Tổng thống Trump lên kế hoạch thuế quan có mục tiêu hơn

Theo Bloomberg đưa tin, Tổng thống Trump sẽ công bố thuế quan đối ứng vào ngày 2/4 đối với các quốc gia hoặc khối kinh tế nhưng sẽ loại trừ một số quốc gia và cho đến nay, chính quyền không có kế hoạch công bố thuế quan riêng biệt, cụ thể theo từng ngành.

Tuy nhiên, Tổng thống Trump đang tìm kiếm tác động tức thì của thuế quan và lên kế hoạch công bố mức thuế sẽ có hiệu lực ngay lập tức. Và các biện pháp này có khả năng làm căng thẳng thêm mối quan hệ với các quốc gia đồng minh và ít nhất là gây ra một số hành động trả đũa, nguy cơ leo thang căng thẳng thương mại. Một quan chức Nhà Trắng cho biết chỉ những quốc gia không áp thuế đối với Mỹ và không có thặng dư thương mại lớn với Mỹ mới không bị áp thuế quan đối ứng.

Cũng giống như nhiều quy trình chính sách dưới thời Tổng thống Trump, tình hình vẫn còn thay đổi và chưa có quyết định nào là cuối cùng cho đến khi tổng thống công bố.

"Ngày 2/4 sẽ là ngày giải phóng cho nước Mỹ. Chúng ta đã bị mọi quốc gia trên thế giới, cả bạn và thù lừa dối", Tổng thống Trump phát biểu tại Phòng Bầu dục vào ngày 21/3.

Các quan chức Nhà Trắng đã công khai thừa nhận trong những ngày gần đây rằng danh sách các quốc gia mục tiêu có thể không mang tính phổ quát và các mức thuế hiện hành khác như đối với thép, có thể không nhất thiết phải cộng dồn, điều này sẽ làm giảm đáng kể mức thuế đối với các lĩnh vực đó.

Đây đã là một sự thoái lui so với kế hoạch ban đầu của tổng thống về một mức thuế toàn cầu trên diện rộng với thuế suất cố định, sau đó biến thành đề xuất thuế quan đối ứng kết hợp thuế quan và các rào cản phi thuế quan. Hiện chưa rõ Tổng thống Trump sẽ đưa những quốc gia nào vào cách tiếp cận có mục tiêu hơn, nhưng một quan chức Nhà Trắng cho biết tổng thống đã trích dẫn Liên minh châu Âu, Mexico, Nhật Bản, Hàn Quốc, Canada, Ấn Độ và Trung Quốc là những nước lạm dụng thương mại khi thảo luận về vấn đề này.

Mặc dù có phạm vi hẹp hơn, nhưng kế hoạch của Tổng thống Trump vẫn là một động thái rộng hơn nhiều so với nhiệm kỳ đầu tiên của ông và sẽ thử thách nhu cầu của thị trường đối với sự bất ổn và một loạt thuế nhập khẩu.

"Sẽ có những mức thuế quan lớn có hiệu lực và chính tổng thống sẽ công bố những mức thuế đó", Karoline Leavitt, Thư ký báo chí Nhà Trắng cho biết trong tuần qua.

Bên cạnh đó, tờ WSJ cũng đưa tin rằng Nhà Trắng đang xem xét áp dụng thuế quan đối với khoảng 15% các quốc gia có cán cân thương mại dai dẳng với Mỹ. Các quốc gia mục tiêu dự kiến sẽ bao gồm các quốc gia G20, cùng với Ấn Độ, Nhật Bản, Trung Quốc - tất cả đều có sự mất cân bằng thương mại lớn với Mỹ.

“Đó là 15% các quốc gia nhưng lại là một lượng lớn khối lượng thương mại của chúng ta…Và họ có mức thuế quan đáng kể, và quan trọng như thuế quan hoặc một số rào cản phi thuế quan này, nơi họ có sản xuất nội dung trong nước…cho dù đó là thực phẩm, sản phẩm của chúng ta, không giống với vấn đề an toàn hoặc bất cứ điều gì chúng ta làm với sản phẩm của họ”, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho biết.

Thị trường đánh giá quá cao

Kevin Hassett, Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia của Tổng thống Trump cho biết thị trường đang đánh giá quá cao phạm vi thuế quan.

"Một trong những điều chúng ta thấy từ thị trường là họ đang kỳ vọng rằng sẽ có những mức thuế quan thực sự lớn đối với mọi quốc gia…Tôi nghĩ rằng thị trường cần thay đổi kỳ vọng của này vì không phải tất cả quốc gia đều lừa dối chúng ta về thương mại, chỉ có một số ít quốc gia và những quốc gia đó sẽ phải chịu một số mức thuế quan", ông cho biết.

Tổng thống Trump cũng đã cam kết sẽ kết hợp những mức thuế quan đó với thuế quan theo ngành đối với ô tô, chip bán dẫn, dược phẩm và gỗ xẻ. Nhưng các kế hoạch cho những điều này vẫn chưa rõ ràng.

Thuế ô tô vẫn đang được xem xét và Tổng thống Trump chưa loại trừ khả năng áp dụng vào thời điểm khác. Nhưng việc loại trừ biện pháp này khỏi thông báo ngày 2/4 sẽ là tin đáng mừng đối với ngành ô tô, vốn đang phải đối mặt với viễn cảnh có tới những luồng thuế riêng biệt gây căng thẳng cho chuỗi cung ứng.

Sự kiện ngày 2/4 cũng có thể bao gồm một số đợt giảm thuế, mặc dù điều đó vẫn chưa chắc chắn. Số phận của thuế quan với Canada và Mexico vẫn chưa rõ ràng, lệnh tạm dừng của Tổng thống Trump đối với một loạt các mức thuế quan đó sắp hết hạn, nhưng các quan chức cho biết các mức thuế quan có thể được dỡ bỏ hoàn toàn và thay thế bằng thuế quan đối ứng.

Tổng thống Trump xem thuế quan là một công cụ quan trọng để chuyển hướng đầu tư mới vào Mỹ và khai thác các nguồn thu mới mà ông hy vọng sẽ bù đắp cho việc cắt giảm thuế mà Đảng Cộng hòa đang cân nhắc.

“Thuế quan sẽ khiến nước Mỹ cạnh tranh hơn. Chúng sẽ khuyến khích đầu tư vào nước Mỹ”, Stephen Miran, Chủ tịch Hội đồng cố vấn kinh tế của Tổng thống Trump cho biết.

Tuy nhiên, các nhà kinh tế đã đặt câu hỏi liệu thuế quan có tác động đáng kể đến thâm hụt ngân sách hay không, đặc biệt là khi xem xét đến rủi ro lạm phát hoặc suy thoái kinh tế.

Các công ty cũng có thể thích ứng, đặc biệt là trong trường hợp không phải tất cả các quốc gia đều phải chịu thuế. Theo một cuộc khảo sát vào năm ngoái của Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, doanh thu hải quan của Mỹ từ Trung Quốc đã tăng vọt sau khi mức thuế được áp dụng vào năm 2018, nhưng sau đó đạt đỉnh vào năm 2022 và giảm mạnh vào năm 2023.

Hạc Hiên / Theo báo chí nước ngoài