Tổng Kiểm toán trả lời về kiểm toán đấu thầu trong một số vụ án gần đây
Vẫn còn hơn 67.000 tỷ đồng liên quan đến kết luận kiểm toán chậm được triển khai thực hiện.
Ngày 5/6, Quốc hội tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn đối với Tổng Kiểm toán Nhà nước Ngô Văn Tuấn về: Trách nhiệm và giải pháp khắc phục tình trạng các doanh nghiệp, dự án được kiểm toán nhưng vẫn xảy ra sai phạm. Việc thực hiện các kết luận, kiến nghị của Kiểm toán nhà nước. Công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động kiểm toán nhà nước; giải pháp khắc phục tình trạng chồng chéo trong công tác thanh tra, kiểm toán.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành phiên chất vấn (Ảnh: Quang Vinh)
ĐB Trịnh Minh Bình (Đoàn Vĩnh Long) cho rằng, trong thời gian qua, các dự án đầu tư xây dựng đã được kiểm toán nhưng sau đó, các cơ quan chức năng vẫn phát hiện các sai phạm trong hoạt động đấu thầu. Đề nghị Tổng Kiểm toán cho biết vấn đề này như thế nào và giải pháp khắc phục vấn đề này trong thời gian tới?
Theo ĐB Tao Văn Giót (Đoàn Lai Châu), các vụ án xảy ra trong thời gian qua cho thấy công tác phòng chống tham nhũng tiêu cực đang là vấn đề được Đảng, Nhà nước, Nhân dân hết sức quan tâm. Nhất là trung ương đã có quy định về kiểm soát quyền lực trong công tác kiểm tra giám sát, thi hành kỷ luật và kiểm toán. “Công tác phòng chống tham nhũng tiêu cực trong nội bộ ngành được thực hiện như thế nào”-ông Giót chất vấn.
Tổng Kiểm toán Nhà nước Ngô Văn Tuấn trả lời chất vấn (Ảnh: Quang Vinh)
Trả lời về sai sót trong lựa chọn thầu dù kiểm toán rồi nhưng cơ quan chức năng vào cuộc thấy vẫn xảy ra sai sót, Tổng Kiểm toán Nhà nước Ngô Văn Tuấn cho biết, Kiểm toán Nhà nước là do Quốc hội thành lập, với chức năng đánh giá, xác nhận, kiến nghị tình hình quản lý sử dụng tài chính công, tài sản công. Đơn vị được kiểm toán là những đơn vị trực tiếp liên quan đến quản lý sử dụng tài chính công và tài sản công.
Vừa qua có một số vụ án lớn liên quan đến đấu thầu. Cụ thể là vụ án Phúc Sơn, Thuận An có sai sót trong đấu thầu. Tôi khẳng định 2 đơn vị này là doanh nghiệp không có vốn nhà nước, họ không phải là đối tượng bị kiểm toán nhà nước. Xét về góc độ liên quan thì họ liên quan đến quản lý sử dụng tài chính công, tài sản công với tư cách là nhà thầu. Hoạt động kiểm toán chỉ kiểm toán ở đơn vị chủ đầu tư và ban quản lý dự án. Trong kiểm toán thực hiện cả 3 nội dung là đánh giá xác nhận tính đúng đắn trung thực báo cáo tài tình; báo cáo xác nhận việc tuân thủ pháp luật trong thực hiện đấu thầu, đầu tư xây dựng cơ bản; xác nhận tính hiệu quả trong đầu tư tài chính công, tài sản công.
Việc kiểm toán chấp hành pháp lệnh về đấu thầu trên cơ sở hồ sơ tài liệu do đơn vị được kiểm toán ban quản lý dự án và chủ đầu tư cung cấp thì kiểm toán tiến hành thu thập bằng chứng phục vụ cho việc kết luận của mình về tính trung thực, đúng đắn của báo cáo tài chính. Trong quá trình kiểm toán độc lập sẽ xét toàn bộ quá trình riêng về lựa chọn nhà thầu xem việc gọi thầu có đúng không?, hồ sơ thầu? chấm thầu, ký kết hợp đồng với nhà thầu. “Trong quá trình kiểm toán chúng tôi đã chỉ ra các sai sót và có kiến nghị xử lý từ tài chính, văn bản cho đến kiến nghị xử lý tổ chức, cá nhân có liên quan”-ông Tuấn nói.
Về việc kết luận của kiểm toán chậm thực hiện theo ông Tuấn, hiện nay việc thực hiện kết luận của kiểm toán đã được các cơ quan quan tâm. Đặc biệt sau khi Quốc hội thực hiện giám sát tối cao thực hiện chính sách, pháp luật liên quan đến thực hành, tiết kiệm chống lãng phí thì tiến độ và ý thức chấp hành trong thực hiện kết luận của kiểm toán cao hơn. Tuy nhiên, theo thống kê vẫn còn hơn 67.000 tỷ đồng liên quan đến kết luận kiểm toán chậm được triển khai thực hiện với 4 nguyên nhân. Trong đó nguyên nhân từ đơn vị được kiểm toán chiếm 59,46%. Nhóm nguyên nhân thực trách nhiệm của kiểm toán chiếm 0,4%. Do ý thức trách nhiệm chưa tổ chức triển khai thực hiện. Ngoài ra có nguyên nhân khách quan do khó khăn về tài chính, do hướng dẫn của cấp trên, thậm chí đơn vị đã giải thể phá sản nhưng vẫn phải theo dõi. Bên cạnh đó có ý thức trách nhiệm, đùn đẩy, sợ trách nhiệm, vai trò người đứng đầu và công tác phối hợp. Thời gian tới kiểm toán tiếp tục theo dõi, kiểm tra, đôn đốc thực hiện kết luận của kiểm toán được nhanh hơn, tốt hơn.
Về thực hiện phòng chống tham nhũng trong nội bộ ngành, ông Tuấn cho hay, đây là nhiệm vụ được kiểm toán quan tâm. Đã quy định rõ hành vi không được làm trong quá trình kiểm toán, trong đó tránh tuyệt đối, và cấm.
Ngành đã quan tâm giáo dục về chính trị, tư tưởng. Kịp thời phổ biến, quán triệt các chỉ đạo của Đảng, các văn bản mới của Nhà nước về phòng chống tham nhũng, tiêu cực. Là đơn vị đầu tiên tổ chức triển khai học tập quán triệt cuốn sách của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng về kiên quyết, kiên trì, đấu tranh phòng chống tham nhũng tiêu cực. Về thể chế đã kịp thời rà soát, thể chế hóa các văn bản của Đảng, và văn bản pháp luật mới. Riêng năm 2022 đã rà soát sửa đổi 75 văn bản liên quan đến quy trình kiểm toán để thắt chặt phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực. Tăng cường kỷ cương, kỷ luật, xác định đề cao vai trò của người đứng đầu, tổ tưởng tổ kiểm toán, trưởng đoàn kiểm toán.
Đẩy mạnh kiểm tra, giám sát, phát huy vai trò của cơ quan thanh tra kiểm toán nhà nước. Xử lý nghiêm những hành vi có hiện tượng tham nhũng, tiêu cực. Hàng năm ngành đều có chỉ thị kiểm toán hàng năm, trong đó quan tâm việc phòng chống tham nhũng và nâng cao chất lượng công vụ. Ký quy chế với hầu hết các địa phương và các bộ, ngành, giúp cho kiểm toán giám sát đoàn kiểm toán phòng chống tham nhũng tiêu cực theo đúng câu nói của ngành. Đó là: Độc lập, liêm chính, uy tín, chất lượng.
