Tổng Kiểm toán: Tham nhũng gắn với quyền lực, liên quan cả lợi ích vật chất và phi vật chất
'Phòng, chống tham nhũng là nhiệm vụ rất quan trọng, nhưng cũng rất khó khăn phức tạp, bởi tham nhũng gắn liền với quyền lực của những người có chức, có quyền, liên quan đến cả lợi ích vật chất và phi vật chất', Tổng Kiểm toán Nhà nước Ngô Văn Tuấn nêu.
Ngày 9/7, tại Hà Nội, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) tổ chức Hội thảo quốc tế về vai trò của các cơ quan kiểm toán tối cao (SAI) trong phòng, chống tham nhũng, với sự tham dự của hơn 100 đại biểu trong nước và quốc tế.
Hội thảo nhằm đánh giá vai trò của các SAI trong phòng, chống tham nhũng, nhất là trong bối cảnh nạn tham nhũng đã trở thành một hiện tượng xã hội tồn tại ở tất cả các quốc gia, mang tính toàn cầu.
Các đại biểu tham dự hội thảo. (Ảnh: PV)
Trong bối cảnh đó, các SAI có vai trò chủ động hơn trong chống tham nhũng, gồm cả phát hiện và công bố những lĩnh vực có rủi ro tham nhũng, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan khác trong chống tham nhũng và công khai kết luận, kiến nghị kiểm toán rộng rãi hơn.
Phát biểu tại hội thảo, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh, KTNN Việt Nam được hiến định trong Hiến pháp 2013 “là cơ quan do Quốc hội thành lập, hoạt động độc lập và chỉ tuân theo pháp luật”, phù hợp với Tuyên bố Lima và Nghị quyết của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc về vai trò, vị thế của các cơ quan kiểm toán tối cao.
Theo ông Nguyễn Đức Hải, KTNN đã phát huy được các giá trị truyền thống trong việc đảm bảo sự minh bạch và trách nhiệm giải trình; phát hiện và ngăn ngừa tham nhũng; thúc đẩy nền tài chính, quản trị lành mạnh và nâng cao chất lượng hệ thống kiểm soát nội bộ; đồng thời kiến nghị, cảnh báo nhằm ngăn ngừa, phát hiện tham nhũng, gian lận và hỗ trợ các cơ quan tư pháp trong điều tra, xét xử.
Ông Hải cho biết, năm 2024 đánh dấu 30 năm trưởng thành và phát triển của KTNN Việt Nam. Trong đó, hội nhập và hợp tác quốc tế sâu rộng là yêu cầu tất yếu giúp KTNN Việt Nam nhanh chóng tiếp cận, trao đổi kiến thức, kinh nghiệm tiên tiến của thế giới.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu tại hội thảo.
Phát biểu khai mạc, Tổng KTNN Ngô Văn Tuấn nhấn mạnh, tham nhũng được xác định là một trở ngại đối với tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững của mỗi quốc gia, làm giảm hiệu lực của nền hành chính công và làm cho việc sử dụng tài chính, tài sản công kém hiệu quả.
Ông nhấn mạnh, phòng, chống tham nhũng là nhiệm vụ rất quan trọng, nhưng cũng rất khó khăn và phức tạp, bởi tham nhũng gắn liền với quyền lực của những người có chức, có quyền và liên quan đến cả lợi ích vật chất và phi vật chất.
Theo Tổng KTNN, trong bối cảnh toàn cầu hóa, cách mạng công nghiệp 4.0, cùng nhiều vấn đề mới nổi trong thời đại ngày nay, việc hợp tác quốc tế vì hòa bình, phát triển nói chung và trong chống tham nhũng nói riêng là một yêu cầu thiết thực”. Nhận thức rõ điều đó, từ năm 2009, Việt Nam đã tham gia Công ước của Liên Hợp Quốc về chống tham nhũng.
Trong cộng đồng tổ chức quốc tế các cơ quan Kiểm toán tối cao (INTOSAI), nhận thức về vai trò của SAI trong phòng, chống tham nhũng lần đầu tiên được đề cập tại Đại hội INTOSAI lần thứ 16 tại Uruguay, năm 1998. Qua Đại hội này, INTOSAI hy vọng, thông qua hành động tập thể, các SAI có thể đóng vai trò thúc đẩy văn hóa chống lãng phí và đề cao các giá trị như trung thực, trách nhiệm và sử dụng hợp lý tài sản công.
Tổng KTNN Ngô Văn Tuấn phát biểu tại hội thảo. (Ảnh: PV)
Theo đó, vai trò đó của SAI thể hiện trên 4 nội dung, bao gồm: Đảm bảo sự minh bạch và trách nhiệm giải trình; phát hiện và ngăn ngừa tham nhũng; thúc đẩy quản trị tài chính lành mạnh và kiểm soát nội bộ mạnh; đưa ra các khuyến cáo, cảnh báo giúp ngăn ngừa và phát hiện tham nhũng, gian lận, hỗ trợ các cơ quan tư pháp trong điều tra, xét xử.
Tại hội thảo, các đại biểu đã trao đổi, thảo luận, làm rõ về chức năng, nhiệm vụ của SAI trong chống tham nhũng; kinh nghiệm của SAI trong việc phát hiện gian lận và tham nhũng; chuyển thông tin, hồ sơ vụ việc tham nhũng cho các cơ quan chức năng điều tra, xử lý; kiểm toán điều tra và các phương pháp, kỹ thuật kiểm toán phát hiện gian lận và tham nhũng…
Theo Ngân hàng Thế giới, mặc dù các SAI không phải là cơ quan chịu trách nhiệm chính trong chống tham nhũng và gian lận, nhưng do bản chất công việc là kiểm tra việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công, đánh giá tính tuân thủ pháp luật của các cơ quan chính phủ nên SAI có những đóng góp quan trọng vào các hoạt động, chương trình phòng, chống tham nhũng quốc gia.
Vai trò đó của SAI thể hiện trên 4 nội dung, trong đó đưa ra các khuyến cáo, cảnh báo giúp ngăn ngừa và phát hiện tham nhũng, gian lận, hỗ trợ các cơ quan tư pháp trong điều tra, xét xử.
