Tổng thống đầu tiên của Ukraine qua đời

Ông Leonid Kravchuk, vị tổng thống đầu tiên của Ukraine và là người ký Hiệp ước Belovezh về việc giải thể Liên bang Xô viết, đã qua đời vào chiều 10-5 ở tuổi 88, hãng Reuters đưa tin.

Tổng thống hiện tại của Ukraine, ông Volodymyr Zelensky mô tả ông Kravchuk là một nhà lãnh đạo khôn ngoan, người đã dẫn dắt đất nước trong những năm đầu độc lập đầy hỗn loạn sau khi tách khỏi Liên bang Xô viết.

"Ông ấy là một người luôn có thể tìm ra những từ ngữ khôn ngoan và diễn đạt chúng theo cách mà tất cả người dân Ukraine đều có thể hiểu rõ. Đặc biệt là trong thời kỳ khủng hoảng lúc bấy giờ, khi tương lai của cả một đất nước phụ thuộc vào trí tuệ của một người mà thôi" - ông Zelensky nói về cố Tổng thống Kravchuk.

Tổng thống Ukraine Leonid Kravchuk phát biểu trước các đại biểu tại phiên họp quốc hội ở Kiev, ngày 29-1-2014. Ảnh: REUTERS

Theo ông Zelensky, ông Kravchuk đã thể hiện sự khôn ngoan của mình khi giúp phong trào dân tộc Ukraine đạt được sức mạnh vào cuối những năm 1980, với đỉnh điểm là cuộc trưng cầu dân ý vào ngày 1-12-1991, trong đó hơn 90% cử tri đã chọn tán thành tuyên bố độc lập.

Ông Kravchuk đã được bầu làm tổng thống cùng ngày.

“Ông ấy đã có những quyết định xuất sắc vào năm 1991 và mãi đến bây giờ mới thấy mọi thứ lúc ấy thật sự dễ dàng với ông Kravchuk” - Tổng thống Zelensky nói thêm.

Cố Tổng thống Kravchuk sinh ra gần TP Rivne, miền tây Ukraine, vào ngày 10-1-1934.

Tổng thống Ukraine Leonid Kravchuk phát biểu tại phiên họp quốc hội ở Kiev, ngày 29-1-2014. Ảnh: REUTERS

Vào tháng 12-1991, ông dự một hội nghị đặc biệt cùng Tổng thống Nga Boris Yeltsin và Chủ tịch Quốc hội Belarus Stanislav Shushkevich ở Belarus. Tại hội nghị, ba nhà lãnh đạo này đã ký Hiệp ước Belovezh nổi tiếng để giải tán Liên bang Xô Viết.

“Tôi hiểu Ukraine không bao giờ có thể thực sự độc lập nếu Liên Xô vẫn còn tồn tại. Tôi hiểu rõ nguyện vọng độc lập của người dân Ukraine và tôi đã thực hiện ý nguyện của họ” - Tổng thống Kravchuk chia sẻ trước đây.

Theo Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksiy Reznikov, ông Kravchuk có vai trò rất quan trọng trong việc đưa Ukraine đến con đường độc lập, đặc biệt trong bối cảnh cuộc đấu tranh hiện nay của đất nước chống lại Nga.

"Với chữ ký của ông ấy, Liên Xô đã tan rã. Cảm ơn ông vì sự đổi mới hòa bình cho nền độc lập của chúng ta. Người dân Ukraine hiện đang bảo vệ nền hòa bình này bằng vũ khí trong tay” - Bộ trưởng Reznikov nhấn mạnh.

Tổng thống Nga Boris Yeltsin (ở giữa), Tổng thống Ukraine Leonid Kravchuk (phải) và Tổng thống Mỹ Bill Clinton (trái) cùng vỗ tay chúc mừng sau khi họ ký Tuyên bố ba bên tại Kiev vào ngày 14-1-1994. Ảnh: REUTERS

Trước đó, vào năm 2020, ông Kravchuk được bổ nhiệm làm đại diện cho Ukraine tham gia các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt cuộc xung đột bùng phát vào năm 2014 giữa phe ly khai do Nga hậu thuẫn ở miền đông Ukraine với lực lượng ủng hộ chính phủ.

Với lập trường cứng rắn chống lại Moscow, ông Kravchuk lúc bấy giờ cho rằng chính quyền Kiev không nên mong đợi điều gì từ Nga vì mục tiêu của nước này là "tiêu diệt Ukraine".

KHÔI CHƯƠNG