TỔNG THUẬT TRỰC TIẾP CHIỀU 21/6: QUỐC HỘI TIẾP TỤC THẢO LUẬN DỰ ÁN LUẬT ĐẤT ĐAI (SỬA ĐỔI)

Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV

Tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội đã thảo luận tại tổ và hội trường về dự án Luật Đất đai (sửa đổi). Sau Kỳ họp, dự thảo luật đã được tổ chức lấy ý kiến sâu rộng đối với mọi tầng lớp Nhân dân trong và ngoài nước. Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chủ động nhiều hoạt động đẩy nhanh tốc độ, nâng cao chất lượng việc lấy ý kiến Nhân dân, tích cực tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện dự án luật trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 5.

Ngày 09/6/2023, Quốc hội đã thảo luận tại Tổ về dự án Luật Đất đai (sửa đổi). Đã có 186 lượt đại biểu Quốc hội phát biểu ý kiến tại 19 Tổ; không khí thảo luận sôi nổi, nhiều ý kiến tâm huyết, thẳng thắn, trí tuệ, trách nhiệm. Tiếp đó, theo Chương trình kỳ họp thứ 5, Quốc hội dành 01 ngày làm việc tiến hành thảo luận về dự án Luật Đất đai (sửa đổi). Ngay sau khi Quốc hội tiến hành thảo luận, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu.

14h00: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành nội dung thảo luận

Điều hành phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, chiều nay, Quốc hội tiếp tục thảo luận tại Hội trường về dự án Luật Đất đai (sửa đổi). Tiếp đến, đại biểu Nguyễn Tuấn Anh - Đoàn ĐBQH tỉnh Long An sẽ phát biểu thảo luận.

14h01: Đại biểu Nguyễn Tuấn Anh - Đoàn ĐBQH tỉnh Long An: Bổ sung quy định về đất xây dựng công trình trên không.

Góp ý về quy định về đất xây dựng công trình trên không, đại biểu Nguyễn Tuấn Anh cho biết, dự thảo luật Đất đai (sửa đổi) có có quy định về nội dung này. Pháp luật về đất đai hiện hành mới chỉ quy định về đất xây dựng công trình ngầm, công trình trên mặt đất, mà chưa có quy định về đất xây dựng công trình trên không, trong khi đây cũng là tài nguyên quan trọng có thể khai thác.

Bên cạnh đó, việc chưa quy định đất xây dựng công trình trên công còn có thể làm ngân sách nhà nước mất đi nguồn thu. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, việc khai thác quản lý tốt không gian trên không đã góp phần xây dựng nhiều thành phố hiện đại có cảnh quan đẹp và tạo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội.

Như vậy việc quy định về đất xây dựng công trình trên không là đáp ứng đòi hỏi thực tiễn và lấp đầy khoảng trống pháp luật về đất đai, tạo điều kiện thu hút đầu tư của doanh nghiệp nước ngoài có công nghệ tiên tiến, hiện đại.

Từ phân tích nêu trên, đại biểu kiến nghị cơ quan soạn thảo báo cáo rõ về định hướng luật hóa chủ trương của Nghị quyết 18 về đất xây dựng công trình trên không, gắn với cụ thể hóa quy định quyền về mặt trong bộ Luật Dân sự đối với khoảng không gian trên mặt đất. Chính phủ chỉ đạo việc tiếp tục nghiên cứu tham khảo kinh nghiệm quốc tế, bổ sung trong dự thảo Luật Đất đai về đất xây dựng công trình trên không; đồng thời trình Quốc hội bổ sung các quy định trong Luật Xây dựng và một số luật khác để tạo hành lang pháp lý đầy đủ hơn cho vấn đề này. Nếu đây là vấn đề mới, khó và trong trường hợp cần tiếp tục kiểm nghiệm trong thực tiễn, trước mắt cần quy định một số nguyên tắc chung theo hướng mở và giao Chính phủ quy định chi tiết để giải quyết vướng mắc này và đáp ứng kịp thời với sự thay đổi nhanh chóng trong thực tiễn.

14h04: Đại biểu Trần Văn Tiến - Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Phúc: Cần đánh giá tác động xã hội đối với nguyên tắc bồi thường

Phát biểu ý kiến về dự án Luật Đất đai (sửa đổi) tại hội trường, ĐBQH Trần Văn Tiến - Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Phúc đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ trong việc tiếp thu và chuẩn bị hồ sơ dự án Luật trình Quốc hội tại Kỳ họp lần này.

Quan tâm đến quy định liên quan đến bồi thường, đại biểu Trần Văn Tiến cho rằng, việc bồi thường bằng đất, các mục đích sử dụng với loại đất bị thu hồi hoặc nhà ở, nội dung này được mở rộng so với Luật Đất đai năm 2013. Về lý thuyết thì nội dung nguyên tắc này là rất tốt, sẽ được người dân đón nhận và đồng tình ủng hộ. Nhưng thực tế, đại biểu cho rằng, khi thực hiện sẽ rất khó khăn và vướng mắc hơn rất nhiều lần so với bồi thường bằng đất có cùng mục đích sử dụng hoặc bồi thường bằng tiền.

Bởi lẽ, còn phải thống nhất với người bị thu hồi về khối lượng, số lượng. Do vậy, đại biểu Trần Văn Tiến đề nghị cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng tác động về mặt xã hội và để đảm bảo luật có tính khả thi về giá bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất.

14h09: Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh – Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định: Cần đảm bảo hạ tầng, điều kiện sống cho người dân khi chuyển đến nơi ở mới

Đóng góp ý kiến vào dự án Luật Đất đai (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Văn Cảnh cho rằng, việc quy định đất sử dụng đa mục đích là cần có đất cho hoạt động thể dục thể thao. Bởi trên thực tế, đất dành cho lĩnh vực này vẫn còn thiếu.

Về thu hồi đất, đại biểu Nguyễn Văn Cảnh đồng ý với việc thu hồi đất cần đảm bảo cuộc sống của người dân bằng hoặc hơn nơi ở cũ. Ngoài ra, cần đảm bảo hạ tầng, điều kiện sống cho người dân khi chuyển đến nơi ở mới sau khi địa phương thu hồi đất để phục vụ xây dựng các dự án, mục đích khác…

Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh đồng ý với các quy định về dự thảo hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề, tìm kiếm việc làm cho hộ gia đình, cá nhân khi Nhà nước thu hồi đất, được vay tín dụng ưu đãi để phát triển sản xuất kinh doanh, giao đất có mục đích sử dụng với cùng với loại đất thu hồi. Nếu không có đất thu hồi thì được bồi thường bằng tiền hoặc xem xét bồi thường đất khác nếu người dân đồng thuận khu tái định cư bảo đảm hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật, có đường giao thông đảm bảo kết nối với khu long cận.

Tuy nhiên, mỗi gia đình, cá nhân có hoàn cảnh riêng và có nhu cầu về đời sống và việc làm. Vì vậy, Nhà nước cần có nhiều chính sách để đáp ứng được nhu cầu đa dạng của người dân. Tiền là vật ngang giá chung nhưng sử dụng không hợp lý sẽ không giải quyết được nhu cầu đa dạng của người dân. Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh đề nghị các chính sách có thể quy ra tiền để người dân thấy mình được hưởng lợi như người khác, đảm bảo công bằng. Nhưng đối với chính sách đào tạo nghề cho người chưa có việc làm thì nên hạn chế việc truy tìm trực tiếp mà tạo điều kiện để người dân được học nghề phù hợp với khả năng của họ.

Sau khi thu hồi đất, ngoài việc đảm bảo hạ tầng kỹ thuật, có đường giao thông kết nối với các khu vực lân cận thì Nhà nước cần ưu tiên bố trí các tuyến phương tiện giao thông công cộng trong khu vực đến khu tái định cư để người dân đi lại thuận tiện và tiết kiệm trong sinh hoạt, công việc, học tập vân vân từ nơi ở mới đến hạ tầng xã hội và khu vực lân cận.

14h13: Đại biểu Nguyễn Đại Thắng - Đoàn ĐBQH tỉnh Hưng Yên: Cần có các quy định mở trong nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp

Phát biểu thảo luận tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Đại Thắng bày tỏ thống nhất với tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) trình kỳ họp lần này.

Theo đại biểu, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) đã thể chế hóa kịp thời chủ trương đường lối của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết 18 Hội nghị Trung ương 5 khóa XIII nhằm phát huy vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh…

Góp ý vào một số nội dung cụ thể, đại biểu Nguyễn Đại Thắng đề nghị Ban soạn thảo tiếp tục nghiên cứu để có các quy định mở hơn nữa trong việc nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp với các tổ chức, cá nhân có nhu cầu đầu tư sản xuất nông nghiệp quy mô lớn.

Về nguyên tắc bồi thường hỗ trợ tái định cư khi nhà nước thu hồi đất, đại biểu Nguyễn Đại Thắng đề nghị cần ghi rõ trong Luật nguyên tác việc Nhà nước thu hồi đất phải đảm bảo người dân có đất bị thu hồi có chỗ ở, đảm bảo cuộc sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ.

Về các trường hợp giao đất không đấu giá quyền sử dụng đất, đại biểu đề nghị bổ sung thêm trường hợp Nhà nước cho thuê đất thu tiền một lần cho cả thời gian thuê để đảm bảo công bằng, bình đẳng trong các trường hợp cho thuê đất.

14h18: Đại biểu Nguyễn Thị Kim Anh - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Ninh: Quy định chặt chẽ về tiêu chí chuyển đổi mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng

Quan tâm đến nội dung quy định về chuyển đổi mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng, đại biểu Nguyễn Thị Kim Anh cho rằng, lúa gạo là ngũ cốc cơ bản, là cây lương thực chính, cây trồng chủ đạo trong nền nông nghiệp Việt Nam. Đất trồng lúa là đất có cấu tạo, giá trị dinh dưỡng cao, phải trải qua hàng trăm năm mới hình thành. Mục tiêu đến năm 2030, nước ta vẫn tiếp tục nâng cao hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp, giữ ổn định diện tích đất trồng lúa để đảm bảo an ninh lương thực quốc gia.

