Tôn vinh tài năng trong nghệ thuật Tuồng và Dân ca kịch

Cuộc thi do Cục Nghệ thuật biểu diễn chủ trì, phối hợp với Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thanh Hóa tổ chức. Với sự tham gia của 38 nghệ sĩ thuộc 9 đơn vị nghệ thuật Tuồng và Dân ca trên cả nước, cuộc thi là sân chơi nhiều ý nghĩa và là dịp để các nghệ sĩ rèn luyện, trao đổi, học tập kinh nghiệm, nâng cao chất lượng nghệ thuật phục vụ nhân dân, góp phần phát huy giá trị nghệ thuật sân khấu truyền thống trong đời sống xã hội.

Ban tổ chức cho biết, trong cuộc thi lần này, về Dân ca kịch có 2 loại hình là Dân ca kịch Bài Chòi và Dân ca kịch Huế. Với số lượng áp đảo, Dân ca kịch Bài Chòi chiếm 90% số lượng đăng kí dự thi. Về Tuồng có Tuồng truyền thống và Tuồng hiện đại.

Trong đó, Tuồng truyền thống có nhiều trích đoạn như “Kim Lân quan đèo”, “Nữ tướng Đào Tam Xuân”, “Chung vô diệm”, “Hồ Nguyệt Cô hóa cáo”; “Lan Anh lạc đẻ”; “Phương Cơ qua ải”; “Nhị khí Chu Du”; “Hoàng Phi Hổ quy châu”; “Phàn Đình Công đề cờ”; “Mộc Quế Anh dâng cây”; “Trịnh Ân ra pháp trường”; “Bách đao Diệm Thiên Hùng”; “Mạnh Lương bắt ngựa”… Tuồng hiện đại có 2 trích đoạn, gồm “Bà Tư lành”, “Đông Nhật” (vở “Người cáo”).

Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tạ Quang Đông và Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam Trịnh Thị Thúy Mùi trao giải Xuất sắc cho các nghệ sĩ.

Nhận định về cuộc thi năm nay, Chủ tịch Hội đồng Giám khảo - NSND Lê Tiến Thọ cho biết, các đơn vị nghệ thuật đã đầu tư khá kỹ về chất lượng nghệ thuật cho các trích đoạn dự thi. Các trích đoạn được khai thác dựa trên các yếu tố tự sự, kịch tính, tự tình để làm cơ sở cho nghệ sĩ biểu diễn, phát huy được những yếu tố cơ bản (Thanh - Sắc- Thục -Tinh- Khí- Thần).

Các trích đoạn được các NSND, NSƯT những người có tay nghề cao truyền dạy nên nhiều nghệ sĩ đã thể hiện hết mình để phô diễn tài năng. Cuộc thi lần này không giới hạn độ tuổi, nhiều nghệ sĩ đã có nhiều năm trải nghiệm trong nghề lại được học tập, rèn luyện kỹ càng, có nhiều kinh nghiệm biểu diễn nên các phần trình diễn đạt chất lượng cao kể cả ở những trích đoạn về Tuồng hiện đại vốn không phải là thế mạnh của nghệ thuật Tuồng.

Tuy nhiên, Chủ tịch Hội đồng Giám khảo của cuộc thi cũng cho rằng, bên cạnh những trích đoạn mẫu mực, tại cuộc thi còn có một số trích đoạn chưa được các đơn vị đầu tư để nâng cao chất lượng nghệ thuật, chưa mời các đạo diễn, tác giả bố cục lại, làm mới mà chỉ trích một số đoạn gán gép lại với nhau. Về đầu tư cho dàn dựng, nhiều nghệ sĩ biểu diễn chỉ quan tâm tới kỹ thuật hát múa, mà quên mất tình huống hoàn cảnh nhân vật đang diễn ra. Về phối hợp biểu diễn, có một số trích đoạn xử lý không gian, thời gian, sử dụng ánh sáng chưa hợp lý và chưa phối hợp kỹ lưỡng với hệ thống âm thanh.

Các nghệ sĩ đạt Giải Nhất cuộc thi năm 2023.

Theo NSND Lê Tiến Thọ, để cuộc thi đạt kết quả, chất lượng tốt hơn nữa, Cục Nghệ thuật biểu diễn cần có hướng dẫn, đề nghị các đơn vị nghệ thuật không đăng ký 1 tiết mục mà có 2 diễn viên trong cùng một đơn vị tham gia một cuộc thi. Các nhà hát cần mời các thầy dạy vai, truyền vai và phải đầu tư hơn nữa về trình độ chuyên môn. Cục Nghệ thuật biểu diễn cần tổ chức nhiều cuộc tập huấn để nâng cao tay nghề đào tạo cho các chỉ đạo nghệ thuật và diễn viên để không ngừng nuôi dưỡng tài năng.

Hoa Nguyễn