Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy (SBIC): Nguy cơ văng khỏi trụ sở chính

Trụ sở Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy (SBIC) tại số 172 - Ngọc Khánh, Ba Đình, Hà Nội.

Lòng vòng hợp đồng thuê

Ngày 26/4/2023, Chi cục Thi hành án dân sự quận Ba Đình có Quyết định số 1288/QĐ - CCTHADS về việc thi hành án theo yêu cầu của Công ty cổ phần Liên hiệp Xuất nhập khẩu và Đầu tư Hà Nội - UnimexHanoi (trụ sở tại 41 - Ngô Quyền, phường Hàng Bài, quận Hoàn Kiếm, TP. Hà Nội) cho thi hành án đối với Công ty Thương mại, Du lịch và Đầu tư phát triển (số 66 - Hàng Trống, phường Hàng Trống, quận Hoàn Kiếm, TP. Hà Nội).

Bên cạnh đó, căn cứ một số cơ sở pháp lý khác như: Bản án số 06/KDTM - ST ngày 23/3/2021 của Tòa án Nhân dân quận Hoàn Kiếm, Quyết định số 182/KDTM - PT của Tòa án Nhân dân TP. Hà Nội, Công văn số 20/CV - TAKT ngày 9/2/2023 của Tòa án Nhân dân TP. Hà Nội, Chi cục Thi hành án dân sự quận Ba Đình buộc Công ty Thương mại, Du lịch và Đầu tư phát triển phải trả lại UnimexHanoi toàn bộ diện tích thuê tại số 172 - Ngọc Khánh, bao gồm: tòa nhà văn phòng, trung tâm thương mại 5 tầng, một trệt, mái và một tầng hầm đã được hoàn thiện có tổng diện tích sàn xây dựng là 7.102 m2.

Ở chiều ngược lại, UnimexHanoi có nghĩa vụ trả lại Công ty Thương mại, Du lịch và Đầu tư phát triển số tiền thuê nhà đã nhận là 30,4318 tỷ đồng. Số tiền này tiếp tục đối trừ với thời gian chưa trả lại công trình theo giá thuê đã tính theo hợp đồng là 132,585 triệu đồng/tháng, được xác định theo giá thuê đã tính theo các hợp đồng thuê công trình đã được ký kết trong các năm 2007, 2008 giữa UnimexHanoi và Công ty Thương mại, Du lịch và Đầu tư phát triển.

Chi cục Thi hành án dân sự quận Ba Đình yêu cầu SBIC phải bàn giao toàn bộ diện tích công trình đã thuê từ Công ty Thương mại, Du lịch và Đầu tư phát triển trả lại cho UnimexHanoi tại số 172 - Ngọc Khánh mà hiện Tổng công ty đang quản lý, sử dụng, có tổng diện tích sàn xây dựng là 7.102 m2, gồm: tầng hầm có diện tích 954,72 m2; tầng trệt đến tầng 5 có diện tích 5.174,86 m2; mái 973 m2.

Theo Quyết định số 1288/QĐ - CCTHADS, người phải thi hành án có trách nhiệm tự nguyện thi hành án trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận được thông báo hợp lệ quyết định này.

Đến ngày 23/5/2023, Chi cục Thi hành án dân sự quận Ba Đình ra Thông báo số 675/TB - CCTHADS về việc thi hành án, trong đó yêu cầu SBIC, UnimexHanoi và Công ty Thương mại, Du lịch và Đầu tư phát triển phải có mặt tại số 172 - Ngọc Khánh để tiến hành xác minh, kiểm tra hiện trạng, mặt bằng diện tích công trình để đảm bảo trình tự theo quy định.

Vụ việc đầy dích dắc trên bắt đầu từ năm 2007 - thời kỳ doanh nghiệp nghiệp tiền thân của SBIC là Tập đoàn Công nghiệp tàu thủy Việt Nam (Vinashin) vẫn còn đang trong giai đoạn hoàng kim, chưa lún vào vòng xoáy lụn bại.

