Tổng thống Trump 'ngắm bắn' vào lĩnh vực thiết yếu của Ukraine, Kiev có thể 'lõm ví', Mỹ khó tránh thiệt hại

Ông Trump cho rằng, việc nhập khẩu thép từ Ukraine tạo ra mối đe dọa đối với an ninh quốc gia của Mỹ. (Nguồn: THX)

Chính quyền Tổng thống Trump quyết định áp thuế 25% đối với thép và nhôm nhập khẩu từ Ukraine, bắt đầu từ ngày 12/3, với lý do bảo vệ an ninh quốc gia.

Theo tuyên bố từ Nhà Trắng, ông Trump cho rằng, việc nhập khẩu thép từ Ukraine tạo ra mối đe dọa đối với an ninh quốc gia của Mỹ.

"Mặc dù chính quyền cựu Tổng thống Biden từng miễn thuế cho thép Kiev vào năm 2022 nhằm hỗ trợ nền kinh tế trong bối cảnh xung đột với Moscow, nhưng lợi ích thực sự của việc miễn thuế này lại chủ yếu thuộc về các nhà sản xuất trong Liên minh châu Âu (EU)", ông chủ Nhà Trắng chỉ rõ.

Theo ông, các quốc gia EU đã tận dụng lệnh miễn thuế để xuất khẩu thép chế biến từ nguyên liệu thô của Ukraine sang Mỹ. Trong khi đó, thị phần thép nhập khẩu từ đất nước Đông Âu chỉ chiếm 0,5% tổng lượng nhập khẩu thép của nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Khó chồng khó

Nhà máy thép Zaporizhstal ở vùng Zaporizhzhia, Đông Nam Ukraine là một trong những nhà máy thép lớn nhất của đất nước. Suốt ba năm qua, nhà máy đã bị ảnh hưởng bởi chiến dịch quân sự đặc biệt.

Giờ đây, tuyên bố áp thuế của Tổng thống Trump khiến nhà máy này thêm bất ổn.

Theo chủ sở hữu nhà máy - công ty khai thác và kim loại quốc tế Metinvest Group - ba năm qua, Zaporizhstal hoạt động ở mức 75% công suất và với ít hơn 12% nhân sự.

Để duy trì hoạt động, Metinvest Group phải nhập khẩu 1 triệu tấn than mỗi năm từ châu Âu và Mỹ.

Chiến dịch quân sự đặc biệt mang đến những thách thức lớn cho Metinvest Group như chi phí năng lượng tăng cao và sự gián đoạn các tuyến đường thương mại. Điều này khiến công ty phải chuyển trọng tâm từ phục vụ châu Á và Trung Đông sang tìm kiếm khách hàng ở châu Âu.

Oleksandr Myronenko, Giám đốc điều hành của Metinvest Group chia sẻ, hiện có lo ngại rằng thuế thép của Mỹ sẽ có những tác động lan tỏa không mong muốn, chẳng hạn như các nước châu Âu áp thuế nhập khẩu đối với các sản phẩm của Ukraine để bù đắp các loại thuế mới.

“Đây sẽ là một vấn đề rất quan trọng đối với chúng tôi", ông Myronenko nói.

Không chỉ mình Ukraine thiệt hại?

Các quan chức Ukraine nhận định, quyết định của Tổng thống Mỹ có thể gây tổn hại đến lĩnh vực thiết yếu trong nền kinh tế đang gặp khó khăn.

Hiệp hội Thép Ukraine cảnh báo, nếu thuế nhập khẩu của nền kinh tế lớn nhất thế giới có hiệu lực theo kế hoạch vào ngày 12/3, ngành công nghiệp thép sẽ mất 2,4 tỷ Hryvnias (tương đương 55,34 triệu EUR) tiền doanh thu và chính phủ mất 1 tỷ Hryvnias (22,9 triệu EUR) tiền thuế mỗi năm.

Trong khi đó, Bộ trưởng Kinh tế Ukraine Yulia Svyrydenko nhận định: "Việc áp thuế sẽ gây thiệt hại đáng kể cho ngành công nghiệp thép của Ukraine, vốn đã phải đối mặt với nhiều khó khăn do xung đột kéo dài với Nga".

Bộ trưởng Svyrydenko cũng bày tỏ sự sẵn sàng đàm phán với các quan chức Mỹ để duy trì quyền tiếp cận thị trường này.

Đất nước Đông Âu cũng hy vọng sẽ nhận được sự miễn trừ cho đến tháng 3/2026 đối với các sản phẩm thép được sản xuất tại Ukraine và các sản phẩm được sản xuất tại Liên minh châu Âu (EU) nhưng có nguồn gốc từ thép của Ukraine.

Lý giải về mong muốn này, Hiệp hội Thép Ukraine cho biết, việc duy trì miễn thuế thép sẽ cung cấp sự hỗ trợ thiết yếu cho đất nước, giúp các doanh nghiệp duy trì hoạt động, đóng góp vào ngân sách quốc gia và hỗ trợ nền kinh tế.

Nhớ lại mức thuế tương tự của chính quyền ông Trump năm 2018, nghị sĩ Ukraine Yaroslav Zheleznyak cho biết, không chỉ mình Ukraine thiệt hại. Khi đó, lượng nhập khẩu thép vào nền kinh tế lớn nhất thế giới đã giảm đáng kể, nhưng giá thép trong chính nước Mỹ lại tăng cao, gây thiệt hại cho các ngành công nghiệp sử dụng thép như sản xuất ô tô.

Các hãng xe lớn của đất nước như Ford và General Motors (GM) đã phải chịu thua lỗ do chi phí nguyên liệu tăng.

Ngoài ra, nghị sĩ này cũng đánh giá, các mức thuế mà ông chủ Nhà Trắng đưa ra không giải quyết được vấn đề cạnh tranh toàn cầu. Đơn cử như Trung Quốc đã tìm cách vượt qua rào cản thuế quan bằng cách mở rộng sản xuất sang các nước khác, khiến nền kinh tế lớn nhất thế giới vẫn phải đối mặt với áp lực cạnh tranh lớn.

(theo Euro News, Reuters)

Linh Chi