Toyota và BMW chứng minh ngành công nghiệp ô tô đã quá vội vàng với điện khí hóa

Thực tế, cả BMW và Toyota không chống lại sự tiến bộ của ngành công nghiệp ô tô mà chỉ đơn giản là không tin rằng xe điện (EV) là "con đường duy nhất" dẫn đến tương lai bền vững. Giờ đây, khi sự hưng phấn ban đầu lắng xuống và doanh số xe điện toàn cầu có dấu hiệu chững lại, sự thận trọng của họ không còn giống như bảo thủ, mà là một nước cờ chiến lược khôn ngoan.

Cơn sốt điện khí hóa và cú phanh "két" của thực tế

Chỉ vài năm trước, một hồi kết có vẻ như rất sớm được viết cho động cơ đốt trong (ICE). Volvo tuyên bố chỉ bán xe điện sau năm 2030. Ford châu Âu, Jaguar, và Bentley đều ấn định ngày "khai tử" động cơ xăng. Liên minh châu Âu (EU) cũng ra lệnh cấm bán xe ICE mới từ năm 2035.

Xe điện được tung hô là “tương lai không khói xăng dầu” khi xe động cơ đốt trong ngừng bán vào 2035. Ảnh: CarSales

Nhà đầu tư hồ hởi, truyền thông thì tung hô “tương lai không khói xăng dầu”. Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) thậm chí còn dự đoán rằng khoảng một nửa số xe mới có thể là xe điện vào đầu những năm 2030.

Nhưng thực tế đã sớm "phũ phàng" khi các rào cản cốt lõi như mạng lưới trạm sạc pin tại nhiều quốc gia thiếu đồng bộ và thưa thớt, chi phí pin dù đã giảm nhưng vẫn còn cao để xe điện có thể tiếp cận đại chúng một cách thực sự.

Kết quả là tăng trưởng chậm lại. Năm 2024, xe điện chỉ chiếm hơn 20% doanh số toàn cầu (thấp hơn nhiều so với dự báo) và chỉ 9% ở Mỹ. Trong khi đó, các thị trường đang phát triển như Nam Mỹ, Ấn Độ hay Đông Nam Á vẫn lệ thuộc vào xăng và diesel, vì hạ tầng sạc gần như chưa tồn tại.

Lúc này, thế giới bắt đầu đối mặt với thực tế về xe điện và nhận ra rằng quan điểm “đa dạng năng lượng” mà Toyota và BMW kiên định từ đầu bỗng trở nên sáng suốt một cách đáng ngạc nhiên.

BMW hợp tác cùng Toyota để phát triển động cơ đốt trong chạy bằng hydrogen. Ảnh: Car Magazine

Khó có thể nói BMW là một hãng xe bảo thủ. Nhưng thay vì đặt cược toàn bộ tương lai vào một công nghệ duy nhất, hãng xe sang Đức đã chọn cách phát triển một nền tảng có thể linh hoạt lắp động cơ xăng, hybrid, hybrid sạc điện hoặc xe điện hoàn toàn.

Điều đó cho phép BMW có thể kết hợp sản xuất các dòng xe khác nhau và điều chỉnh sản lượng ngay lập tức dựa trên nhu cầu thực tế của từng thị trường, thay vì bị trói buộc vào một giải pháp duy nhất.

BMW không xem động cơ đốt trong là “tội lỗi”. Họ tiếp tục tinh chỉnh các khối V8 (S68) V8 và I6 (B58) trứ danh để đạt chuẩn khí thải Euro 7, đồng thời thử nghiệm nhiên liệu tổng hợp và hydro (dự án iX5 Hydrogen hợp tác cùng Toyota).

Nếu BMW thực dụng, Toyota cho thấy sự điềm tĩnh của kẻ dẫn đầu thị trường. Từng tiên phong điện hóa từ năm 1997 với chiếc Prius hybrid, Toyota có nhiều trải nghiệm điện khí hóa thực tế hơn bất kỳ công ty nào khác, từ đó hiểu rõ thị trường toàn cầu không đồng nhất.

Thay vì chỉ lựa chọn một con đường duy nhất, Toyota chọn chiến lược “tiếp cận đa chiều" để trung hòa carbon. Ảnh: TMC

Thay vì dồn toàn lực cho xe điện thuần túy, Toyota chọn chiến lược “tiếp cận đa chiều" để trung hòa carbon bằng cách kết hợp xe hybrid (HEV), hybrid sạc điện (PHEV), xe điện (EV) và xe chạy hydro (FCEV) trong một chiến lược toàn diện. Các động cơ xăng thế hệ mới của Toyota được thiết kế nhỏ gọn, hiệu suất nhiệt cao, có thể vận hành bằng nhiều loại nhiên liệu.

Ngoài ra, Toyota cùng Mazda và Subaru đang nghiên cứu nhiên liệu điện tổng hợp (e-fuel) và xăng sinh học, những giải pháp không cần cơ sở hạ tầng sạc tốn kém.

Không chỉ nói, Toyota còn chứng minh bằng hành động khi những nguyên mẫu GR Yaris H2 và GR Corolla H2 đã chạy thử nghiệm bằng hydro đốt trong thực tế,chứng minh động cơ đốt trong vẫn có thể "xanh" nếu được áp dụng công nghệ phù hợp.

Đồng thời, Toyota vẫn tập trung một phần vào xe điện khi đầu tư mạnh vào pin thể rắn với tham vọng quãng đường di chuyển 1.200 km mỗi lần sạc.

Lợi nhuận không nói dối

Năm 2024, những con số đã nói lên tất cả. BMW bán được 427.000 xe thuần điện, song doanh số xe xăng và hybrid vẫn vượt 2 triệu chiếc. Còn Toyota bán tới 4,1 triệu xe hybrid, 150.000 xe điện, nhiều hơn bất kỳ hãng nào khác mà vẫn giữ lợi nhuận ổn định. Ngược lại, Ford, GM và Volkswagen đồng loạt phải trì hoãn hoặc cắt giảm hàng tỷ USD đầu tư vào các dự án EV do nhu cầu chậm hơn dự báo.

Cả BMW và Toyota đều chọn thực dụng thay vì duy ý chí. Họ xây dựng chiến lược dựa trên kỹ thuật và hành vi người dùng, chứ không phải dựa trên áp lực chính trị hay dư luận. Sự linh hoạt này đã bảo vệ họ khỏi những biến động thị trường mà các hãng khác đang phải trả giá đắt.

Bài học về sự kiên nhẫn

Thập niên 2020 không phải là hồi kết của động cơ đốt trong, mà là thời điểm ngành công nghiệp ô tô học được bài học về sự kiên nhẫn. Điện khí hóa chắc chắn là một phần của tương lai, nhưng không phải là tương lai duy nhất.

Khi sự tăng trưởng của xe điện chững lại, ngành ô tô mới nhận ra quan điểm “đa dạng năng lượng” mà Toyota và BMW kiên định từ đầu bỗng trở nên sáng suốt một cách đáng ngạc nhiên. Ảnh: Toyota

Khi BMW và Toyota chọn giữ cái đầu lạnh giữa cơn sốt toàn cầu, họ không chỉ cứu lấy lợi nhuận, mà còn định nghĩa lại ý nghĩa của sự đổi mới. Họ không chạy theo trào lưu mà hiểu rõ giới hạn của thực tế. Sự kiên định ấy đang khiến cả ngành công nghiệp phải nhìn lại. Có lẽ, trong cuộc đua này, người chậm mới là kẻ nhìn xa nhất.

Theo CarBuzz, BMW, Toyota

Ngô Minh