Để thực hiện được mục tiêu giữ diện tích đất lúa, đất rừng, đại biểu cho rằng cần quản lý chặt chẽ việc quy hoạch diện tích đất trồng lúa, đất trồng rừng, được xác định cụ thể đến từng địa phương, tới cấp xã. Với nhu cầu phát triển đất nước, nhu cầu chuyển đổi mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng sang mục đích phi nông nghiệp là tất yếu.

Trước mục tiêu đảm bảo an ninh lương thực, thích ứng với biến đổi khí hậu, đại biểu đề nghị cần quy định việc điều tra, đánh giá, thống kê, kiểm đếm, lượng hóa, hạch toán đầy đủ hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp trong nền kinh tế.

Đại biểu cũng đề nghị quy định ngay trong luật các tiêu chí, điều kiện chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng sang mục đích khác, là cơ sở quan trọng để các địa phương thực thi thống nhất trong phạm vi cả nước.

Cụ thể, đại biểu đề nghị bổ sung một số tiêu chí như: không được chuyển mục đích đất nông nghiệp sau khi đã được tích tụ, tập trung sang phi nông nghiệp, có báo cáo đánh giá tác động, tính khả thi của dự án, gắn trách nhiệm của chủ dự án với cộng đồng.

14h22: Đại biểu Phạm Văn Hòa - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp: Đề nghị cá nhân nhận chuyển nhượng đất nông nghiệp phải thành lập tổ chức kinh tế

Góp ý vào khoản 3 Điều 28, đại biểu Phạm Văn Hòa - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp đề nghị cá nhân nhận chuyển nhượng đất nông nghiệp phải thành lập tổ chức kinh tế. Đối với trường hợp nhận thừa kế, người cùng huyết thống thì tặng, cho, chuyển nhượng là bình thường. Việc giao đất, cho thuê đất các sự nghiệp công lập nếu có nhu cầu sử dụng đất được giao để sản xuất kinh doanh thì được chọn hình thức Nhà nước cho thuê đất trả tiền hàng năm sẽ được miễn tiền thuê đất, tuy nhiên không được bán tài sản thuộc sở hữu, không được thế chấp đất, thuê hoặc tài sản gắn liền với đất.

Về Điều 79 quy định thu hồi đất phục vụ các điểm kết nối giao thông và các dự án giao thông có tiềm năng phát triển, đại biểu Phạm Văn Hòa đề nghị có cân nhắc thận trọng khi ban hành Luật, xong tổ chức thực hiện, dân khiếu kiện thì rất khó giải quyết.

Thu hồi đất thực hiện nhà ở thương mại, sử dụng đất 100% đất nông nghiệp, chủ đầu tư có thể thỏa thuận nhận chuyển nhượng đất để thực hiện dự án. Cá nhân, hộ gia đình đất có đất tham gia với chủ đầu tư dưới hình thức chuyển nhượng, cho thuê, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, trường hợp không thỏa thuận được thì Nhà nước thu hồi đất giao cho nhà đầu tư thực hiện, việc thu hồi đất phải được bồi thường bộ trợ, tái định cư theo quy định của Luật, đảm bảo hài hòa lợi ích nhà nước, người dân bị thu hồi đất và nhà đầu tư. Đại biểu Phạm Văn Hòa cho rằng, vấn đề quan trọng là nơi ở mới hoàn thành tốt hơn hay ở cũ như thế nào? (như không gian sống, hạ tầng, sinh kế, diện tích đất tái định cư, việc làm…)

Về phát triển quỹ đất, đại biểu đề nghị mô hình phát triển quỹ đất và tổ chức phát triển quỹ đất nên gộp chung thành một để tránh chồng chéo nhiệm vụ và đảm bảo tinh gọn bộ máy. Việc phải bỏ tiền sử dụng đất hàng năm cho Quỹ phát triển đất cũng cần cân nhắc vì không theo đúng quy định của Luật NSNN.

Về phương pháp định giá đất theo nguyên tắc thị trường, đại biểu Phạm Văn Hòa đồng ý nhưng đề nghị cần phải làm rõ chính sách phù hợp với từng đối tượng, bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, người dân, nhà đầu tư, quan trọng là nhà đầu tư và người dân nếu không đồng thuận thì sẽ khó thực hiện được dự án. Giá đất phải phù hợp trong từng thời điểm thu hồi đất, có lợi cho dân và cũng phải có lợi cho nhà đầu tư để thu hút dự án, tạo nguồn lực để phát triển kinh tế - xã hội.

14h27: Đại biểu Trịnh Minh Bình - Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Long: Bổ sung loại đất xây dựng đô thị, đất xây dựng nông thôn vào nhóm đất phi nông nghiệp

Góp ý về phân loại đất, đại biểu Trịnh Minh Bình cho biết, dự thảo Luật quy định về phân loại đất thành 3 nhóm đất căn cứ vào mục đích sử dụng, tuy nhiên không xác định được chính xác đất nông thôn, đất đô thị. Đất xây dựng đô thị, đất xây dựng nông thôn không được quy định là một loại đất cụ thể, không thuộc hệ thống số liệu thống kê, kiểm kê đất đai. Điều này dẫn đến công tác thống kê hàng năm sẽ gặp khó khăn. Do đó, đề nghị cơ quan soạn thảo cần chỉnh sửa Điều 10 theo hướng bổ sung loại đất xây dựng đô thị, đất xây dựng nông thôn trong nhất trong nhóm đất phi nông nghiệp để tương thích với pháp luật về xây dựng và pháp luật quy hoạch đô thị.

Đối với dự án nhà ở xã hội, đại biểu Trịnh Minh Bình cho biết, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) thì trường hợp thực hiện dự án nhà ở xã hội sẽ được miễn hoặc giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất. Tuy nhiên, theo dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) thì chủ đầu tư được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với toàn bộ diện tích của dự án và không phải thực hiện thủ tục xác định giá đất. Do đó đại biểu Trịnh Minh Bình đề nghị cơ quan soạn thảo cần rà soát lại nội dung này để đảm bảo thống nhất.

Về nguyên tắc bồi thường, hỗ trợ tái định cư, đại biểu Trịnh Minh Bình cho biết tại khoản 2 Điều 90 có quy định việc bồi thường về đất được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với lở đất thu hồi v.v. Cho rằng nội dung này chưa thể hiện được sự công bằng, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung cụm từ có giá trị tương đương sau cụm từ bằng việc giao đất, sửa lại thành việc bồi thường về đất thực thực hiện bằng việc giao đất có giá trị tương đương có cùng mục đích sử dụng với lở đất thu hồi v.v, mục đích là để đảm bảo giá trị phần đất được bồi thường và giải trí phần đất là phần đất bồi thường và giá trị phần đất được bồi thường tương đương về mặt giá trị, tránh trường hợp là khi bồi thường nhưng giá trị nó thấp hơn phần đất trước khi thu hồi.

Đại biểu Trịnh Minh Bình cũng đề nghị trong dự thảo Luật bố trí chính sách ưu đãi về đất đai đối với lĩnh vực giáo dục. Đại biểu cũng lưu ý về kỹ thuật lập pháp, bảo đảm đồng bộ thống nhất giữa Luật Đất đai với các luật liên quan như Luật Nhà ở. Đề nghị cơ quan soạn thảo cần làm rõ nội dung đăng ký biến động. Đề nghị cơ quan soạn thảo cần rà soát lại nội dung về miễn giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư để đảm bảo tính thống nhất trong quy định của Luật Đất đai và Luật Nhà ở.

14h32: Đại biểu Nguyễn Trúc Anh - Đoàn ĐBQH Tp.Hà Nội

Đóng góp ý kiến đối với quy định về thu hồi đất để phát triển kinh tế-xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, đại biểu Nguyễn Trúc Anh đề nghị bổ sung thêm các trường hợp thu hồi đất đối với các dự án phát triển khu đô thị, cải tạo chung cư cũ, khu dân cư nông thôn, dự án chỉnh trang đô thị, dự án chỉnh trang khu dân cư nông thôn. Đây là mảng trọng yếu, nhà nước phải làm nhưng rất cần xã hội hóa việc giải phóng mặt bằng thường tư nhân không làm hoặc khó làm.

Bên cạnh đó, đưa các dự án công viên thể dục thể thao, trường học, bệnh viện vui chơi giải trí vào trường hợp thu hồi đất hoặc đối với các dự án phát triển thương mại, dịch vụ và trường hợp thu hồi đất nếu có quy mô lớn, có tổng mức đầu tư trên 30.000 tỷ, có đóng góp vào sự phát triển kinh tế của địa phương thì được thực hiện cho thu hồi đất và đấu thầu dự án đầu tư theo quy định. Chi tiết của việc này do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết nghị.

Đối với giá đất để tính tiền thuê đất trả tiền hàng năm, đại biểu cho biết, quy định tại dự thảo trình kỳ họp lần này đã có chỉnh sửa so với dự thảo trước đây. Theo đó, tiền thuê đất hàng năm cho kỳ tiếp theo 5 năm không được tăng quá 15% so với chu kỳ trước đó. Quy định này đã phần nào tháo gỡ bài toán hiệu quả của dự án đầu tư có thể thuê đất trả tiền hàng năm. Tuy nhiên, việc quy định tăng không quá 15% so với chu kỳ trước đó cũng là con số khó đánh giá, nhất là với thị trường như hiện nay và tránh thất thoát chênh lệch địa tô. Đại biểu kiến nghị, tiền thuê đất hàng năm được ổn định trong vòng 5 năm đầu tiên và trong trường hợp tiền thuê đất hàng năm có tăng thì không được vượt quá biên độ nới rộng là 20% tiền thuê đất mà người sử dụng đất trả trong năm đầu tiên tính cho cả thời gian dự án. Nếu có trường hợp đặc biệt sẽ do Hội đồng nhân dân quyết nghị.

