Tổng giám đốc ORICO: 'Không cần quá lo lắng khi giá gạo xuống thấp'

Ảnh minh họa: Mekong ASEAN

Mekong ASEAN có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Việt Anh - Tổng Giám đốc Công ty TNHH Lương thực Phương Đông (ORICO), một trong TOP 5 doanh nghiệp xuất khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam năm 2023, xoay quanh vấn đề giá gạo Việt Nam rơi xuống mức thấp thời gian qua.

Mekong ASEAN: Giá gạo xuất khẩu của Việt Nam đang ở mức thấp nhất trong 9 năm qua, vậy đâu là nguyên nhân đã kéo giá xuống thấp như vậy thưa ông?

Ông Nguyễn Việt Anh: Vụ thu hoạch của gạo Việt Nam và Thái Lan hoàn toàn khác nhau, giá sẽ lên cao khi hết vụ và giảm sâu vào chính vụ. Giá gạo Việt Nam có những lúc cao hơn 60 - 80 USD/tấn và có lúc thấp hơn các thị trường khác, đây là diễn biến bình thường do ảnh hưởng bởi yếu tố thời vụ.

Cũng như các doanh nghiệp khác đã đề cập, giá gạo thường thay đổi vài lần trong ngày, mỗi thị trường có giá khác nhau. Đây chỉ là biến số trong tương lai liên quan đến vấn đề mùa vụ, thời tiết, tỷ giá ngoại tệ, cước tàu biển, giá dầu…

Ngoài ra, giá mua bán gạo là thỏa thuận giữa người mua - người bán cho mặt hàng giao dịch, các doanh nghiệp toàn quyền định giá sản phẩm của mình và cân đối theo tồn kho, dự báo.

Số liệu từ Hiệp hội Lương thực Việt Nam cho biết, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam thời điểm ngày 19/3 ở mức 394 USD/tấn cho loại 5% tấm, 368 USD/tấn cho loại 25% tấm và 313 USD/tấn cho loại 100% tấm. Giá xuất khẩu gạo của Việt Nam đang ở mức thấp hơn so với Thái Lan và Ấn Độ - các nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới.

Dữ liệu phân tích của Mekong ASEAN từ số liệu của Cục Hải quan, 2 tháng đầu năm 2025, giá xuất khẩu gạo trung bình của Việt Nam đạt 548 USD/tấn, giảm 19% so với mức 678 USD/tấn tại cùng kỳ năm trước.

Mekong ASEAN: Trong bối cảnh giá xuất khẩu gạo giảm hiện tại, Việt Nam có cần đưa ra những giải pháp mang tính thời điểm không, thưa ông?

Ông Nguyễn Việt Anh: Tôi cho rằng trong bối cảnh hiện nay không cần lo lắng quá với những thứ diễn ra theo quy luật. Giá lúa gạo sẽ sớm tăng lại trong thời gian tới và hàng năm tình trạng xuống giá này luôn diễn ra.

Nói thêm về các giải pháp, lâu nay các mô hình liên kết hay xây dựng chuỗi cung ứng được cho là giải pháp để người nông dân không bị ép giá. Tuy nhiên, về mặt thị trường, các mô hình liên kết trên chưa thực sự giải quyết hết được vấn đề.

Hiện nay giá lúa thơm ở mức trên 6.300đ/kg, ngang mức đầu năm 2023 và cao hơn năm 2020 và năm 2022. Trong khi đó, chỉ với giá thành khoảng 4.000đ/kg thì người nông dân vẫn có lợi nhuận tốt.

Tuy nhiên, khi trúng mùa, giá sẽ giảm do lượng cung tăng mạnh. Mặc dù các doanh nghiệp có đơn hàng vẫn mua liên tục trong mấy tháng qua, doanh nghiệp như chúng tôi thậm chí còn không dám nghỉ ngày Chủ nhật, nhưng tốc độ sấy, xay, nhập có hạn trong khi sản lượng lúa chín vẫn tiếp tục tăng. Điều này khiến giá lúa gạo giảm.