Theo Bản án phúc thẩm số 182/2021/KDTM- PT ngày 15/11/2021 của Tòa án Nhân dân TP. Hà Nội, vào ngày 1/3/2007, Công ty TNHH Nhà nước MTV Xuất nhập khẩu và Đầu tư Hà Nội (nay là Công ty cổ phần Liên hiệp Xuất nhập khẩu và Đầu tư Hà Nội - UnimexHanoi) có ký kết 1 hợp đồng thuê công trình không số với Công ty Thương mại, Du lịch và Đầu tư phát triển.

Nội dung hợp đồng thể hiện việc UnimexHanoi cho Công ty Thương mại, Du lịch và Đầu tư phát triển thuê toàn bộ công trình tại số 172 - Ngọc Khánh, bao gồm: khối nhà văn phòng, trung tâm thương mại 5 tầng, 1 tầng trệt, mái và một tầng hầm đã hoàn thiện, với thời hạn là 50 năm, giá thuê là 70 tỷ đồng (chưa có VAT). Tại thời điểm ký kết hợp đồng, bên thuê thanh toán với bên cho thuê số tiền là 30 tỷ đồng; số tiền còn lại trị giá 40 tỷ đồng, bên thuê có nghĩa vụ thanh toán với bên cho thuê sau 1 năm kể từ lần thanh toán thứ nhất.

Ngày 14/7/2007, UnimexHanoi và Công ty Thương mại, Du lịch và Đầu tư phát triển đã ký biên bản bàn giao mặt bằng, trong đó xác nhận bên cho thuê đã bàn giao toàn bộ mặt bằng theo đúng thỏa thuận.

Ngày 10/4/2008, UnimexHanoi và Công ty Thương mại, Du lịch và Đầu tư phát triển đã ký hợp đồng giảm trừ số tiền thuê là 1,658 tỷ đồng, đưa giá trị mới của hợp đồng xuống còn 75,175 tỷ đồng (đã bao gồm VAT).

Trước khi ký hợp đồng thuê công trình nêu trên, ngày 9/2/2007, Công ty Thương mại, Du lịch và Đầu tư phát triển đã ký kết Hợp đồng thuê công trình số 101/HĐKT - ĐT với Công ty cổ phần Khoáng sản và Đầu tư Vinashin.

Tại hợp đồng này, Công ty cổ phần Khoáng sản và Đầu tư Vinashin đồng ý thuê của Công ty Thương mại, Du lịch và Đầu tư phát triển toàn bộ công trình tại số 172 - Ngọc Khánh, bao gồm: khối nhà văn phòng, trung tâm thương mại 5 tầng, 1 tầng trệt, mái và một tầng hầm với thời hạn 50 năm (kể từ ngày ký hợp đồng) với giá trị là 105 tỷ đồng. Ngay khi ký hợp đồng, bên thuê phải thanh toán cho bên cho thuê 50 tỷ đồng; số tiền còn lại (55 tỷ đồng) sẽ được thanh toán tiếp theo tiến độ các bên đã thỏa thuận.

Đến ngày 10/5/2007, Công ty cổ phần Khoáng sản và Đầu tư Vinashin lại ký hợp đồng cho thuê công trình số 050507/2007/VNSI - VNS với Tập đoàn mẹ - Vinashin. Theo đó, Công ty cổ phần Khoáng sản và Đầu tư Vinashin cho Vinashin thuê lại toàn bộ khối nhà văn phòng, trung tâm thương mại tại 172 - Ngọc Khánh mà đơn vị này đã thuê lại của Công ty Thương mại, Du lịch và Đầu tư phát triển.

Nguy cơ “lấm lưng”

Chuỗi vụ việc cho thuê, cho thuê lại nói trên xuất hiện “điểm đứt gãy” khi đến tháng 3/2021, tức là sau 14 năm ký kết hợp đồng, Công ty Thương mại, Du lịch và Đầu tư phát triển mới chỉ thanh toán cho UnimexHanoi số tiền 52,175 tỷ đồng, tương đương 69,4% giá trị hợp đồng.

Trong khi đó, tại phiên xử sơ thẩm và phúc thẩm, Công ty cổ phần Khoáng sản và Đầu tư Vinashin đều khẳng định đã thanh toán toàn bộ số tiền thuê công trình cho Công ty Thương mại, Du lịch và Đầu tư phát triển theo đúng Hợp đồng số 101/HĐKT - ĐT (giá thuê 105 tỷ đồng trong vòng 50 năm). Đại diện SBIC cũng xác nhận là đã hoàn thành nghĩa vụ thanh toán cho Công ty cổ phần Khoáng sản và Đầu tư Vinashin theo Hợp đồng số 050507/2007/VNSI - VNS.

