Tổng thống Trump công bố 'Kế hoạch hòa bình Trung Đông' gây tranh cãi
Kế hoạch hòa bình Trung Động được Tổng thống Mỹ Donald Trump mô tả là bước tiến lớn, song không được các nước Trung Đông ủng hộ.
Tổng thống Mỹ Donald Trump tối 28-1 (sáng 29-1 giờ Hà Nội) đã công bố "Kế hoạch hòa bình Trung Đông", kế hoạch mà ông cho rằng là một bước tiến lớn đối để giải quyết vấn đề lãnh thổ của Israel và Palestine, Reuters đưa tin.
Tổng thống Trump công bố kế hoạch hòa bình khi đứng cạnh Thủ tướng Israel Netanyahu. Ảnh: AlJazeera
Theo kế hoạch được Tổng thống Trump mô tả "có thể" là "cơ hội cuối cùng" cho người Palestine, Mỹ đề xuất việc thành lập một nhà nước Palestine độc lập bên cạnh nhà nước Israel, song công nhận chủ quyền của Israel với các khu định cơ ở Bờ Tây, thung lũng Jordan.
Kế hoạch quy định việc đàm phán thiết lập hai nhà nước sẽ diễn ra trong 4 năm. Ông Trump nói rằng không ai phải rời nhà cửa của mình, cả người Israel và người Palestine. Trong thời đàm phán, Israel không được xây mới các khu định cư.
Mỹ cũng muốn Jerusalem tiếp tục là thủ đô không chia cắt và vô cùng quan trọng của Israel, dù điều này đi ngược với các nghị quyết của Liên hợp quốc về vấn đề lãnh thổ Israel-Palestine và không được cộng đồng người Arab ủng hộ.
Tuy nhiên, Tổng thống Trump khẳng định sẽ kêu gọi vẽ lại biên giới ở Đông Jerusalem theo hướng tạo điều kiện cho người dân Palestine đặt thủ đô mới tại đây nếu đáp ứng được một số yêu cầu cụ thể. Mỹ sau đó sẽ đặt Đại sứ quán tại đây.
"Ngày hôm nay, Israel có một bước tiến lớn đối với hòa bình. Những người trẻ tuổi ở Trung Đông đã sẵn sàng cho một tương lai nhiều hy vọng hơn", ông Trump phát biểu cạnh Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.
Bản đồ đề xuất của Mỹ về phân chia lãnh thổ của Israel và Palestine, trong đó phần màu xanh là lãnh thổ của Israel.
Tổng thống Trump cho biết ông đã có các cuộc nói chuyện với các nhà lãnh đạo Israel và khẳng định tầm nhìn của ông mang đến cơ hội đôi bên cùng có lợi, một giải pháp hai nhà nước thực tế nhằm giải quyết nguy cơ quốc gia Palestine đối với an ninh của Israel.
Trước đó, Mỹ đã công bố phần kinh tế trong "Kế hoạch hòa bình Trung Đông" với đề xuất đầu tư 50 tỷ USD vào Bờ Tây, Dải Gaza và một số nước trong khu vực nhưng vẫn giữ bí mật về phần chính trị.
Bản kế hoạch của ông Trump được kỳ vọng sẽ là cơ sở cho các cuộc đàm phán hòa bình giữa Israel và Palestine từng đổ vỡ từ năm 2014, tuy nhiên hy vọng là không nhiều khi Palestine đã lên tiếng phản đối bản kế hoạch này ngay cả trước khi công bố.
Bản đồ phân chia lãnh thổ Israel-Palestine theo quyết định của Liên hợp quốc vào năm 1947, trong đó màu vàng là lãnh thổ của Palestine, màu cam là lãnh thổ Israel. Ảnh: ITN
NYTimes dẫn thông báo của giới chức Palestine cho biết Tổng thống Mahmud Abbas đã bác bỏ các cách tiếp cận của Tổng thống Mỹ Donald Trump và sẽ không thảo luận với Mỹ "cho tới khi họ công nhận giải pháp hai nhà nước" như được Liên hợp quốc ủng hộ.
"Chúng tôi kêu gọi cộng đồng quốc tế không tham gia kế hoạch trên (của Mỹ) bởi điều đó vi phạm luật pháp quốc tế", Thủ tướng Palestine Mohammed Shtayyeh trước đó khẳng định.
Trong một động thái hiếm hoi, hai phong trào đối địch của người Palestine là Hamas và Fatah đã nhóm họp ở thành phố Ramallah thuộc Bờ Tây nhằm thảo luận các nỗ lực chung phản đối kế hoạch vừa được ông Trump công bố. Ở nhiều khu vực, hàng chục ngàn người Palestine đã biểu tình để phản đối bước đi của Mỹ.
Bộ ngoại giao Iran cùng ngày phát thông điệp cho rằng kế hoạch hòa bình mà Mỹ áp đặt lên Palestine là một sự phản bội của thế kỷ vì cho rằng nó đi ngược lại các quyết định trước đó được cộng đồng quốc tế công nhận.
Thổ Nhĩ Kỳ thì cho rằng kế hoạch hòa bình của Mỹ đã "chết yểu" và coi đây là một kế hoạch thôn tính hủy hoại giải pháp hai nhà nước khi nó cưỡng đoạt lãnh thổ Palestine.
Trong khi đó, Anh, đồng minh thân cận của Mỹ, hoan nghênh động thái của Tổng thống Trump, cho đây là một bước tiến quan trọng giải quyết cuộc khủng hoảng Trung Đông.