14h37: Đại biểu Nguyễn Duy Thanh - Đoàn ĐBQH tỉnh Cà Mau: Đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật

Phát biểu ý kiến về dự án Luật Đất đai (sửa đổi) tại hội trường, ĐBQH Nguyễn Duy Thanh - Đoàn ĐBQH tỉnh Cà Mau cho rằng, dự thảo Luật có tác động lớn đến hàng triệu người dân, hàng triệu doanh nghiệp và rất nhiều lĩnh vực khác…

Đại biểu cho biết, thực trạng là thời gian qua có những nội dung của Luật có cách diễn giải áp dụng theo nhiều cách khác nhau ở từng luật khác nhau, gây khó khăn, lãng phí cho người dân và doanh nghiệp, cơ quan quản lý. Vì vậy, đại biểu đề nghị Chính phủ cần phải có kế hoạch rà soát, sửa đổi, bổ sung quy định các luật khác như Luật Quản lý tài sản công, Luật Đấu giá tài sản, Luật Đấu thầu, Luật Đầu tư, các Luật về thuế… để đảm bảo đồng bộ với Luật Đất đai (sửa đổi) nói riêng và đảm bảo tính đồng bộ nhất quán của hệ thống vi phạm pháp luật liên quan đến đất đai nói chung khi dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) được Quốc hội thông qua. Theo đại biểu, Chính phủ, Bộ Tài nguyên Môi trường và các bộ, ngành liên quan cần tập trung truyền thông sâu các điểm mới của chính sách đất đai để người dân và doanh nghiệp hiểu rõ và thực hiện.

Ngoài ra, đại biểu cũng đề nghị ban soạn thảo cần có quy định rõ ràng, minh bạch về công tác thu hồi đất, đồng thời chú trọng giải quyết những bất cập của giá đất để hạn chế tối đa lợi ích nhóm, từ chênh lệch địa tô, kiểm soát được quyền lực của Nhà nước trong giao giao đất, cho thuê đất và thu hồi đất, hoàn thiện chế chế định thu hồi đất, bảo vệ quyền lợi của Nhà nước và của nhân dân.

14h41: Đại biểu Nguyễn Lâm Thành - Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên: Cần bổ sung khái niệm phân loại đất đô thị, đất nông thôn

Góp ý một số nội dung vào dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Lâm Thành đề nghị bổ sung thêm khái niệm “bồi thường khi nhà nước thu hồi đất” để bao gồm cả bồi thường cả quyền sử dụng đất và tài sản trên đất. Đồng thời, đại biểu Nguyễn Lâm Thành đề nghị tách đất trồng lúa và trồng cây hằng năm vì đây là 2 nhóm khác nhau.

Về nhóm đất phi nông nghiệp, đại biểu Nguyễn Lâm Thành đề cần bổ sung khái niệm phân loại đất đô thị, đất nông thôn để thuận tiện trong quản lý hành chính. Đại biểu Nguyễn Lâm Thành cũng đề nghị quy định chính sách áp dụng cho vùng, miền núi cho phù hợp, đúng theo tinh thần kết luận của Bộ Chính trị và Nghị quyết của Quốc hội thay vì chỉ giới hạn trên địa bàn có điều kiện đặc biệt khó khăn.

Đồng thời, đề nghị Ban soạn thảo xem xét, có một mục riêng về đất đai cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số do có nhiều yếu tố đặc thù.

14h46: Đại biểu Đồng Ngọc Ba - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định tranh luận

Tranh luận với đại biểu Nguyễn Trúc Anh về việc bổ sung trường hợp thu hồi đất để phát triển kinh tế xã hội, vì lợi ích quốc gia công cộng, đại biểu Đồng Ngọc Ba - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định cho rằng, việc thu hồi đất để cải tạo chung cư cũ là không hợp lý.

Dự thảo luật hiện tại đã có quy định về các trường hợp thu hồi đất để phát triển kinh tế xã hội, vì lợi ích quốc gia công cộng, Ủy ban Pháp luật cũng đã nêu quan điểm, Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đã có giải trình, tuy nhiên đại biểu cho rằng giải trình của Bộ không thỏa đáng.

Đại biểu cho rằng việc bổ sung thu hồi đất để cải tạo chung cư cũ vào diện thu hồi đất để phát triển kinh tế xã hội, vì lợi ích quốc gia công cộng có thể trở thành động thái “đổ thêm dầu vào lửa” trong nỗ lực cải tạo chung cư cũ, trái với các quy định của pháp luật hiện hành. Đai biểu đề nghị cần nghiên cứu, xem xét kỹ nội dung này.

14h49: Đại biểu Dương Khắc Mai - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông: Quy định về việc thu hồi đất theo hình thức Nhà nước trưng mua quyền sử dụng đất.

Góp ý vào dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), đại biểu Dương Khắc Mai cho rằng, để giải quyết những vướng mắc trong thu hồi đất, trước hết cần xác định thu hồi đất có phải là đất có phải là trưng mua quyền sử dụng đất hay không.

Theo quy định của Hiến pháp năm 2013, tài sản hợp pháp của cá nhân, tổ chức được pháp luật bảo hộ và không được quốc hữu hóa; trường hợp thật cần thiết vì lý do quốc phòng an ninh, vì lợi ích quốc gia, tình trạng khẩn cấp, phòng chống thiên tai, Nhà nước trưng mua, trưng dụng và có bồi thường tài sản của tổ chức, cá nhân theo giá thị trường.

Như vậy, kết hợp với nội dung về tài sản và thu hồi đất, để làm rõ việc thu hồi đất theo quy định của hiến pháp theo hình thức nào cần được xác định rõ tài sản cá nhân tổ chức không bị quốc hữu hóa và chỉ trong trường hợp cần thiết nhà nước trưng mua hoặc trưng dụng có bồi thường tài sản của tổ chứ, cá nhân theo giá thị trường.
Từ những phân tích ở trên, cần làm rõ quy định của Hiến pháp theo hướng nhà nước chỉ có hai phương thức để lấy tài sản, quyền tài sản của công dân là qua trưng mua và trưng dụng.

Nghị quyết số 18 của Trung ương cũng khẳng định rõ quyền sử dụng đất và quyền tài sản và hàng hóa đặc biệt nhưng không phải là quyền sở hữu, quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất được pháp luật bảo hộ. Việc xác định như dự thảo luận cho thấy quyền tài sản của người dân chưa thực sự được đảm bảo theo quy định của Hiến pháp.

Để phù hợp với Hiến pháp và Bộ Luật Dân sự trong khi chưa sửa luật Trưng mua trưng dụng tài sản, đại biểu đề nghị trong dự thảo luật cần quy định về việc thu hồi đất theo hình thức nhà nước trưng mua quyền sử dụng đất.

Liệt kê các trường hợp bị thu hồi đất tại điều 79, đại biểu cho rằng, việc xác định lợi ích công cộng trong thu hồi đất là một bài toán rất khó và khó xác định lợi ích công cộng trong thu hồi đất, nếu chỉ áp dụng phương pháp loại trừ hoặc phương pháp xác định cụ thể.

Đại biểu nhấn mạnh, cần phải xác định lợi ích công cộng trong việc thu hồi đất là khi lợi ích công cộng phải vượt lên trên lợi ích cá nhân không phải là lợi ích riêng của nhà nước và cũng không phải là lợi ích riêng của công dân hay tổ chức khác, mà là lợi ích chung của toàn xã hội. Chính vì thế khái niệm lợi ích công cộng như dự thảo luận chưa bao quát thực sự rõ ràng. Vì vậy đại biểu đề nghị kết hợp hai phương pháp xác định lợi ích công cộng, cần xác định ai là người sử dụng đất tiếp theo, nếu sau khi thu hồi việc sử dụng đất không có yếu tố nhà nước, không phải vì mục đích công cộng…

14h54: Đại biểu Nàng Xô Vi - Đoàn ĐBQH tỉnh Kon Tum: Cần chính sách ưu tiên và tài chính với đồng bào dân tộc thiểu số về đất đai

Đóng góp vào dự án Luật Đất đai (sửa đổi), đại biểu Nàng Xô Vi cho rằng, dự án Luật cần quy định rõ về đảm bảo có đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi. Bên cạnh đó, cần có chính sách ưu tiên, chính sách tài chính đối với hộ nghèo, hộ đồng bào dân tộc tiểu số về đất đai. Trong đó, mở rộng đối tượng được cấp đất, sử dụng đất... Ngoài ra, đại biểu Nàng Xô Vi cho rằng, cần quy định rõ trách nhiệm của các cơ quan Nhà nước trong việc đảm bảo đất cho người dân tộc thiểu số.

Nhằm thể chế hóa nội dung có chính sách phù hợp để ưu tiên giao đất cho đồng bào dân tộc thiếu thiếu đất sản xuất, chính sách tài chính về đất đai phù hợp với đối với hộ nghèo, hộ đồng bào dân tộc thiểu số, đại biểu Nàng Xô Vi đề nghị sửa đổi khoản một, khoản 2, Điều 17 dự thảo Luật đối với trách nhiệm của Nhà nước về đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số. Việc sửa đổi theo hướng mở rộng đối tượng đồng bào dân tộc thiểu số ở địa bàn có điều kiện kinh tế xã hội khó khăn được Nhà nước bảo đảm về đất ở, đất sản xuất, sinh hoạt cộng đồng, đất sản xuất phù hợp với phong tục, tập quán, bản sắc văn hóa và điều kiện thực tế của từng vùng.

