Tổng thống Trump gây sức ép buộc các nước NATO ngừng mua dầu của Nga

Phát biểu phần nào cho thấy cách tiếp cận của Mỹ đối với cuộc xung đột tại Ukraine. Đó không chỉ là gia tăng áp lực lên Nga, mà cả các đối tác và đồng minh trong NATO nhằm thúc đẩy một cấu trúc năng lượng toàn cầu mới có lợi hơn cho Mỹ và giảm phụ thuộc Nga.

Tàu chở dầu Nga. Ảnh: Reuters

Trên nền tảng Truth Social, Tổng thống Donald Trump cho rằng việc phương Tây tiếp tục nhập khẩu năng lượng của Nga là đi ngược lại các nỗ lực đàm phán hòa bình. Ông đồng thời nhấn mạnh, nếu NATO đồng thuận cắt đứt hoàn toàn nguồn năng lượng từ Nga và cùng Mỹ áp dụng các biện pháp kinh tế mạnh mẽ, cuộc xung đột tại Ucraina sẽ sớm chấm dứt.

Tuyên bố đưa ra trong bối cảnh căng thẳng leo thang sau sự cố máy bay không người lái (UAV) nghi của Nga bay vào Ba Lan và Romania, hai quốc gia thành viên NATO giáp biên giới Ukraine. Dù chưa rõ nguồn gốc của các UAV, song vụ việc có thể làm thay đổi tính toán chiến lược của NATO theo hướng cứng rắn hơn, đặc biệt trong lĩnh vực năng lượng và trừng phạt. Liên quan đến vấn đề này, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio hôm qua cho rằng, vụ xâm nhập gần đây của thiết bị bay không người lái được cho là của Nga vào Ba Lan là một “diễn biến nguy hiểm và không thể chấp nhận được”, nhưng Mỹ vẫn chưa đưa ra kết luận cuối cùng về việc liệu đó có phải là hành động có chủ ý hay không.

Trên thực tế, các đồng minh châu Âu trong NATO đang trong giai đoạn cuối của việc hoàn thiện gói trừng phạt thứ 19 đối với Nga và hướng tới việc loại bỏ hoàn toàn nhập khẩu dầu, khí đốt và nhiên liệu hạt nhân từ Nga trước năm 2027. Tuy nhiên, quá trình chuyển dịch này không hề đơn giản. Một số quốc gia như Hungary, Slovakia và Áo vẫn phụ thuộc lớn vào năng lượng Nga.

Trong khi đó, nội bộ EU vẫn còn chia rẽ về việc liệu có nên áp thuế lên hàng hóa các nước vẫn mua năng lượng từ Nga, đặc biệt là Trung Quốc và Ấn Độ hay không. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã phản đối kịch liệt đề xuất này, nhấn mạnh rằng thuế quan là gánh nặng cho chính người tiêu dùng châu Âu và không phù hợp với tinh thần tự do thương mại của EU:

“Châu Âu đang trong một cuộc chiến vì tương lai của chính mình. Chúng ta cần tăng cường đa dạng hóa và hợp tác. 80% thương mại của chúng ta là với các quốc gia khác ngoài Mỹ. Vì vậy, chúng ta cần tận dụng ngay những cơ hội mới này, phải đảm bảo vị thế thống trị toàn cầu thông qua các hiệp định song phương như với Mexico, Mercosur hay hoàn tất các cuộc đàm phán về một thỏa thuận lịch sử với Ấn Độ vào cuối năm nay”.

Bộ trưởng Năng lượng Mỹ Chris Wright hiện đang có mặt tại Brussels để đàm phán chi tiết việc tăng xuất khẩu LNG sang châu Âu, bao gồm cả khả năng rút ngắn thời hạn chấm dứt hợp đồng năng lượng Nga xuống trước năm 2027. Trong khi các chi tiết còn đang được thương lượng, rõ ràng năng lượng đang trở thành một mặt trận chiến lược mới, nơi Mỹ không chỉ nhằm vào Nga mà còn gây áp lực mạnh lên các đồng minh châu Âu. Nếu xung đột Ukraine thực sự vượt qua lằn ranh lãnh thổ NATO, dầu mỏ có thể sẽ không chỉ là công cụ kinh tế mà còn là thứ “vũ khí” mang tính quyết định trong định hình trật tự toàn cầu hậu xung đột.

Thu Hoài/VOV1 Tổng hợp