Tổng thống Donald Trump không gia hạn lệnh tạm hoãn thuế quan

Chiến thuật thúc đẩy đàm phán

Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Donald Trump theo đuổi chính sách thuế quan mạnh mẽ nhằm giảm thâm hụt thương mại và thúc đẩy sản xuất nội địa.

Hồi tháng 4, ông Donald Trump công bố áp mức thuế cơ bản 10% đối với hàng nhập khẩu từ hầu hết các quốc gia, đồng thời áp thuế cao hơn, lên đến 125% đối với Trung Quốc, nhưng tạm hoãn thực thi với hơn 75 quốc gia trong 90 ngày để tạo điều kiện đàm phán. Mục tiêu của chính quyền Mỹ là đạt 90 thỏa thuận thương mại trong thời gian này, song ông Donald Trump thừa nhận khó khăn khi phải đối thoại với hơn 200 quốc gia.

Ông nhấn mạnh rằng các biện pháp trừng phạt thương mại sẽ có hiệu lực nếu không đạt được thỏa thuận, với thư thông báo sẽ được gửi đến các đối tác “rất sớm” trước hạn chót. Quyết định không gia hạn làm dấy lên lo ngại về biến động kinh tế toàn cầu, đặc biệt khi thị trường chứng khoán từng lao dốc hơn 12% sau thông báo thuế quan ban đầu vào tháng 4.

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại cuộc họp báo ở Nhà Trắng, Washington, D.C. Ảnh: THX

Quyết định trên cũng có thể gây tác động sâu rộng đến các đối tác thương mại lớn của Mỹ, bao gồm Liên minh châu Âu, Nhật Bản, Ấn Độ… với mức thuế dự kiến tăng lên 24%-50% tùy quốc gia. Riêng Trung Quốc sẽ tiếp tục chịu mức thuế 125% do các hành động trả đũa trước đó.

Động thái này làm gia tăng căng thẳng thương mại, đặc biệt với Canada, khi ông Donald Trump đe dọa áp thuế mới sau quyết định của Ottawa về thuế dịch vụ kỹ thuật số đối với các công ty công nghệ Mỹ. Trong khi một số quan chức, như Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent, để ngỏ khả năng gia hạn nếu các đối tác thể hiện thiện chí, ông Donald Trump nhấn mạnh mình có thể tự do điều chỉnh thời hạn hoặc áp thuế ngay lập tức.

Tiến độ chậm chạp

Thách thức lớn nhất là tiến độ đàm phán chậm chạp, với chỉ một vài thỏa thuận khung đạt được với Anh và Trung Quốc. Dù vậy, một số ý kiến cho rằng chiến lược “cây gậy và củ cà rốt” của ông Donald Trump nhằm tạo đòn bẩy đàm phán, nhưng hiệu quả thực sự vẫn còn bỏ ngỏ khi thời hạn 9-7 đang đến gần.

Ngày 30-6, Bộ Trưởng Bộ Tài chính Canada François-Philippe Champagne thông báo, Thủ tướng nước này, ông Mark Carney và Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nhất trí nối lại các cuộc đàm phán thương mại sau khi Canada hủy bỏ vào phút chót kế hoạch đánh thuế Dịch vụ kỹ thuật số (DST). Theo kế hoạch trước đó, mức thuế này lẽ ra được áp dụng từ ngày 30-6.

Tuyên bố của Bộ Tài chính Canada nêu rõ: “Thủ tướng Mark Carney và Tổng thống Donald Trump đã nhất trí rằng các bên sẽ tiếp tục đàm phán nhằm hướng tới việc đạt được thỏa thuận vào ngày 21-7”.

Trong khi đó, thỏa thuận cắt giảm thuế đối với ô tô và thiết bị hàng không vũ trụ xuất khẩu của Anh sang Mỹ bắt đầu có hiệu lực, trong khi hai bên tiếp tục đàm phán về thuế thép. Trong một tuyên bố, Bộ Thương mại Anh cho biết với thỏa thuận này, các nhà sản xuất ô tô và hàng không vũ trụ của Anh xuất khẩu sang Mỹ sẽ được áp thuế thấp hơn, cứu hàng ngàn việc làm trong ngành.

VIỆT ANH