Tổng thống Nga ký ban hành luật đình chỉ tham gia hiệp ước New START

Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ảnh: TASS

TASS đưa tin, theo luật được Tổng thống Nga Vladimir Putin ký thông qua ngày 28/2, Hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược mới (New START) đã bị đình chỉ. Luật chính thức có hiệu lực kể từ thời điểm được công bố.

Luật cũng quy định việc Moscow có tham gia trở lại hiệp ước New START hay không sẽ hoàn toàn do Tổng thống Nga quyết định.

Trước đó, trong bài phát biểu Thông điệp Liên bang ngày 20/2, Tổng thống Putin tuyên bố Moscow sẽ đình chỉ việc tham gia Hiệp ước New START với Mỹ. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo này khẳng định Nga không rút khỏi hiệp ước, mà chỉ đình chỉ tham gia.

Tổng thống Putin đọc Thông điệp Liên bang, tuyên bố Nga đình chỉ tham gia hiệp ước New START. Ảnh: Sputnik

"Phương Tây tìm cách gây thất bại chiến lược cho chúng tôi và len lỏi vào các cơ sở hạt nhân của chúng tôi. Hôm nay tôi buộc phải thông báo rằng Nga sẽ ngừng tham gia hiệp ước này", ông Putin nhấn mạnh.

Chỉ một ngày sau đó, Duma Quốc gia Nga (Hạ viện) và Hội đồng Liên bang Nga (Thượng viện) đã lần lượt nhất trí thông qua dự luật về việc đình chỉ tham gia Hiệp ước New START.

Mặc dù ra quyết định đình chỉ tham gia Hiệp ước New START, các quan chức quốc phòng cấp cao Nga khẳng định Moscow sẽ vẫn tuân thủ các giới hạn đã thỏa thuận về tên lửa hạt nhân và tiếp tục thông báo cho Mỹ về những thay đổi trong việc triển khai hạt nhân của nước này.

Bình luận về quyết định của Nga, Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 22/2 tuyên bố Moscow đã "sai lầm rất lớn và hành động rất thiếu trách nhiệm". Tuy nhiên, ông cũng nhận định: "Tôi không cho rằng đây là dấu hiệu Tổng thống Nga Vladimir Putin đang xem xét sử dụng vũ khí hạt nhân".

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken hôm 21/2 cho rằng quyết định của Nga là "vô cùng đáng tiếc". "Tôi mạnh mẽ khuyến khích Nga xem xét lại quyết định của mình và tôn trọng các thỏa thuận hiện có”, ông Blinken nói.

Trong khi đó, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg và nhà ngoại giao hàng đầu Liên minh châu Âu (EU) Josep Borrell cảnh báo động thái của Nga có thể đánh dấu sự kết thúc của cấu trúc kiểm soát vũ khí thời hậu Chiến tranh Lạnh.

Hiệp ước giữa Nga và Mỹ về các biện pháp cắt giảm và hạn chế vũ khí tấn công chiến lược, còn được gọi là New START, được ký tại Cộng hòa Czech năm 2010 dưới thời tổng thống Nga Dmitry Medvedev và tổng thống Mỹ Barack Obama. Hiệp ước có hiệu lực vào ngày 5/2/2011 và được gia hạn thêm 5 năm vào năm 2021, ngay sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden nhậm chức.

Hiệp ước quy định rằng 7 năm sau khi có hiệu lực, hai nước cam kết cắt giảm kho vũ khí chiến lược xuống không quá 1550 vũ khí hạt nhân sẵn sàng sử dụng, 700 tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM), tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm (SLBM) và máy bay ném bom mang tên lửa chiến lược đã được triển khai, 800 bệ phóng ICBM, SLBM và máy bay ném bom hạng nặng đã triển khai và chưa triển khai. Hai nước cũng thống nhất giám sát lẫn nhau tại các căn cứ ICBM, tàu ngầm và căn cứ không quân.

New START hiện là trụ cột duy nhất còn lại trong việc kiểm soát hạt nhân song phương giữa Moscow và Washington, kể từ khi Mỹ đơn phương rút khỏi hiệp ước Các lực lượng hạt nhân tầm trung (INF) với Nga vào năm 2019.

Đỗ Thảo