Ngoài các chính sách hiện hành, đại biểu Nàng Xô Vi cho rằng, cần tạo thêm quỹ đất từ diện tích thực tế đang có của các địa phương và sử dụng đất để giải quyết nhu cầu sản xuất của các hộ gia đình đang thiếu đất sản xuất, trong đó tập trung vào quỹ đất nông nghiệp do xã, cộng đồng dân cư quản lý. Đặc biệt là diện tích do các nông, lâm trường quản đã bàn giao về cho địa phương quản lý, vì nếu Nhà nước không nâng mức hỗ trợ phù hợp thì khó thực hiện. Ví dụ như diện tích đất đã thu hồi từ các nông, lâm trường theo Nghị quyết số 112 của Quốc hội bàn giao về địa bàn địa phương quản lý và giao cho các hộ dân người dân tộc thiểu số thiếu đất sản xuất.

Tuy nhiên, trong thời gian qua phần lớn diện tích này chưa thể sử dụng được vì thiếu vốn để đo vẽ bản đồ địa chính khai hoang do nguồn vốn thực hiện các công việc này là do ngân sách của cấp huyện đảm bảo. Trong khi đó ngân sách của cấp huyện, của các tỉnh miền núi hiện nay rất là khó khăn, không có kinh phí để bố trí thực hiện các công việc trên.

14h59: Đại biểu Nguyễn Tạo - Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng phát biểu tranh luận

Tranh luận với đại biểu Nguyễn Lâm Thành và đại biểu Nàng Xô-Vi về chế độ chính sách đất đai, trách nhiệm của Nhà nước đối với đồng bào DTTS, đại biểu Nguyễn Tạo – Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng cho rằng, đây là vấn đề nhạy cảm trong tình hình hiện nay và nhận được rất nhiều sự quan tâm. Tuy nhiên, tại Điều 17 mới chỉ quy định 4 nhóm trách nhiệm của Nhà nước đối với đồng bào DTTS: chính sách đảm bảo đất ở, đất sinh hoạt; các chính sách ưu tiên: chính sách không thu tiền sử dụng đất lần đầu theo định mức; cho thuê hàng năm, chính sách miễn giảm; khung chính sách đó giao Chính phủ quy định; trách nhiệm của HĐND và UBND tỉnh dựa trên khung chính sách Chính phủ quy định.

Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Tạo nhận thấy, trong thực tích đất và diện tích rừng ngày càng hẹp mà người tăng thêm, đặc biệt ở vùng cao Tây Nguyên… Do đó, những giao dịch thực hiện hiện nay trong thực tế (như giao dịch thừa kế, giao dịch xử lý tài sản trong hôn nhân, ly hôn gia đình, giao dịch tách sổ, tách thửa…) còn nhiều khó khăn theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hàng năm.

Tại Điều 40 của Nghị định 43 năm 2014 Chính phủ quy định hạn chế quyền giao dịch sử dụng đất mà Nhà nước có hỗ trợ bằng chính sách (như hỗ trợ 3 CTMTQG: xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS&MN) nhưng nếu hạn chế quyền giao dịch của người dân vùng đồng bào DTTS thì sẽ gặp nhiều khó khăn.

Do đó, đại biểu Nguyễn Tạo đề nghị không hạn chế các điều cấm, tức là không hạn chế quyền giao dịch sử dụng đất để đảm bảo đồng bào DTTS có quỹ đất ổn định sản xuất và phát triển lâu dài.

15h01: Đại biểu Lương Văn Hùng - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi

Đóng góp ý kiến đối với Điều 28 dự thảo Luật về quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng, cho, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, đại biểu Lương Văn Hùng cho biết, khoản 3 quy định việc công chứng, chứng thực hợp đồng, văn bản thực hiện các quyền của người sử dụng đất nên quy định thực hiện theo Luật Công chứng, pháp luật về chứng thực để đảm bảo tính thống nhất cuiar hệ thống pháp luật, tránh mâu thuẫn, chồng chéo.

Đồng thời, tại điểm b khoản 3 nên tách ra thành hai đoạn, thứ nhất là đối với các giao dịch giữa tổ chức có chức năng kinh doanh bất động sản với nhau hoặc với pháp nhân thì việc công chứng, chứng thực theo yêu cầu không bắt buộc. Thứ hai, đối với giao dịch giữa tổ chức có chức năng kinh doanh bất động sản là cá nhân thì quy định phải được công chứng, chứng thực.

Đối với các quy định về dự án lấn biển, đại biểu đề nghị bổ sung giải thích từ ngữ dự án lấn biển vào Điều 3 và bổ sung thêm một Điều quy định về đất lấn biển vào Chương III dự thảo Luật. Theo đại biểu, dự án lấn biển là diện tích mặt nước biển không nằm trong ranh giới đất đai theo thống kê, kiểm kê quy hoạch sử dụng đất nhưng dự án lấn biển được quy định trong các điều, khoản về đối tượng thu hồi đất, giao đất mà chưa có tính thống nhất, tức là xác định đất mới thu hồi đất, giao đất. Do đó, đại biểu cho rằng xác định dự án lấn biển là thu hồi đất, giao đất thì phải xem xét bổ sung thêm các nội dung để đảm bảo phù hợp.

15h06: Đại biểu Ngô Trung Thành - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk: Đảm bảo chính sách đất đai với đồng bào dân tộc thiểu số đúng theo tinh thần Nghị quyết 18

Phát biểu ý kiến về dự án Luật Đất đai (sửa đổi) tại hội trường, ĐBQH Ngô Trung Thành - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk bày tỏ thống nhất với các ý kiến cho rằng việc sửa đổi Luật Đất đai lần này cần góp phần hỗ trợ đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số, có điều kiện khó khăn, đảm bảo đồng bào dân tộc thiểu số có đất ở, đất sản xuất theo Nghị quyết 18.

Đại biểu cho rằng, qua nghiên cứu dự thảo Luật và đối chiếu với Nghị quyết 18, Hiến pháp 2013 và yêu cầu thực tiễn cho thấy dự thảo Luật vẫn còn một số vấn đề lớn. Cụ thể, quy định của dự thảo Luật chưa toàn diện, chưa thể chế hóa đầy đủ nội dung Nghị quyết 18 về đối tượng, trong khi Nghị quyết 18 đề ra mục tiêu giải quyết cơ bản tồn tại, vướng mắc liên quan đến đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số nói chung. Tuy nhiên, dự thảo Luật chỉ tập trung giải quyết cho đồng bào dân tộc thiểu số thuộc địa bàn, điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn, như vậy là hẹp hơn so với Nghị quyết 18.

Bên cạnh đó, Nghị quyết số 18 yêu cầu cần có chính sách ưu đãi về thuế nhưng dự thảo luật chưa có quy định rõ nội dung này. Đại biểu cho rằng đất đai là một trong nội dung cơ bản quan trọng cần quyết định trong chính sách dân tộc. Vì vậy, việc dự thảo Luật để Thủ tướng Chính phủ quy định khung chính sách về hỗ trợ đất đai cho đồng bào dân tộc thiểu số là chưa hoàn toàn phù hợp. Theo đại biểu, vấn đề này phải thuộc thẩm quyền và trách nhiệm của Quốc hội.

15h12: Đại biểu Điểu Huỳnh Sang- Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Phước

Theo đại biểu Điểu Huỳnh Sang, việc sửa đổi Luật Đất đai là yêu cầu cấp thiết từ thực tiễn cuộc sống nhằm đảm bảo quản lý chặt chẽ đất đai, đảm bảo dân chủ, công khai, minh bạch, khắc phục những hạn chế về lãng phí trong sử dụng đất đai và hạn chế thấp nhất khiếu nại khiếu kiện liên quan đến đất đai. Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) trình Quốc hội lần này cũng đã có nhiều điểm mới, cụ thể, rõ ràng hơn, song đại biểu cho rằng dự thảo vẫn chưa thực sự tạo những đột phá.

Đối với các công trình, dự án có đăng ký nhu cầu sử dụng đất đưa vào kế hoạch sử dụng đất hàng năm, đại biểu Điểu Huỳnh Sang đề nghị cần quy định cụ thể thời gian thực hiện, nếu quá thời gian quy định nhưng không thực hiện sử dụng đất thì phải có chế tài xử lý để tránh lãng phí.

Để đảm bảo tính khả thi trong thực hiện, góp phần tạo điều kiện cho phát triển kinh tế xã hội, đại biểu Điều Huỳnh Sang đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung nội dung việc đấu giá quyền sử dụng đất thực hiện đối với từng thửa đất (trừ trường hợp đấu giá để lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án).

Đồng thời đề nghị dự thảo Luật chỉ nên quy định nội hàm của các dự án phát triển kinh tế xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng và nên giao lại cho Chính phủ quy định các căn cứ các loại dự án cụ thể, bổ sung quy định cụ thể đối với các dự án phát triển kinh tế xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng…

15h16: Đại biểu Mai Thị Phương Hoa- Đoàn ĐBQH tỉnh Nam Định: Cân nhắc kỹ việc thu hồi đất để phát triển kinh tế xã hội, vì lợi ích quốc gia công cộng

Tham gia phát biểu tại phiên họp, đại biểu Mai Thị Phương Hoa đánh giá cao cơ quan soạn thảo đã có nhiều nỗ lực trong tiếp thu ý kiến của các đại biểu, chuyên gia và nhân dân cả nước, đồng thời bày tỏ đồng tình với nhiều nội dung trong báo cáo tiếp thu, giải trình cũng như báo cáo thẩm tra dự án luật.

Về thu hồi đất để phát triển kinh tế xã hội, vì lợi ích quốc gia công cộng, đại biểu cho biết, so với dự thảo luật trình Quốc hội tại Kỳ họp trước, dự thảo Luật lần này có thay đổi khi mở rộng hơn các trường hợp thu hồi đất theo 3 nhóm: thu hồi đất để xây dựng công trình công cộng, thu hồi đất để xây dựng trụ sở cơ quan nhà nước, công trình sự nghiệp, thu hồi đất để phát triển kinh tế xã hội, vì lợi ích quốc gia công cộng.