Do Công ty Thương mại, Du lịch và Đầu tư phát triển vi phạm nghĩa vụ thanh toán nên ngày 25/10/2015, UnimexHanoi đã khởi kiện yêu cầu chấm dứt hợp đồng thuê công trình, buộc Công ty Thương mại, Du lịch và Đầu tư phát triển phải trả lại toàn bộ khối nhà văn phòng, trung tâm thương mại đã thuê tại 172 - Ngọc Khánh. UnimexHanoi sẽ hoàn trả Công ty Thương mại, Du lịch và Đầu tư phát triển số tiền còn thừa (nếu có) sau khi đối trừ số tiền tương ứng với thời gian Công ty Thương mại, Du lịch và Đầu tư phát triển đã chiếm giữ công trình.

Tại Bản án kinh doanh thương mại số 06/KDTM - ST ngày 23/3/2021, Tòa án Nhân dân quận Hoàn Kiếm đã chấp nhận yêu cầu khởi kiện của UnimexHanoi đối với Công ty Thương mại, Du lịch và Đầu tư phát triển về việc chấm dứt Hợp đồng thuê công trình số 101/HĐKT - ĐT.

Bên cạnh đó, sau hai cấp xét xử, Tòa án Nhân dân quận Hoàn Kiếm (Bản án sơ thẩm số 06/2021/KDTM-ST ngày 23/3/2021) và Tòa án Nhân dân TP. Hà Nội (Bản án phúc thẩm số 182/2021 ngày 15/11/2021) đều tuyên: buộc Công ty Thương mại, Du lịch và Đầu tư phát triển phải trả lại UnimexHanoi toàn bộ diện tích thuê; không chấp nhận yêu cầu độc lập của SBIC, buộc SBIC phải bàn giao toàn bộ công trình thuê cho UnimexHanoi.

Ngoài ra, các bản án còn tuyên những nội dung khác liên quan đến nghĩa vụ của UnimexHanoi hoàn trả cho Công ty Thương mại, Du lịch và Đầu tư phát triển số tiền đã trả nhưng chưa sử dụng (khoảng 30 tỷ đồng); quyền khởi kiện của SBIC đối với phần giá trị còn lại sau khi hoàn thiện, sửa chữa và sử dụng công trình; quyền khởi kiện của SBIC với Công ty cổ phần Khoáng sản và Đầu tư Vinashin; quyền khởi kiện của Công ty cổ phần Khoáng sản và Đầu tư Vinashin với Công ty Thương mại, Du lịch và Đầu tư phát triển đối với các hợp đồng thuê công trình các bên đã ký kết.

Liên quan đến quyền khởi kiện của SBIC đối với phần giá trị còn lại sau khi hoàn thiện, sửa chữa và sử dụng công trình (trị giá khoảng 84 tỷ đồng), theo thông tin của Báo Đầu tư, đây là số tiền mà SBIC đã bỏ ra để sửa chữa hoàn thiện công trình và mua sắm thiết bị do tòa nhà 172 - Ngọc Khánh khi bàn giao vẫn đang trong tình trạng xây thô.

Được biết, hiện SBIC chỉ có duy nhất trụ sở tại số 172 - Ngọc Khánh, nơi làm việc của gần 150 cán bộ, công nhân của Công ty mẹ - SBIC. Trong trường hợp SBIC phải di dời trụ sở ra khỏi 172 - Ngọc Khánh, không chỉ ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động điều hành của đơn vị, đồng thời có thể gây mất vốn Nhà nước do chi phí thuê trụ sở tại vị trí nói trên trong thời gian 50 năm đã được Tổng công ty thanh toán và được hạch toán vào vốn điều lệ của doanh nghiệp.

Liên quan đến vụ việc này, ngày 23/6/2023, phóng viên Báo Đầu tư đã liên hệ với ông Cao Thành Đồng, Tổng giám đốc SBIC, nhưng không liên lạc được. Báo Đầu tư sẽ tiếp tục phản ánh tới bạn đọc khi có thêm những thông tin và diễn biến mới.

Bảo Như