Tổng Thư ký LHQ: 'Không quốc gia nào đơn độc trước tội phạm mạng'

Sáng 25/10, phát biểu tại phiên khai mạc Lễ mở ký Công ước của Liên Hợp Quốc về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội), Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres bày tỏ vinh dự được có mặt tại Thủ đô Hà Nội trong dịp lịch sử này, đồng thời gửi lời cảm ơn Việt Nam vì đã đăng cai lễ mở ký.

Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres phát biểu. Ảnh: Đỗ Thảo - Mekong ASEAN

Chia sẻ về kỷ niệm thăm Việt Nam vào năm 2022, Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc cho rằng ông đã được nhắc nhở về tầm nhìn tương lai đầy cảm hứng của Việt Nam, cũng như vai trò thiết yếu của Việt Nam trong chuỗi cung ứng điện tử toàn cầu.

“Điều đó khiến Hà Nội trở thành nơi đăng cai lý tưởng cho sự kiện hôm nay - một thành phố thể hiện tinh thần của kỷ nguyên số: đổi mới, tiềm năng và kết nối. Liên Hợp Quốc tự hào được hợp tác với Việt Nam để cùng nhau làm nên ngày trọng đại này,” ông Guterres nhấn mạnh.

Công cụ pháp lý mạnh mẽ, tăng cường khả năng phòng thủ tập thể trước tội phạm mạng

Theo Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc, kỷ nguyên số đã thu hẹp khoảng cách giữa con người, đồng thời mở rộng vô hạn những cơ hội phía trước. Tuy nhiên, theo thời gian, không gian mạng đã trở thành mảnh đất màu mỡ cho tội phạm. Những chiêu trò lừa đảo tinh vi cướp đoạt tài sản của các gia đình, phá hủy sinh kế, và rút hàng tỷ USD khỏi nền kinh tế toàn cầu.

Dòng tiền phi pháp, được che giấu qua tiền mã hóa và giao dịch kỹ thuật số, đang tài trợ cho buôn bán ma túy, vũ khí và khủng bố. Thiệt hại không chỉ là về tài chính, nó làm xói mòn lòng tin vào các thể chế, hủy hoại nền pháp quyền và gây ra những tổn hại thực tế. “Đó là lý do tại sao chúng ta cần một phản ứng toàn cầu mạnh mẽ, tập thể và toàn cầu,” ông Guterres nhấn mạnh.

Bộ trưởng Công an Lương Tam Quang ký Công ước của Liên Hợp Quốc về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội). Ảnh: Đỗ Thảo - Mekong ASEAN

Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc cho biết sau hơn 4 năm đàm phán phức tạp, các quốc gia thành viên đã đạt được hiệp ước tư pháp hình sự đầu tiên trong hơn hai thập kỷ. Điều này khẳng định sự thành công của chủ nghĩa đa phương, phản ánh ý chí, nguyện vọng chung của cộng đồng quốc tế thúc đẩy hợp tác quốc tế trong phòng ngừa và đấu tranh chống tội phạm mạng, bảo vệ quyền con người, thúc đẩy phát triển bền vững.

“Công ước Liên Hợp Quốc về tội phạm mạng là một công cụ pháp lý ràng buộc mạnh mẽ, giúp tăng cường khả năng phòng thủ tập thể của chúng ta trước tội phạm mạng. Đây là cam kết rằng các quyền con người cơ bản - như quyền riêng tư, phẩm giá và an toàn - phải được bảo vệ cả trực tuyến lẫn ngoại tuyến.

Đây cũng là bằng chứng cho sức mạnh bền vững của chủ nghĩa đa phương trong việc tạo ra giải pháp toàn cầu. Và hơn thế, đây là lời cam kết rằng không một quốc gia nào - dù phát triển hay đang phát triển - sẽ bị bỏ lại đơn độc trước tội phạm mạng,” người đứng đầu Liên Hợp Quốc nhấn mạnh.

Những đột phá quan trọng trong Công ước Hà Nội

Đại diện các nước ký Công ước của Liên Hợp Quốc về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội). Ảnh: Đỗ Thảo - Mekong ASEAN

Đề cập đến những đột phá quan trọng trong Công ước, Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc cho biết một trong những bước tiến lớn nhất là chia sẻ bằng chứng điện tử xuyên biên giới. Vấn đề này từng là rào cản lớn đối với công lý - khi kẻ phạm tội ở nước này, nạn nhân ở nước khác, còn dữ liệu lại nằm ở nước thứ ba. Công ước đã tạo ra con đường rõ ràng để các nhà điều tra và công tố viên có thể vượt qua rào cản này, theo ông Guterres.

Đây cũng là lần tiên trong một hiệp ước quốc tế, hành vi phát tán hình ảnh riêng tư mà không có sự đồng thuận được công nhận là tội phạm. Công ước cũng khuyến khích tăng cường bảo vệ nạn nhân, bao gồm quyền được phục hồi, bồi thường và xóa bỏ nội dung phi pháp.

Nhấn mạnh Công ước là dấu mốc quan trọng trong hành trình chung hướng tới xây dựng một thế giới số an toàn hơn, song Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc cho rằng đây mới chỉ là khởi đầu và sức mạnh thật sự của Công ước nằm ở việc chuyển những chữ ký thành hành động cụ thể.

“Công ước cần được phê chuẩn và có hiệu lực mà không chậm trễ. Công ước phải được thực thi đầy đủ và hiệu quả. Và các quốc gia ký kết cần tuân thủ và thực hiện mỗi ngày,” ông nhấn mạnh.

Ông Guterres khẳng định Văn phòng Liên Hợp Quốc về Ma túy và Tội phạm (UNODC) - Ban thư ký của Công ước sẽ hỗ trợ các quốc gia đưa công ước có hiệu lực và đẩy mạnh hợp tác xuyên biên giới.

Bà Ghada Waly, Giám đốc điều hành Văn phòng Liên Hợp Quốc về Ma túy và Tội phạm (UNODC). Ảnh Đỗ Thảo - Mekong ASEAN

Bà Ghada Waly, Giám đốc điều hành UNODC khẳng định Công ước đáp ứng nhu cầu cấp thiết xây dựng, hài hòa hóa khuôn khổ pháp lý toàn cầu về ứng phó với tội phạm mạng, thiết lập diễn đàn chung để các nước chia sẻ thông tin, hợp tác tư pháp, công nghệ và xây dựng năng lực trong lĩnh vực này.

Bà đồng thời kêu gọi các nước tăng cường cam kết chính trị và nguồn lực, tài chính, nhất là hỗ trợ cho các nước đang phát triển, thúc đẩy hợp tác công - tư nhằm hiện thực hóa các giá trị và mục tiêu của Công ước; tin tưởng vào vai trò lãnh đạo và đối tác quan trọng của Việt Nam trong hành trình này.

Đỗ Thảo