Đại biểu cho rằng, quy định tại điềm e, g khoản 3 Điều 79 dẫn chiếu sang Luật Đấu thầu là chưa rõ ràng. Đấu giá quyền sử dụng đất hay đấu thầu chọn nhà đầu tư chỉ là cách thức giao đất, cho thuê đất, không phải là tiêu chí xác định trường hợp thu hồi đất. Hơn nữa, việc Nhà nước thu hồi đất để đấu giá quyền sử dụng đất bao gồm cả dự án nhà ở thương mại, trường hợp này rất khó để xác định có nằm trong trường hợp thu hồi đất để phát triển kinh tế xã hội, vì lợi ích quốc gia công cộng hay không.

Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc các trường hợp cụ thể, hạn chế tối đa việc nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế xã hội, vì lợi ích quốc gia công cộng, nhất là khi có yếu tố thương mại chi phối hoặc đan xen.

15h21: Đại biểu Tao Văn Giót - Đoàn ĐBQH tỉnh Lai Châu: Cần có những quy định cụ thể về các nguyên tắc căn cứ, phương pháp định giá đất đối với từng đoạn, từng loại đất

Đại biểu Tao Văn Giót nêu rõ, Luật Đất đai giữ vai trò trung tâm trong hệ thống pháp luật về đất đai. Để đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật, đại biểu đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát các luật liên quan và quy định ở Luật Đất đai là luật gốc. Các luật khác có liên quan đến đất đai phải thống nhất với Luật Đất đai để áp dụng thực hiện. Đối với các luật khác có liên quan nhưng không thống nhất với Luật Đất đai sẽ tiến hành điều chỉnh khi xem xét sửa đổi luật đó.

Về quy định và hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề tìm việc làm cho hộ gia đình, cá nhân khi Nhà nước thu hồi đất tại Điều 108, đại biểu Tao Văn Giót cho biết, trong thời gian gần đây, thực hiện chủ trương của Nhà nước về tập trung đất đai để sản xuất nông nghiệp, hàng hóa tập trung quy mô lớn, cơ giới hóa, nhiều hộ gia đình đã có các tổ chức doanh nghiệp thuê bản thân hộ gia đình, cá nhân đó đi làm thuê tìm các công việc mùa vụ, không có thu nhập ổn định ở khi thu hồi đất, họ bị mất tư liệu sản xuất chính song không được hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề. Đây là vấn đề thiết thực và định và là thực tế đi ngược lại với chủ trương tập trung đất đai ở việc quy định không được hưởng chính sách trên đã chưa đảm bảo căn cứ. Do đó, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc trường hợp này để không thiệt thòi cho người dân mà không làm mất đi ý nghĩa tốt đẹp của chính sách.

Về sử dụng đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội thông qua việc thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất, dự thảo Luật đã quy định rõ hơn các chính sách khuyến khích về thỏa thuận quyền sử dụng đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội, không thuộc trường hợp thu hồi của Nhà nước. Trong thực tế, việc thỏa thuận giữa chủ đầu tư với các hộ gia đình, cá nhận cá nhân trong chuyển nhượng, góp vốn bằng quyền sử dụng đất còn điểm bất cập. Đại biểu cho rằng đây là vấn đề cần phải có hướng giải quyết trong thời gian tới. Theo đó, Nhà nước cần quy định phương pháp nguyên tắc thỏa thuận là việc xác định giá đất cho thỏa thuận đồng thời bổ sung quy định về nguyên tắc, cơ chế giải quyết xong các trường hợp việc thỏa thuận giữa nhà đầu tư với người dân có đất phát sinh vướng mắc có tranh chấp có thể gây thiệt hại cho người dân và cho nhà đầu tư.

Về giá đất, đại biểu Tao Văn Giót cho rằng dự thảo Luật quy định còn rất chung như phương pháp định giá đất theo nguyên tắc thị trường, tuân thủ phương pháp trình tự thủ tục đất đai là phương pháp trình tự, thủ tục như thế nào? hay căn cứ xác định giá đất các yếu tố khác ảnh hưởng đến giá đất là những yếu tố nào? Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo soạn thảo cần có những quy định cụ thể về các nguyên tắc căn cứ, phương pháp định giá đất đối với từng đoạn, từng loại đất còn lại ở những vấn đề có thể giao cho Chính phủ quy định chi tiết thì sẽ khả thi hơn.

Về nguyên tắc về rà soát, điều chỉnh một số nội dung cho phù hợp tại Điều 6 về nguyên tắc sử dụng đất trong đó có quy định về hành vi không được lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật, phân hóa học làm ô nhiễm, thoái hóa đất khi sử dụng đất nông nghiệp, đại biểu cho rằng đây là quy định cấm nên cần chuyển sang điều về quy định cấm.
Về lấy ý kiến về quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, đại biểu Tao Văn Giót đề nghị không quy định phải lấy ý kiến của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc cấp tỉnh vì đây không phải là cơ quan chuyên môn. Bên cạnh đó, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc cấp tỉnh còn có chức năng giám sát, phản biện xã hội chính sách đó có trong các quy hoạch sử dụng đất thì sẽ rất là khó cho việc giám sát của Mặt trận Tổ quốc.

15h27: Đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung - Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình: Cho phép được lập dự án giải phóng mặt bằng độc lập song song hoặc trước dự án đầu tư

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung đề nghị dự thảo luật sửa đổi theo hướng, với một số quy hoạch đã được phê duyệt, cho phép được lập dự án giải phóng mặt bằng độc lập song song hoặc trước dự án đầu tư để có sự chủ động, rút ngắn thời gian đầu tư.

Liên quan đến việc giải phóng mặt bằng, đại biểu cho biết, theo quy định hiện nay, diện tích đất cần thu hồi phải chuyển mục đích sử dụng. Tham khảo kinh nghiệm một số nước trên thế giới, đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung cho biết, có hình thức đầu tư hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng giao thông dựa trên sự thỏa thuận giữa người có quyền sử dụng đất với nhà đầu tư, không cần chuyển mục đích sử dụng đất.

Đại biểu đề nghị nghiên cứu quy định trong luật đối với một số dự án đầu tư hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng giao thông nhất định, có thể sử dụng hình thức góp vốn bằng toàn bộ hoặc một phần quyền sử dụng đất mà không phải chuyển mục đích sử dụng đất.

15h51: Đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình: Cần có quy định riêng chính sách đặc thù đất đai cho giáo dục

Góp ý vào dự án Luật, Đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình cho rằng, còn nhiều bất cập về chính sách đất đai trong lĩnh vực giáo dục. Đề nghị cần có quy định riêng chính sách đặc thù đất đai cho giáo dục. Giáo dục đang rất cần đầu tư đồng bộ, trong đó có việc đầu tư chính sách đất đai cho giáo dục là một vấn đề quan trọng.

“Ở nước ta hiện nay, quy hoạch đất cho giáo dục còn nhiều bất cập, nhiều địa phương thiếu quỹ đất cho xây dựng trường học, đặc biệt là các thành phố lớn, chính sách xã hội hóa giáo dục còn nhiều khó khăn, vướng nhất là do chính sách đất đai. Nếu không có chính sách phù hợp thì sẽ dẫn tới bất bình đẳng trong giáo dục”, đại biểu nêu rõ.

Dự thảo Luật Đất đai có tới 263 Điều, có nhiều quy định khá cụ thể cho các lĩnh vực kinh tế, an ninh, quốc phòng, có nhiều quy định về đất cho đất các lĩnh vực nhưng chưa có nhiều quy định riêng về đất giáo dục, chưa quy định được các vấn đề đặc thù, chính sách riêng, cụ thể, rõ ràng, đủ mạnh cho xã hội hóa giáo dục. Và quy định như dự thảo Luật cũng chưa rõ.

Do đó, đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga đề nghị có các điều riêng về đất cho giáo dục để thể hiện rõ các đặc thù trong chính sách và quản lý đất cho giáo dục. Đề nghị bổ sung quy định tại Điều 10 về chính sách khuyến khích ưu tiên sử dụng đất cho phát triển giáo dục.

Về chính sách đất cho trường công lập tự chủ, đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga đề nghị quy định rõ hơn cho cả cơ sở giáo dục tự chủ vì tại Điều 99 và một số điều khác có sự tách bạch giữa đơn vị sự nghiệp công lập và đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ. Đồng thời đề nghị bổ sung quy định trách nhiệm của đơn vị sự nghiệp công lập, đặc biệt đối với cơ sở giáo dục khi sử dụng đất để sản xuất, kinh doanh, cung cấp dịch vụ thì phải bảo đảm nguyên tắc bảo toàn và phát triển phù hợp với môi trường giáo dục, văn hóa học đường.

Về chính sách đất cho xã hội hóa giáo dục, đại biểu đề nghị trong liệt kê đối tượng sử dụng đất cần bổ sung các cơ sở công lập hoạt động không vì lợi nhuận tại Điều 5 và rà soát trong tổng thể dự thảo Luật không đánh đồng các cơ sở tư thục phi lợi nhuận với các tổ chức kinh tế. Đồng thời cần luật hóa các chính sách về đất đai đã được quy định tại các Nghị quyết và văn bản pháp luật về xã hội hóa giáo dục trong thời gian qua.

Ngoài ra, đại biểu cũng đề nghị cần bổ sung vào Điều 157 của dự thảo Luật quy định việc miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất cho các cơ sở giáo dục ngoài công lập.

15h57: Đại biểu Nguyễn Việt Thắng - Đoàn ĐBQH tỉnh Kiên Giang: Làm rõ lý do không tiếp tục quy định về đất sử dụng cho khu kinh tế

Đóng góp vào dự án Luật Đất đai (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Việt Thắng đề cập về đất nông nghiệp. Theo đó, khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp cần đảm bảo lợi ích cho người dân.

