TP.HCM: Metro Bến Thành - Suối Tiên phục vụ gần 19 triệu lượt khách sau một năm vận hành

Theo ông Phan Công Bằng, Trưởng Ban MAUR, tính đến ngày 15.12, metro số 1 đã vận hành 78.194 lượt tàu. Bình quân mỗi tháng, tuyến phục vụ trên 1,5 triệu lượt khách, tương đương khoảng 52.000 lượt/ngày; vào các dịp lễ, Tết, lượng khách có thời điểm vượt 110.000 lượt/ngày.

Metro số 1 có tổng mức đầu tư hơn 43.000 tỷ đồng từ nguồn vốn vay ODA, chính thức khai thác từ ngày 22.12.2024. Đây là tuyến đường sắt đô thị đầu tiên của TP.HCM, dài 19,7 km, gồm 2,6 km đi ngầm và 17,1 km đi trên cao, với 14 nhà ga và khu depot Long Bình. Tuyến metro này do Công ty TNHH MTV Đường sắt đô thị số 1 (HURC1) đảm nhiệm vận hành, sử dụng 17 đoàn tàu, mỗi đoàn 3 toa, sức chứa tối đa khoảng 930 hành khách. Thời gian di chuyển toàn tuyến khoảng 29 phút, với giá vé lượt từ 6.000 – 20.000 đồng.

Con số gần 19 triệu lượt khách sau một năm hoạt động phản ánh rõ nhu cầu sử dụng metro là rất lớn. Ảnh: Trung Dũng

Theo ông Lê Minh Triết, Giám đốc HURC1, lượng hành khách gần 19 triệu lượt sau một năm cho thấy metro không còn đơn thuần là phương tiện trải nghiệm mà đã trở thành lựa chọn đi lại thường xuyên của người dân. Thời gian tới, đơn vị sẽ tiếp tục nâng cấp hệ thống camera, bổ sung thang máy, thang cuốn, mở rộng các hình thức bán vé và dự kiến triển khai vé liên thông giữa xe buýt và metro vào năm 2026 nhằm gia tăng tính tiện lợi.

Ghi nhận từ Trung tâm Quản lý và Điều hành giao thông đô thị cho thấy, sau khi metro số 1 đi vào hoạt động, tai nạn giao thông trên trục Xa lộ Hà Nội – Võ Nguyên Giáp đã giảm đáng kể cả về số vụ, số người chết và bị thương so với cùng kỳ năm 2024, góp phần giảm áp lực cho giao thông đường bộ.

Để phục vụ nhu cầu đi lại tăng cao dịp Lễ Giáng sinh (Noel) và Tết Dương lịch 2026, HURC1 sẽ tăng số chuyến tàu. Ngày 24.12 và 31.12, tuyến vận hành 264 chuyến/ngày, tăng 21 chuyến so với ngày thường. Riêng ngày 1.1.2026, metro số 1 sẽ chạy 276 chuyến, trong đó có 20 chuyến phục vụ khung giờ sau bắn pháo hoa.

Cùng với metro số 1, như Người Đô Thị đã đưa tin, TP.HCM đang hoàn thiện thủ tục để khởi công tuyến metro số 2 (Bến Thành – Tham Lương). Tuyến dài hơn 11 km, tổng mức đầu tư khoảng 57.000 tỷ đồng từ ngân sách thành phố, gồm 10 ga ngầm, 1 ga trên cao và 1 depot. Đây là dự án trọng điểm, áp dụng các cơ chế, chính sách đặc thù theo Nghị quyết 188/2025/QH15, giúp rút gọn thủ tục và dự kiến khởi công đầu năm 2026.

Theo MAUR, công tác giải phóng mặt bằng dự án metro số 2 đã hoàn thành 100%, dự kiến hoàn tất di dời hạ tầng kỹ thuật đầu năm 2026, bảo đảm điều kiện khởi công toàn tuyến vào giữa tháng 1.2026. Tuyến metro này được định hướng nâng cấp mức độ tự động hóa lên GoA4, bảo đảm kết nối đồng bộ với metro số 1 và các tuyến khác trong tương lai, đóng vai trò trục xương sống kết nối trung tâm với khu vực Tây Bắc thành phố, góp phần giảm ùn tắc và cải thiện môi trường đô thị.

