TOS-2 'Tosochka': Hệ thống súng phun lửa hạng nặng thế hệ mới của Nga

Các cuộc thử nghiệm đối với hệ thống súng phun lửa hạng nặng TOS-2 “Tosochka” sẽ được hoàn thành vào cuối năm 2021. Điều này đã được đại diện nhà sản xuất NPO Splav, Alexander Smirnov tuyên bố mới đây. Theo đó, hệ thống vũ khí mới này rất được mong đợi trong các lực lượng vũ trang Nga.

Theo kế hoạch ban đầu, việc cung cấp hệ thống súng phun lửa hạng nặng mới này cho Các lực lượng vũ trang Nga sẽ bắt đầu vào năm tới. Ngoài ra, trong lần ra mắt đầu tiên tại cuộc duyệt binh Ngày Chiến thắng trên Quảng trường Đỏ năm 2020, TOS-2 đã giành được nhiều sự quan tâm từ các khách hàng nước ngoài.

Hệ thống súng phun lửa TOS-2 tham gia duyệt binh Ngày Chiến thắng năm 2020. Ảnh: RIA Novosti

Vũ khí độc nhất

Sự phát triển của các hệ thống súng phun lửa hạng nặng và đạn tên lửa nhiệt áp đặc biệt bắt đầu xuất hiện ở Liên Xô vào những năm 1970. Năm 1980, sau khi thử nghiệm thành công, hệ thống TOS-1 “Buratino” được cho phép đưa vào sử dụng.

Hệ thống này có bệ phóng gồm 30 ống dẫn hướng để phóng đạn nhiệt áp, được đặt trên khung xe bánh xích T-72. Tương tự với xe tăng, kíp lái TOS-1 có thể thực hiện nhiệm vụ xác định mục tiêu và khai hỏa mà không cần rời khỏi xe.

Trong chiến đấu, TOS-1 “Buratino” lần đầu tiên được sử dụng vào giai đoạn cuối của cuộc chiến tranh Afghanistan (cuối những năm 1980). Năm 2001, một phiên bản cập nhật của TOS-1 “Buratino” đã được phát triển là TOS-1A “Solntsepёk”, với số lượng ống dẫn hướng phóng đạn giảm xuống còn 24.

Hệ thống vũ khí này đã được sử dụng tích cực trong các hoạt động chống khủng bố ở Syria. Năm 2018, sau khi thăm trụ sở lực lượng Nga ở Syria, Tướng Alexander Lapin đã khẳng định: “Hệ thống súng phun lửa hạng nặng mới TOS-1A “Solntsepёk” đã chứng tỏ khả năng rất tốt. Đó là vũ khí độc đáo nhất, giúp chúng ta rất nhiều khi cần phải tiêu diệt các nhóm chiến binh trong hầm trú ẩn dưới lòng đất hoặc nửa dưới lòng đất”.

Trên cơ sở kinh nghiệm thu được trong chiến dịch ở Syria, các nhà thiết kế của NPO Splav khi phát triển mẫu xe tiếp theo - TOS-2 “Tosochka”. Nhà phát triển đã quyết định chuyển sang khung gầm bánh lốp, dựa trên cơ sở xe tải Ural, với khả năng chuyên chở cao và di chuyển xuyên quốc gia.

Ngoài ra, TOS-2 có ít đường dẫn phóng hơn (giảm còn 18 so với 24 của TOS-1A). Theo đánh giá của Rostec, điều này sẽ được bù đắp bằng sự gia tăng sức mạnh và tầm bắn của đạn pháo. Đồng thời, TOS-2 có thể sử dụng các loại đạn từ hệ thống TOS-1 “Buratino” và TOS-1A “Solntsepёk”, vì có cùng cỡ nòng 220 mm.

Không giống như những người tiền nhiệm trước đó, TOS-2 được trang bị thiết bị nâng riêng, nhờ đó nhu cầu về một phương tiện chuyên chở hỗ trợ là không cần thiết. Việc tiếp đạn cho TOS-2 có thể diễn ra nhanh chóng, trên bất kỳ phương tiện nào và sẽ do đội của phương tiện đó cung cấp.

