Tổng thống Trump xác nhận Chính phủ Mỹ sẽ mua 10% cổ phần Intel

Tổng thống Mỹ Donald Trump - Ảnh: Reuters

Thương vụ này giúp ông Trump có mối quan hệ tốt hơn với CEO của Intel, ông Lip-Bu Tan, người trước đó bị ông kêu gọi từ chức. Thương vụ cũng đảm bảo cho Intel một khoản tiền gần 10 tỷ USD để xây dựng hoặc mở rộng nhà máy sản xuất chip tại Mỹ.

Cụ thể, theo thỏa thuận, Chính phủ Mỹ sẽ mua lại 433,3 triệu cổ phiếu Intel, tương đương 9,9% cổ phần với giá 8,9 tỷ USD, tức 20,47 USD/cổ phiếu. Mức giá này thấp hơn khoảng 4 USD so với giá đóng cửa phiên giao dịch ngày 22/8.

Số tiền để thực hiện thương vụ gồm 5,7 tỷ USD tiền trợ cấp dành cho Intel nhưng chưa được chi trả theo đạo luật CHIPS và Khoa học và 3,2 tỷ USD chưa chi trả theo Chương trình Secure Enclave. Đây đều là các chương trình trợ cấp cho nhà sản xuất chip được triển khai dưới thời chính quyền cựu Tổng thống Joe Biden.

Giá cổ phiếu Intel tăng gần 1% trong phiên giao dịch ngoài giờ ngày 22/8, sau khi đóng phiên tăng 5,5%.

Theo một quan chức Nhà Trắng, ngày 22/8, ông Trump đã có cuộc gặp với ông Tan, nối tiếp cuộc gặp hôm 11/8 để thảo luận về thỏa thuận trên. Trước đó, ông Trump kêu gọi CEO Intel từ chức vì mối quan hệ mật thiết của ông này với các doanh nghiệp Trung Quốc có thể dẫn tới xung đột lợi ích.

“Ông ấy bước vào cuộc gặp với mong muốn giữ được vị trí của mình và cuối cùng đã trao cho nước Mỹ 10 tỷ USD. Vì vậy, chúng tôi đã chọn 10 tỷ USD”, ông Trump phát biểu sau cuộc gặp với CEO Intel.

Chia sẻ trên mạng xã hội X cùng ngày, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick cho biết ông Tan đã đạt được một thương vụ “công bằng với Intel và công bằng với người dân Mỹ”.

Khoản đầu tư vào Intel đánh dấu một bước đi hiếm thấy nữa của Chính phủ Mỹ vào khu vực kinh tế tư nhân. Trước đó, Washington cho phép hai nhà chế tạo chip trí tuệ nhân tạo (AI) hàng đầu Nvidia và AMD tiếp tục bán hàng tại Trung Quốc nhưng đổi lại phải chia sẻ 15% doanh thu từ thị trường này với Chính phủ.

Hồi đầu năm, Bộ Quốc phòng Mỹ cũng trở thành cổ đông lớn nhất của công ty khai thác đất hiếm MP Materials nhằm thúc đẩy sản lượng nam châm đất hiếm. Vào tháng 6, Chính phủ Mỹ đồng ý thông qua thương vụ công ty Nippon Steel của Nhật mua lại nhà sản xuất thép Mỹ U.S. Steel, đổi lại Washington nắm “cổ phần vàng” có quyền biểu quyết trong công ty sau sáp nhập.

Trước thềm thỏa thuận giữa Chính phủ Mỹ và Intel, đầu tuần này, tập đoàn SoftBank của Nhật tuyên bố đầu tư 2 tỷ USD vào nhà sản xuất chip Mỹ.

Lâu này, giới chuyên gia trong ngành tỏ ra hoài nghi về khả năng giải quyết các vấn đề tồn tại của Intel. Ông Daniel Morgan, giám đốc danh mục đầu tư cấp cao tại công ty Synovus Trust, cho rằng vấn đề của Intel nằm ở hoạt động sản xuất chip theo hợp đồng.

“Nếu không có hỗ trợ của chính phủ hoặc các đối tác tài chính mạnh khác, mảng sản xuất chip theo hợp đồng của Intel sẽ khó huy động đủ vốn để tiếp tục hoạt động với sản lượng cần thiết”, ông Morgan nhận xét. “Công ty này đang cần phải bắt kịp đối thủ Đài Loan TSMC về mặt công nghệ để thu hút khách hàng, một điều không dễ dàng”.

Về phía Intel, công ty cho biết cổ phần của Chính phủ sẽ thuộc loại sở hữu thụ động và không bao gồm một vị trí trong hội đồng quản trị. Chính phủ sẽ phải biểu quyết cùng hội đồng quản trị Intel khi cần có sự chấp thuận của tất cả cổ đông nhưng có một số ngoại lệ. Công ty không nêu rõ các ngoại lệ này là gì.

Theo thỏa thuận, Washington cũng có quyền mua cổ phiếu Intel với giá 20 USD/cổ phiếu, có thời hạn trong 5 năm, để tăng tỷ lệ sở hữu thêm 5%. Quyền này có thể được thực hiện trong trường hợp Intel mất kiểm soát trong hoạt động sản xuất chip theo hợp đồng.

Theo các nhà phân tích, sự hỗ trợ của chính phủ có thể giúp Intel có thêm nguồn lực để vực dậy mảng sản xuất chip theo hợp đồng đang thua lỗ. Công ty này đang tụt hậu trên thị trường chip AI và gặp khó khăn trong việc thu hút khách hàng cho các nhà máy mới.

Ông Tan, nhậm chức CEO Intel hồi tháng 3, được giao nhiệm vụ vực dậy nhà sản xuất chip biểu tượng của Mỹ, sau khi công ty này ghi nhận khoản lỗ 18,8 tỷ USD năm 2024. Đây là năm lỗ đầu tiên của Intel kể từ năm 1986. Năm tài chính gần đây nhất công ty này ghi nhận dòng tiền tự do dương là năm 2021.

Ngọc Trang