Về đất sử dụng cho khu kinh tế, đại biểu Nguyễn Việt Thắng nêu quan điểm: Dự án Luật đất đai (sửa đổi) lần này không quy định về đất sử dụng cho khu vực kinh tế. Tuy nhiên, chế định đất sử dụng cho khu kinh tế đã được quy định và thực hiện trong suốt thời gian dài, được thực hiện trong chỉ tiêu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia được Quốc hội thông qua và Thủ tướng Chính phủ đã phân bổ về cho các địa phương để thực hiện. Đây là một trong những căn cứ quan trọng để thực hiện phát triển khu kinh tế theo quy hoạch chung.

Mặc dù có quy định chuyển tiếp tại khoản 6 Điều 248 của dự thảo Luật nhưng việc bãi bỏ quy định này sẽ tác động đến việc đầu tư xây dựng các khu chức năng trong khu kinh tế, giảm sự thuận lợi về thủ tục hành chính một cửa tại chỗ tại khu kinh tế. Do đó, đại biểu Nguyễn Việt Thắng đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc vấn đề này, đồng thời làm rõ lý do không tiếp tục quy định về đất sử dụng cho khu kinh tế. Trong khi các luật có liên quan như Luật Đầu tư, Luật Xây dựng, Luật quy hoạch… vẫn có quy định về vấn đề này.

16h01: Hòa thượng Thích Bảo Nghiêm - Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội: Rà soát đảm bảo thống nhất pháp luật về đất đai và pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo.

Góp ý vào dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), Hòa thượng Thích Bảo Nghiêm - Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội cho biết, dự thảo luật quy định đất tôn giáo gồm đất xây dựng cơ sở thờ tự, trụ sở của tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc và các công trình tôn giáo phù hợp khác… Đại biểu cho rằng, khái niệm này cần được rà soát lại làm rõ; đề nghị bỏ khái niệm đất tôn giáo, tránh không thống nhất giữa pháp luật về đất đai và pháp luật về tín ngưỡng tôn giáo.

Khoản 14 Điều 2 Luật Tín ngưỡng, tôn giáo năm 2016 quy định: cơ sở tôn giáo gồm chùa, nhà thờ, nhà nguyện, thánh thất, thánh đường, trụ sở của tổ chức tôn giáo… Với khái niệm này cần đánh giá cách tiếp cận như định nghĩa khái niệm đất tôn giáo quy định tại khoản 1 điều 211 dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) đã bao quát với đất xây dựng cơ sở tôn giáo hay chưa; đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát hoàn thiện nội dung này để bảo đảm quy định thống nhất giữa dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) và Luật Tín ngưỡng, tôn giáo, tránh phát sinh các khái niệm mới dễ gây tranh cãi hoặc không thống nhất trong cách hiểu, dẫn đến việc thực hiện không thống nhất.

Ngoài ra, về cơ chế chính sách cho người sử dụng đất tự nguyện trả lại đất tại Điều 82 dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), đại biểu cho rằng, bên cạnh quy định về việc thu hồi đất do tự nguyện trả lại đất còn cần nghiên cứu để bổ sung một số nội dung khác như cơ chế chính sách và các vấn đề liên quan đến Nhà nước thu hồi đất khi người sử dụng đất tự nguyện trả lại đất để các chính sách trong dự thảo luật.

16h06 Đại biểu Lê Minh Nam - Đoàn ĐBQH tỉnh Hậu Giang phát biểu tranh luận

Tranh luận với Đại biểu Trần Văn Khải (đoàn ĐBQH tỉnh Hà Nam) về đề xuất cần có chính sách điều tiết chênh lệnh địa tô thông qua kiểm soát chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ giá thấp sang giá cao và thông qua việc xác định giá đất phù hợp. Đại biểu Lê Minh Nam bày tỏ đồng tình với ý kiến này nhưng cho rằng như vậy vẫn là chưa đủ. Theo đại biểu, cần có giải pháp kiểm soát, điều tiết địa tô chênh lệnh hiệu quả hơn…

Đại biểu Lê Minh Nam cho rằng, cần phải làm rõ nội hàm về vùng phụ cận, cần có cơ sở pháp lý triển khai thực hiện chính sách thu, điều tiết nguồn lực này. Đồng thời cần quy định xem xét các vùng phụ cận tăng giá trị nhưng không phải do đầu tư từ nguồn sử dụng đất mang lại để đưa vào kế hoạch sử dụng đất làm cơ sở tăng nguồn thu này.

16h08: Đại biểu Lý Thị Lan - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Giang: Cần các quy định thu hồi đất nông lâm trường giao đồng bào địa phương canh tác

Tham gia phát biểu ý kiến thảo luận tại phiên họp nhằm hoàn thiện dự án luật Đất đai (sửa đổi), đại biểu Lý Thị Lan - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Giang cho biết, việc sử dụng đất có nguồn gốc từ nông, lâm trường còn nhiều hạn chế, bất cập. Nhiều công ty nông lâm nghiệp không sản xuất, hoặc sản xuất kém hiệu quả, khiến đất đai bị lấn chiếm, lãng phí.

Đại biểu cho biết, đất nông lâm trường thường là những nơi có đồng bào dân tộc thiểu số sống xung quanh. Đồng bào có tập quán sống ở đâu thì sản xuất ở đó, tuy nhiên, hiện nay còn thiếu đất sản xuất. Dự thảo luật có quy định đất có nguồn gốc từ nông, lâm trường sẽ bàn giao lại cho địa phương và ưu tiên giải quyết cho đồng bào dân tộc thiểu số.

Đại biểu đề nghị cần bổ sung quy định vào Điều 79 dự thảo luật sửa đổi về nội dung thu hồi đất nông, lâm trường, kể cả đất đã giao, cho thuê nhưng các đơn vị không sản xuất, sử dụng đất không hiệu quả, không đúng mục đích, phải thu hồi đất có khả năng canh tác để giao cho đồng báo dân tộc thiểu số, hộ nghèo, cận nghèo sống ở khu vực có đất nông, lâm trường để canh tác, góp phần tạo sinh kế cho người dân.

Ngoài ra, đại biểu cũng đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu xem xét bổ sung đối tượng lực lượng y tế và giáo dục công tác tại khu vực có điều kiện xã hội đặc biệt khó khăn, vùng biên giới, hải đảo vào Điều 124, đồng thời bổ sung đối tượng này vào Điều 157 quy định miễn giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất cho lực lượng viên chức y tế, giáo dục công tác tại các vùng này.

16h13: Đại biểu Trần Thị Thu Hằng - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông

Đóng góp ý kiến đối với quy định tại khoản 2 Điều 33, đại biểu Trần Thị Thu Hằng cho biết, dự thảo quy định tổ chức trong nước được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất không có quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, tặng cho, cho thuê quyền sử dụng đất, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất; không được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất. Đại biểu chỉ ra rằng, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công quy định, một trong số các hình thức xử lý tài sản công là bán tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất.

Trên thực tế hiện nay, đa phần các tổ chức được giao đất để xây dựng trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp theo hình thức giao đất không thu tiền sử dụng đất. Như vậy, đại biểu cho rằng cần làm rõ việc quy định hình thức bán tài sản, chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo quy định pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công có trái với quy định nêu trên hay không?

Đồng thời làm rõ trường hợp chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo quy định của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công có giống với hình thức giao đất, cho thuê đất thông qua đấu giá quyền sử dụng đất hay không? Đại biểu Đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát, chỉnh sửa vì nếu không có sự thống nhất trong các luật có thể gây ảnh hưởng đến quá trình thực hiện quy luật được thông qua...

Bên cạnh đó, đại biểu cho biết, Điều 36 dự thảo Luật đã bổ sung quyền đối với trường hợp thuê đất trả tiền hàng năm theo hướng người được Nhà nước cho thuê đất, trả tiền thuê đất hàng năm được quyền thế chấp, bán, cho thuê tài sản gắn liền với đất thuê và quyền thuê trong hợp đồng thuê đất. Điều 47 quy định khi thực hiện quyền này phải đảm bảo ba tiêu chí.

Có thể nhận thấy việc giao đất, cho thuê đất là một trong những hoạt động giúp Nhà nước quản lý đất đai hiệu quả, phù hợp với cơ chế thị trường hiện nay, góp phần thu hút đầu tư, huy động các nguồn lực ngoài nhà nước cho phát triển. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng quy định mới này cần được cân nhắc, xem xét kỹ lưỡng, đánh giá tác động của việc cho phép chuyển nhượng, thế chấp quyền thuê đất trong trường hợp thuê đất trả tiền hàng năm trên khía cạnh kinh tế - xã hội, hoạt động sản xuất kinh doanh, tín dụng.

Việc cho phép chuyển nhượng, thế chấp quyền thuê trong hợp đồng thuê đất trả tiền hàng năm cũng có thể dẫn đến khó khăn cho cơ quan quản lý nhà nước trong việc đảm bảo thu đầy đủ khoản tiền thuê đất hàng năm, nhất là trong trường hợp bên thể chất mất khả năng thanh toán.

16h18: Đại biểu Bế Minh Đức - Đoàn ĐBQH tỉnh Cao Bằng: Cần bổ sung loại đất dành chăn nuôi trong nhóm đất nông nghiệp

Góp ý về phân loại đất, đại biểu Bế Minh Đức cho biết Luật Đất đai 2013 hiện phân loại nhóm đất nông nghiệp gồm 8 loại mà không có mục riêng về đất chăn nuôi, chỉ có đất xây dựng chuồng trại gia súc, gia cầm và vật nuôi khác. Đại biểu cho rằng, việc bổ sung đích chăn nuôi tập trung vào dự thảo Luật là phù hợp với thực tiễn hiện nay. Vì trong hoạt động chăn nuôi đất không chỉ cần dành cho xây dựng chuồng trại mà còn để xây dựng nhà máy giết mổ, chế biến và các công trình phụ trợ khác. Nếu không được luật hóa đối với loại đất này vô hình chung đã coi nhẹ đất dành cho chăn nuôi trong quy hoạch sử dụng đất tại các địa phương, dẫn đến giảm vai trò của một ngành kinh tế hết sức quan trọng trong lĩnh vực nông nghiệp.

