TP.HCM đề xuất cơ chế đặc thù thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội đặc khu Côn Đảo
UBND TP.HCM vừa báo cáo một số nội dung trọng tâm nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội đặc khu Côn Đảo, tập trung vào hoàn thiện hạ tầng, bảo tồn di sản, phát triển du lịch bền vững và tháo gỡ các điểm nghẽn về đầu tư, nhân lực.
Theo báo cáo của UBND TP.HCM, đặc khu Côn Đảo có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng về kinh tế biển, quốc phòng – an ninh và bảo vệ chủ quyền quốc gia. Quần đảo này nằm gần tuyến hàng hải quốc tế Âu – Á, đồng thời giữ vai trò trọng yếu trong hệ thống đường cơ sở xác định lãnh hải Việt Nam. Tuy nhiên, khoảng cách xa đất liền khiến chi phí đầu tư, logistics và vận chuyển tại Côn Đảo cao gấp 2,5–3 lần so với nhiều địa phương khác, tạo ra không ít rào cản trong thu hút đầu tư.
Côn Đảo là điểm đến được yêu thích của nhiều du khách, tuy nhiên, điều kiện hạ tầng giao thông đường bộ chưa đáp ứng được nhu cầu đi lại ngày càng tăng
Báo cáo đánh giá, Côn Đảo sở hữu hệ sinh thái biển – đảo và rừng nguyên sinh đặc biệt phong phú, với hơn 1.300 loài sinh vật biển, rạn san hô đa dạng và là khu bảo tồn rùa biển lớn nhất cả nước. Vườn quốc gia Côn Đảo đã được IUCN công nhận vào Danh lục xanh, khẳng định giá trị quốc tế về bảo tồn thiên nhiên. Cùng với đó, hệ thống di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Côn Đảo và các điểm đến tâm linh như nghĩa trang Hàng Dương, mộ nữ anh hùng Võ Thị Sáu tạo nên lợi thế khác biệt để phát triển du lịch lịch sử – văn hóa – tâm linh.
Sau khi chính thức trở thành đơn vị hành chính trực thuộc TP.HCM từ ngày 1.7.2025, mô hình chính quyền địa phương hai cấp tại đặc khu Côn Đảo được triển khai ổn định, bảo đảm hoạt động quản lý, điều hành thông suốt. Công tác chuyển đổi số được đẩy mạnh, 100% lãnh đạo và công chức chuyên môn sử dụng chữ ký số, các thủ tục hành chính được giải quyết thông qua hệ thống dùng chung của thành phố.
Trong năm 2025, hầu hết các chỉ tiêu kinh tế – xã hội của Côn Đảo đạt và vượt kế hoạch. Nhiều công trình hạ tầng quan trọng được đưa vào sử dụng như điện lưới quốc gia, trung tâm y tế quân – dân y mới, các dự án chỉnh trang đô thị và hạ tầng kỹ thuật. Tuy nhiên, báo cáo cũng chỉ rõ nhiều tồn tại, hạn chế, đặc biệt là hạ tầng kết nối hàng không, đường biển chưa đáp ứng yêu cầu phát triển, giá vé máy bay cao, năng lực vận chuyển hạn chế và phụ thuộc lớn vào điều kiện thời tiết.
Về thu hút đầu tư, UBND TP.HCM nhận định các chính sách ưu đãi hiện hành chưa đủ hấp dẫn do chi phí đầu tư cao, hiệu quả tài chính thấp, khiến phần lớn dự án hạ tầng vẫn phải dựa vào nguồn ngân sách nhà nước. Việc huy động vốn theo các hình thức PPP, BOT, BT hay ODA gần như chưa đạt kết quả. Bên cạnh đó, Côn Đảo còn gặp khó khăn trong thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, nhất là trong các lĩnh vực y tế, giáo dục và du lịch cao cấp.
Trên cơ sở đánh giá thực trạng, UBND TP.HCM đề xuất xây dựng các cơ chế, chính sách đặc thù cho Côn Đảo, trong đó tập trung phát huy giá trị di tích lịch sử quốc gia đặc biệt, sắp xếp lại không gian đô thị, di dời dân cư khỏi khu vực bảo vệ di tích, đồng thời đầu tư nâng cấp hạ tầng kết nối, cảng hàng không và cảng biển.
Thành phố cũng kiến nghị hoàn thiện chính sách ưu đãi đầu tư, cải thiện điều kiện sống và chế độ đãi ngộ nhằm thu hút nhân lực chất lượng cao, hướng tới mục tiêu phát triển Côn Đảo trở thành khu du lịch quốc gia chất lượng cao, bền vững và có sức cạnh tranh trong khu vực.