Trong khi đó, do liên quan đến lãi suất và rủi ro thị trường, nếu doanh nghiệp đủ vốn, đủ kho chứa gạo nhưng khó đầu ra thì cũng không dám mua và trữ quá nhiều gạo để chờ giá lên. Đây là việc phải được tính toán kỹ chứ không phải cứ bất chấp mua vào vì nếu đầu ra bấp bênh, doanh nghiệp sẽ phải gánh lỗ rất nhanh.

Tổng Giám đốc Công ty TNHH Lương thực Phương Đông (ORICO) Nguyễn Việt Anh. Ảnh: Huỳnh Xây

Mekong ASEAN: Vậy doanh nghiệp thường ứng xử thế nào trong bối cảnh giá gạo lên xuống thất thường?

Ông Nguyễn Việt Anh: Giá cả được quyết định bởi yếu tố cung cầu, không có công ty nào đủ sức và vốn để chi phối hay ép giá thị trường.

Đơn cử, công ty A bán được giá cao không có nghĩa mua cao cho nông dân, ngược lại bán thấp không có nghĩa ép giá nông dân. Doanh nghiệp phải mua mặt hàng này theo giá thị trường. Do đó, nếu giá lên, doanh nghiệp phải mua lỗ để giao, còn nếu giá xuống doanh nghiệp sẽ có lãi.

Từ tháng 8/2023 đến hết năm 2024, chúng ta đều đã vui mừng vì giá lúa khi đó tăng cao, nông dân tăng được thu nhập. Đây hoàn toàn do yếu tố cung cầu mang lại, khi một trong những quốc gia xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới là Ấn Độ đã đưa ra lệnh cấm xuất khẩu mặt hàng này.

Mekong ASEAN: Trước những diễn biến mới, ông có nhận định gì về thị trường gạo năm nay?

Ông Nguyễn Việt Anh: Thị trường gạo của Việt Nam vẫn sẽ sôi động như mọi năm, chúng ta đã có những thị trường, phân khúc xây dựng lâu năm.

Đối với các diễn biến thị trường gần đây như Indonesia ra thông báo không nhập khẩu gạo vào cuối tháng 2/2025, tôi cho rằng đây là quyết định tạm thời chưa nhập chứ cũng không hẳn là cả năm không nhập, cũng chỉ mới trải qua hai tháng của đầu năm nên chưa phải là bức tranh tổng thể.

Còn Ấn Độ đã tháo dỡ lệnh cấm xuất gạo tấm, điều này dĩ nhiên có ảnh hưởng tới giá cả các nước trong thời gian tới. Nhưng đối với Việt Nam thì sẽ không lớn, vì phân khúc gạo của Việt Nam và Ấn Độ khác nhau.

Các doanh nghiệp xuất khẩu gạo của Việt Nam có năng lực cạnh tranh tốt và tôi tin họ sẽ thích ứng nhanh với những biến động của thị trường.

Mekong ASEAN: Trân trọng cảm ơn ông!

Công ty TNHH Lương thực Phương Đông (ORICO) là liên doanh giữa Tổng Công ty Lương thực miền Bắc (Vinafood 1- một trong những doanh nghiệp xuất khẩu gạo lớn nhất Việt Nam với sản lượng bình quân một triệu tấn gạo mỗi năm) và Tập đoàn Louis Dreyfus (Tập đoàn LDC - doanh nghiệp thương mại và chế biến hàng nông sản hàng đầu thế giới với doanh thu hàng năm 30 tỷ USD và gạo trên 3 triệu tấn/năm).

Công ty ORICO thành lập năm 2013 tại tỉnh Đồng Tháp, là doanh nghiệp tiêu biểu của tỉnh các năm 2021, 2023 và được Cờ thi đua Chính phủ năm 2022, Cờ thi đua của Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp 3 năm liền 2019, 2020, 2021.

Sản lượng xuất khẩu trung bình của ORICO đạt 300.000 tấn gạo/năm với kim ngạch 200 triệu USD/năm, luôn nằm trong TOP 10 các công ty xuất khẩu gạo (trong hơn 150 công ty có giấy phép xuất khẩu gạo của Việt Nam).

Lê Hồng Nhung