Để phù hợp hơn, đại biểu Bế Minh Đức đề nghị tại điểm d khoản 1 Điều 10 dự thảo Luật không ghi là “đất chăn nuôi tập trung” mà chỉ cần ghi “đất chăn nuôi” để có nội hàm bao quát hơn, phù hợp với thực tế hơn.

Về nguyên tắc bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất tại Điều 90 của dự thảo Luật quy định việc bồi thường về đất được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi. Đại biểu Bế Minh Đức cho biết, thực tế hiện nay chưa có hướng dẫn về việc bồi thường về đất bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nghiên cứu trong dự thảo Nghị định kèm theo trình tại kỳ họp lần này cũng chưa được đề cập nội dung này. Do đó, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu quy định cụ thể về vấn đề này trong dự thảo Luật hoặc bổ sung vào dự thảo Nghị định để khi Luật được ban hành có thể áp dụng được ngay. Đồng thời đề nghị bổ sung điều khoản giải thích rõ về giá đất cụ thể để bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.

Về sử dụng đất để thực hiện dự án phát triển kinh tế - xã hội thông qua việc thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất quy định tại Điều 127, đại biểu Bế Minh Đức cho rằng, việc Nhà nước có chính sách khuyến khích cơ chế tự thỏa thuận là phù hợp. Điều đó đem lại lợi ích và nâng cao quyền của người sử dụng đất, đồng thời, người sử dụng đất có thể nhận lại giá trị cao hơn so với trường hợp thuộc Nhà nước thu hồi, tránh việc đầu cơ về đất đai, đầu tư tràn lan không hiệu quả và loại bỏ được các nhà đầu tư không đủ năng lực. Đại biểu Bế Minh Đức cũng đề nghị nghiên cứu trường hợp phía nhà đầu tư sẽ gặp khó khăn trong việc thỏa thuận nếu các hộ gia đình, cá nhân có đất không nhất trí thỏa thuận nội dung này. Bởi hiện nay chưa có cơ chế xử lý đối với những trường hợp nhà đầu tư không thỏa thuận được 100% diện tích thực hiện dự án. Đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu làm rõ thêm về vấn đề này.

16h24: Đại biểu Sùng A Lềnh - Đoàn ĐBQH tỉnh Lào Cai: Đối chiếu khái niệm “tài sản gắn liền với đất” để có quy định phù hợp

Đại biểu Sùng A Lềnh - Đoàn ĐBQH tỉnh Lào Cai đánh giá dự thảo luật lần này đã được chuẩn bị nghiêm túc, tiếp thu nhiều ý kiến của các đại biểu cũng như của cử tri. Quan tâm đến khái niệm “tài sản gắn liền với đất” được quy định tại Điều 3 của dự thảo luật, đại biểu cho biết, dự thảo luật giải thích tài sản gắn liền với đất bao gồm nhà ở, công trình xây dựng gắn liền với đất theo quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, theo quy định tại khoản 4, Điều 3 Nghị định 21/2021/NĐ-CP ngày 19/3/2021 quy định thi hành Bộ luật Dân sự về bảo đảm thực hiện nghĩa vụ, tài sản gắn liền với đất bao gồm nhà ở, công trình xây dựng thuộc dự án đầu tư xây dựng nhà ở; nhà ở riêng lẻ theo quy định của Luật Nhà ở; công trình xây dựng khác; cây lâu năm, rừng sản xuất là rừng trồng hoặc vật khác gắn liền với đất theo quy định của pháp luật.

Đại biểu cho rằng cách giải thích tại Nghị định 21 có phạm vi rộng hơn, cơ quan soạn thảo cần tham khảo để đưa ra cách giải thích có tính bao quát, phù hợp với các quy định khác trong quy định của pháp luật.

Về phân loại đất, khoản 4 Điều 10 có quy định giao Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định chi tiết. Đại biểu cho rằng, việc quy định như vậy chưa đảm bảo bao quát, vì trong tương lai phát sinh các loại đất mới sẽ không đảm bảo tính ổn định lâu dài của luật. Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo xem xét giao Chính phủ quy định chi tiết nội dung này và trường hợp có phát sinh loại đất mới.

16h29: Đại biểu Hoàng văn Cường - Đoàn ĐBQH Tp.Hà Nội phát biểu tranh luận

Nhiều đại biểu cho rằng phải tránh tình trạng dự án tư nhân đầu tư lợi dụng danh nghĩa là dự án phát triển kinh tế - xã hội và phải để cho người dân và doanh nghiệp tự thỏa thuận. Tranh luận về nội dung này, đại biểu Hoàng Văn Cường – Đoàn ĐBQH Tp.Hà Nội không đồng tình với quan điểm nêu trên và cho rằng, không phải cứ dự án tư nhân đầu tư là vì là dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.

“Chúng ta biết rằng đất đai là do Nhà nước quy hoạch nhằm mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, vì lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng chứ không phải vì lợi ích cá nhân. Như vậy bất kể dự án nào thực hiện quy hoạch đất đai của Nhà nước đều là dự án thực hiện phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Và bất kể dự án nào mà Nhà nước đã phê duyệt thì đủ điều kiện là dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng và có thể được thu hồi”, đại biểu phân tích thêm.

Đại biểu Hoàng Văn Cường nêu rõ, nếu như Nhà nước thu hồi và cho người dân tham gia vào quá trình xây dựng phương án bồi thường tái định cư để tạo được sự đồng thuận của người dân thì chúng ta sẽ đạt được các hiệu quả về kinh tế - xã hội tốt hơn và đáp ứng được đầy đủ nhu cầu của Nghị quyết 18.

Ngược lại, nếu cứ để cho người dân, doanh nghiệp tự thỏa thuận thì nảy sịnh rất nhiều yêu cầu, ví dụ như yêu cầu đảm bảo hài hòa lợi ích là không được thực hiện hoặc yêu cầu về tái định cư phải đảm bảo ổn định tốt hơn cũng không được thực hiện.

Chính vì vậy, đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng, việc Nhà nước thu hồi mà có phương án tái định cư tốt thì sẽ đảm bảo tốt hơn và có 3 phương án để tự thỏa thuận:
quan hệ tham mua bán, tuyển dụng đất đai không cần phê duyệt dự án; các dự án mà người dân đóng góp đất, đóng góp cổ phần để cùng kinh doanh; dự án tái điều chỉnh, phân lại khu dân cư hoặc tái thiết đô thị.

Đại biểu Hoàng Văn Cường đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu Bài tham luận của mình về nội dung này.

16h31: Đại biểu Nguyễn Anh Trí - Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội: Nghiên cứu để khắc phục tình trạng nhà siêu méo, siêu mỏng.

Đóng góp vào dự án Luật Đất đai (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Anh Trí cho ý kiến về nguyên tắc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Theo đó, Ban soạn thảo dự án Luật cần nghiên cứu để khắc phục tình trạng nhà siêu méo, siêu mỏng.

Về đền bù, giải tỏa mặt bằng khi thu hồi đất để thực hiện dự án, Ban soạn thảo dự án Luật cần tìm ra phương án hữu hiệu đối với vấn đề này và cần nâng cao sự vào cuộc của chính quyền địa phương…

Từ thực tiễn thời gian qua cho thấy, việc đền bù giải phóng mặt bằng để thực hiện dự án rất hay gặp vướng mắc là do phần lớn không thỏa thuận được. Thậm chí, có trường hợp người dân không cho gặp để thỏa thuận. Điều này dẫn đến chậm trễ trong việc triển khai dự án. Vì lý do này mà nhiều huyện hàng chục năm chỉ thực hiện được việc tự thỏa thuận được một vài dự án, còn phần lớn là chưa xong hoặc phải bỏ dự án.

Với tình hình trên, đại biểu Nguyễn Anh Trí đề nghị Chính phủ, Ban soạn thảo suy nghĩ để tìm cách tháo gỡ vướng mắc trong đền bù, giải phóng mặt bằng nhằm đáp ứng nguyện vọng của đông đảo cử tri và doanh nghiệp trong cả nước.

Đối với các dự án thuộc nhóm tự thỏa thuận, nếu đạt từ thỏa thuận được từ 70% trở lên và thời gian đã chậm gấp 2 lần so với thời gian mà cấp có thẩm quyền cho phép thì chính quyền phải vào cuộc để thực hiện việc giải tỏa và giá đất chỉ bằng giá quy định của Nhà nước cho đất ở khu vực đó.

16h35: Đại biểu Trần Thị Hồng Thanh - Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình: Cần làm rõ việc thu hồi đất vùng phụ cận

Góp ý về việc hoàn thiện các quy định pháp luật có liên quan đến thị trường bất động sản, trong đó có thịt trường việc sử dụng đất, đại biểu Trần Thị Hồng Thanh cho rằng, Nghị quyết số 18 của Trung ương Đảng khóa XIII có nếu: Đẩy mạnh thương mại hóa quyền sử dụng đất. Xây dựng hệ thống thông tin thị trường bất động sản gắn với thông tin đất đai; có chính sách khuyến khích phát triển thị trường quyền sử dụng đất, nhất là thị trường cho thuê đất nông nghiệp. Hoàn thiện cơ sở pháp lý và tăng cường thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt trong giao dịch bất động sản. Có cơ chế bảo đảm thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, an toàn, bền vững; kiểm soát chặt chẽ, khắc phục tình trạng đầu cơ đất đai. Tuy nhiên, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) chưa thấy thể hiện rõ nội dung này, do đó, đại biểu đề nghị rà soát, hoàn thiện và bổ sung.