Theo đại diện MAUR, Metro số 2 trong quá trình tổ chức triển khai thiết kế FEED (giai đoạn thiết kế kỹ thuật tổng thể) đã được UBND Thành phố chấp thuận về phương án công nghệ cho dự án phổ biến hiện nay với nền tảng chính là hệ thống tiêu chuẩn châu Âu, trong đó có hệ thống đoàn tàu với mức độ tự động hóa cấp cao nhất/GoA4 theo xu hướng hiện nay của thế giới

GoA4 (Grade of Automation 4) đại diện cho cấp độ Vận hành tàu hoàn toàn không có người lái (UTO - Unattended Train Operation). Chuẩn GoA4 là mức tự động hóa cao nhất, biến tàu thành một hệ thống tự hành hoàn toàn, không cần nhân viên trên tàu, và được coi là tương lai của vận tải đường sắt đô thị hiện đại ở châu Âu và trên toàn thế giới.

Mọi chức năng vận hành tàu đều được hệ thống tự động hóa thực hiện mà không cần bất kỳ nhân viên nào trên tàu, bao gồm: khởi hành, lái và dừng tàu, vận hành cửa và xử lý các tình huống gián đoạn hoặc khẩn cấp.

Trước đó, chia sẻ tại cuộc họp báo cung cấp thông tin về các vấn đề kinh tế - xã hội trên địa bàn TP.HCM ngày 20.11 vừa qua về kế hoạt triển khai các dự án đường sắt đô thị của TP.HCM, ông Mai Thanh Tùng - Phó phòng Kế hoạch và Đầu tư, Sở Xây dựng TP.HCM, cho biết hiện thành phố đang triển khai đồng thời nhiều dự án đường sắt quan trọng. Trong đó, ngoài tuyến Bến Thành – Tham Lương như vừa nêu.

Tuyến Bến Thành – Thủ Thiêm đang được triển khai nghiên cứu trong giai đoạn 2025-2030.

Riêng với tuyến đường sắt Thủ Thiêm – Long Thành, hiện đã hoàn thành báo cáo cuối kỳ của báo cáo nghiên cứu tiền khả thi. Trung ương đã thống nhất giao TP.HCM triển khai dự án này. Các cơ quan của TP.HCM đang phối hợp với cơ quan của tỉnh Đồng Nai triển khai các nội dung có liên quan như điều chỉnh quy hoạch tỉnh, báo cáo Hội đồng Nhân dân TP vì đây là tuyến đường sắt quốc gia đi qua cả TP.HCM và Đồng Nai.

Ông Tùng cho biết, nguồn lực đầu tư của Trung ương và TP cho các dự án đường sắt hiện hạn chế, nên cần huy động nguồn lực xã hội hóa, và vốn tư nhân: “Hiện nhiều doanh nghiệp đang nghiên cứu, đề xuất tham gia đầu tư các tuyến đường sắt, trong đó Tập đoàn Trường Hải đã đề xuất triển khai dự án tuyến Bến Thành – Thủ Thiêm, Thủ Thiêm – Long Thành theo hình thức đối tác công tư (PPP). UBND TP.HCM đang chỉ đạo các cơ quan chuyên môn xem xét đề xuất này".

Từ thực tiễn kinh nghiệm triển khai tuyến Metro số 1, TP đã chỉ đạo Sở Giao thông vận tải (nay là Sở Xây dựng) chủ trì phối hợp với Ban Quản lý Đường sắt đô thị và các cơ quan, đơn vị liên quan, xây dựng Đề án trình Quốc hội ban hành Nghị quyết số 188 lần đầu tiên cho phép TP.HCM và Hà Nội được hưởng hàng loạt các cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để triển khai các dự án đường sắt, có thể kể đến như các cơ chế về: chỉ định thầu, phân cấp, ủy quyền mạnh cho UBND TP trong các quy trình: phê duyệt dự án, điều chỉnh thiết kế, điều chỉnh tổng mức đầu tư. Trên cơ sở đó, Sở Xây dựng đã tham mưu Ủy ban Nhân dân TP ban hành kế hoạch triển khai Nghị quyết số 188...

Ngô Gia