắn” bảo vệ bản quyền. Bên cạnh đó, chế tài pháp lý phải được siết chặt hơn nữa, bảo đảm tính răn đe.

Theo Luật Sở hữu trí tuệ, mức phạt hành chính hiện nay chỉ từ 15 đến 35 triệu đồng cho hành vi quay lén, nhưng việc xử lý thực tế gặp nhiều khó khăn, nhất là trên không gian mạng nơi 80% vi phạm xảy ra tại các website lậu, máy chủ đặt ở nước ngoài. Do đó các cơ quan chức năng như Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, thông qua Cục Điện ảnh, cần đẩy mạnh phối hợp với lực lượng an ninh mạng và các nhà cung cấp nền tảng xuyên biên giới, kịp thời xóa bỏ nội dung vi phạm.

Song song đó, củng cố hơn nữa vai trò, chức năng của Hội Bảo vệ quyền tác phẩm điện ảnh và phim truyền hình Việt Nam. Hội cần có những biện pháp hiệu quả để hỗ trợ kịp thời các nhà sản xuất như việc lập vi bằng và khởi kiện tổ chức, cá nhân vi phạm. Về phía các rạp chiếu cần tăng cường biện pháp an ninh, từ camera giám sát đến kiểm tra thiết bị cá nhân, nhằm ngăn chặn từ gốc rễ tình trạng xâm hại bản quyền phim.

Trong bối cảnh công nghệ số bùng nổ, hội nhập quốc tế, Việt Nam cần học hỏi kinh nghiệm từ các nước phát triển như Mỹ hay Hàn Quốc, nơi hệ thống phát hiện, chống phim lậu được xử lý bằng số hóa toàn diện, giúp việc bảo vệ bản quyền minh bạch, hiệu quả. Việc triển khai quyết liệt, đồng bộ các biện pháp bảo vệ quyền tác giả sẽ giúp cho công tác thực thi Luật Sở hữu trí tuệ được thực hiện nghiêm túc và hiệu quả, xây dựng văn hóa ứng xử đúng đắn, văn minh đối với các tác phẩm điện ảnh.

THI PHONG