Về thu hồi đất vùng phụ cận, đại biểu Trần Thị Hồng Thanh cho biết, Nghị quyết số 18 xác định: Quy định cụ thể việc khai thác hiệu quả quỹ đất phụ cận các công trình kết cấu hạ tầng theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và chính sách ưu tiên cho người có đất ở bị thu hồi đất được giao đất hoặc mua nhà trên diện tích đất đã thu hồi mở rộng theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên đại biểu cho rằng việc thu hồi đất vùng phụ cận vẫn còn nhiều hạn chế, do đó đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu, bổ sung 1 quy định riêng để làm rõ việc thu hồi đất vùng phụ cận…

16h40: Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu

Thay mặt cơ quan soạn thảo, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh gửi lời cảm ơn sâu sắc tới toàn thể Nhân dân cả nước thời gian qua đã rất quan tâm tham gia góp ý cho Luật Đất đai (sửa đổi); đồng thời, cảm ơn Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo và cho ý kiến kết luận; cảm ơn các đại biểu Quốc hội cho ý kiến trách nhiệm, sát đúng với tình hình thực tiễn cũng như định hướng lâu dài trong việc sửa đổi Luật Đất đai. Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng gửi lời cảm ơn các cơ quan hữu quan, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các địa phương, các chuyên gia, các nhà khoa học, cộng đồng doanh nghiệp đã góp ý rất là nhiều ý kiến cho dự án Luật Đất đai sửa đổi.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh nêu rõ, cơ quan soạn thảo đã cố gắng phát huy quyền làm chủ, huy động trí tuệ, tâm huyết, thực hiện ý chí, nguyện vọng của Nhân dân để hoàn thiện dự thảo Luật bảo đảm phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, bám sát định hướng của Nghị quyết số 18-NQ/TW và đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất, khả thi của hệ thống pháp luật, đáp ứng được yêu cầu phát triển của đất nước trong giai đoạn mới.

Quá trình lấy ý kiến của Nhân dân, cơ quan soạn thảo đã tổng hợp, nghiên cứu, tiếp thu, chỉnh lý giải trình được Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các đại biểu Quốc hội đánh giá là có bước tiến rất quan trọng về chất lượng của dự thảo Luật. Dự thảo Luật trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 5 gồm 16 chương, 263 Điều.

Để đảm bảo tính thống nhất và tránh chồng chéo giữa dự thảo Luật Đất đai sửa đổi với các dự thảo Luật khác, xác định nguyên tắc đối với các luật được ban hành trước ngày Luật Đất đai có hiệu lực thi hành thì sẽ rà soát luật nào có quy định mâu thuẫn, xung đột thì quy định cụ thể về nội dung sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ ngay tại dự thảo luật, bảo đảm có hiệu lực đồng bộ và bảo đảm tính khả thi. Đối với các luật đã có trong chương trình xây dựng pháp luật như Luật Giá, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh Bất động sản, Luật Công chứng, Luật Đấu thầu, v.v. sẽ được rà soát, thống nhất quy định với Luật Đất đai.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, cơ quan soạn thảo sẽ tiếp thu, rà soát quy định về tài chính đất, giá đất, đánh giá đầy đủ tác động nghiên cứu kỹ lưỡng chi phí đất đai là chi phí đầu vào quan trọng của nền kinh tế, đảm bảo phù hợp với từng đối tượng, loại hình sử dụng đất để khơi dậy tiềm năng phát huy cao nhất giá trị nguồn lực đất đai và đảm bảo hài hòa lợi ích của Nhà nước, người sử dụng đất, nhà đầu tư.

Nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm đến việc liên quan đến nguyên tắc, phương pháp định giá đất, áp dụng bảng giá đất và giá đất cụ thể và phương pháp tính định giá đất. Trao đổi về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, dự thảo Luật Đất đai bỏ khung giá đất và sẽ thực hiện bảng giá đất hàng năm. Sau khi Luật Đất đai có hiệu lực sẽ xây dựng bảng giá đất hàng năm lần đầu tiên và dự kiến sẽ xong trước ngày 31/12/2025.

Về phương pháp tính định giá đất, dự thảo Luật đưa ra 4 phương pháp, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường nêu rõ 4 phương pháp này sẽ bao trùm tất cả những trường hợp của đất đai. Về định giá đất cụ thể thì tùy theo trường hợp, địa phương sẽ quyết định trong đó đảm bảo phòng chống tham nhũng, tiêu cực và sát nhất với với thị trường và đảm bảo được công bằng.

Về thực hiện đấu giá đấu thầu giao đất cho thuê đất theo thỏa thuận thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết sẽ ưu tiên việc đấu giá đất. Đồng thời, nghiên cứu quy định về việc đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư nên giao cho Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định về những dự án trọng điểm, những dự án quan trọng, những dự án vì sự cần thiết của địa phương.

Về bồi thường, hỗ trợ tái định cư, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết trong Luật Đất đai sẽ cố gắng đưa các điều khoản bảo đảm cho người dân có đất bị thu hồi có được nơi ở mới bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ. Trong đó, để có cuộc sống bằng và hơn nơi ở cũ không phải chỉ về điều kiện sống về hạ tầng mà chọn vị trí của tái định cư, chọn vị trí vừa ở và vừa sản xuất rất quan trọng, phù hợp với phong tục tập quán, bản sắc văn hóa, phù hợp với tính cộng đồng, phù hợp với dân tộc. Như vậy chính quyền địa phương phải quyết định được việc chúng ta tái định cư như thế nào. Cùng với đó, bảo đảm sinh kế của nhân dân. Về lâu dài, tiếp tục đào tạo, hỗ trợ lao động.

Về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết phải có tính đồng bộ trong quy hoạch. Do đó phải công khai, minh bạch cho Nhân dân được theo dõi, được sử dụng, được khai thác và được giám sát.

Về giao đất cho đồng bào dân tộc thiểu số, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết Luật Đất đai cũng sẽ cố gắng để quy định thu hội đất của những đơn vị, tổ chức, cá nhân, các doanh nghiệp không hiệu quả để tập trung đất cho đồng bào dân tộc thiểu số.

Về giải quyết tranh chấp khiếu nại, tố cáo, giải quyết tranh chấp, Bộ trưởng nêu rõ, phương châm khuyến khích giải quyết việc tranh chấp từ cơ sở, không để lên cấp cao hơn và người người công dân có quyền chọn lựa chọn.

Điểm lại một số nội dung khác mà các đại biểu đã nêu như thu hồi đất kinh tế, tách dự án giải phóng mặt bằng, hành lang an toàn giao thông, cơ sở dữ liệu đất đai, các hành vi bị cấm v.v.., Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh cho biết sẽ tiếp thu, tổng hợp đầy đủ.

16h56: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu kết luận phiên thảo luận về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).

Phát biểu kết luận nội dung thảo luận về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, sau một ngày thảo luận sôi nổi, tâm huyết trách nhiệm đã có 56 đại biểu phát biểu, 6 đại biểu tranh luận, còn 106 đại biểu chưa phát biểu do hết thời gian, đề nghị các vị đại biểu gửi văn bản ý kiến qua Ban Thư ký kỳ họp để tổng hợp. Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường đã giải trình làm rõ một số ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội nêu.

Qua thảo luận, Quốc hội đánh giá cao tinh thần làm việc trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, của Chính Phủ, cơ quan chủ trì thẩm tra, cơ quan chủ trì soạn thảo và các cơ quan liên quan, sự chỉ đạo sâu sát của Chủ tịch Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội lấy ý kiến Nhân dân và tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật.

Quốc hội ghi nhận, biểu dương và trân trọng cảm ơn mọi tầng lớp Nhân dân trong và ngoài nước, các chuyên gia, các nhà khoa học đã quan tâm trách nhiệm đầu tư thời gian, công s ức góp nhiều ý kiến quan trọng cho dự án Luật Đất đai; đồng thời mong muốn Nhân dân, các chuyên gia, các nhà khoa học tiếp tục tham gia ý kiến để hoàn thiện dự án luật đảm bảo chất lượng, khả thi của luật khi có hiệu lực thi hành.

Các ý kiến phát biểu trong phiên thảo luận nhất trí với nhiều nội dung đã được tiếp thu, chỉnh lý; đồng thời cũng đóng góp thêm nhiều ý kiến tâm huyết trách nhiệm để hoàn thiện dự án luật như: tiếp tục rà soát thể chế hóa đầy đủ các quan điểm chủ trương của Đảng về quản lý, sử dụng đất, nhất là 8 nhóm vấn đề trọng tâm đặt ra theo Nghị quyết số 18.

Hoàn thiện các quy định về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, giao đất cho thuê đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất; các quy định về đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án sử dụng đất, các trường hợp không phải đấu thầu, đấu giá; giao đất, cho thuê đất đối với đơn vị sự nghiệp công lập; các quy định về bồi thường hỗ trợ tái định cư; thu hồi đất vì mục đích quốc phòng an ninh, phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng; thẩm quyền thu hồi đất; cơ chế xác định giá đất…

Nhiều ý kiến cũng đề cập đến các vấn đề về đất đai cho đồng bào dân tộc thiểu số, đất cho tôn giáo tín ngưỡng… và rất nhiều ý kiến cụ thể và xác đáng cần được tiếp tục nghiên cứu và tiếp thu.

Phó Chủ tịch Quốc hội khẳng định, ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội đã được ghi âm, ghi chép đầy đủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra và các cơ quan liên quan nghiên cứu tiếp thu đầy đủ, hoàn thiện, trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 6.

Cổng Thông tin điện tử Quốc hội