Bên cạnh đó, TOS-2 được trang bị thiết bị dẫn đường hiện đại, bao gồm máy đo xa laser, định vị vệ tinh, máy đo tốc độ và đo quán tính. Ngoài ra, hệ thống có thể khai hỏa từ các vị trí chiến đấu không chuẩn bị trước, và việc nhắm, bắn và điều khiển hỏa lực được tự động hóa.

Trả lời phỏng vấn RT, chuyên gia quân sự Alexei Leonkov cho rằng, các hệ thống TOS có thể tích hợp nhiều hệ thống phòng tên lửa phóng và các hệ thống lắp đặt như của: Grad, Smerch và Tornado.

Theo chuyên gia, mặc dù số lượng đầu đạn trong TOS-2 giảm, nhưng do chuyển sang khung gầm bánh lốp mới, nên hiệu quả vẫn ở mức cao. Đồng thời, khả năng hỏa lực và chiến đấu của hệ thống này không hề suy giảm. TOS-2 có một cần cẩu thủy lực được sử dụng để nạp đạn, giúp nó phân biệt với các hệ thống TOS-1 và những hệ thống khác (vốn yêu cầu một máy nạp đạn riêng biệt).

“Đây là một hệ thống ngăn chặn một nhóm mục tiêu trên một khu vực rộng lớn. Các hệ thống súng phun lửa hạng nặng được thiết kế để tiêu diệt xe bọc thép và nhân lực, phá hủy các tòa nhà và vật thể nằm ở cả khu vực trống và trên công sự”, ông Leonkov nói.

Gia tăng sức mạnh chiến đấu

Theo ông Alexander Smirnov, TOS-2 “Tosochka” trên chiến trường có thể tương tác hiệu quả với TOS-1A “Solntsepёk”. Hai tổ hợp này có thể cùng tác chiến một cách hài hòa trên chiến trường. Căn cứ vào tình hình chiến thuật, chỉ huy sẽ có thể sử dụng cả 2 hệ thống bánh lốp và bánh xích.

Khi xem xét sự quan tâm của các khách hàng nước ngoài đối với các hệ thống súng phun lửa trước đây của Nga, ông Smirnov nhấn mạnh, TOS-2 có tiềm năng xuất khẩu cao, nhờ một số đặc tính kỹ thuật được cải tiến, như tăng tầm bay, khả năng di chuyển của xe bánh lốp và các cải tiến công thái học.

Hệ thống TOS-2 “Tosochka” sẽ sớm đưa vào biên chế trong quân đội Nga. Ảnh: RT.ru

Các chuyên gia cũng khẳng định, các hệ thống súng phun lửa như TOS-2 được thiết kế để đánh bại kẻ thù trên một khu vực rộng lớn, mang lại lợi thế đáng kể trong trận chiến.

Chuyên gia Dmitry Litovkin, biên tập viên của tờ báo Nezavisimoye Voennoye Obozreniye cho rằng, hệ thống TOS-2 gợi nhớ đến dàn tên lửa Kachiusa nổi tiếng, có thể bắn tới 24 tên lửa, với đầu đạn nhiệt áp. Đó là những cỗ máy làm tăng sức mạnh của các đơn vị chiến đấu và có độ chính xác cao.

Theo đánh giá của chuyên gia, khung gầm bánh xe mới đã tăng đáng kể tính cơ động của hệ thống TOS-2. Theo đó, TOS-1 “Buratino” và TOS-1A “Solntsepёk” sử dụng khung gầm bánh xích, có thể di chuyển tốt trên mọi địa hình. Còn TOS-2 “Tosochka” cho phép nhanh chóng di chuyển dọc các tuyến đường, tạo ra một nhóm hỏa lực mạnh nhằm đánh vào các mục tiêu xác định.

Việc sử dụng khung gầm bánh lốp thay vì xe bánh xích truyền thống theo công nghệ của Liên Xô và Nga cũng làm tăng triển vọng xuất khẩu của TOS-2. Bởi vì, những phương tiện chiến đấu như vậy sẽ thuận tiện hơn khi sử dụng ở các địa hình sa mạc hoặc vị trí điểm cao.

MINH TUẤN (Theo RT.ru)