TP.HCM: Người dân thấp thỏm trong chung cư xuống cấp, mong có chỗ ở mới
Nhiều người dân sống trong chung cư hư hỏng, xuống cấp ở TP.HCM lo lắng, mong muốn được sớm sắp xếp chỗ ở, ổn định cuộc sống.
Thấp thỏm trong chung cư xuống cấp
Chung cư Vĩnh Hội (quận 4, TP.HCM), một trong 16 chung cư cấp D được xây dựng trước năm 1975 và đã có kế hoạch di dời từ cuối năm 2019. Tuy nhiên, công tác vận động người dân gặp khó khăn, đặc biệt trong giai đoạn dịch bệnh. Tính đến đầu năm 2025, tình trạng hư hỏng ngày càng nghiêm trọng với hơn 70 sự cố rơi vỡ bê tông, nứt sàn… khiến nhiều hộ dân cư ngụ ở đây lo lắng.

Chung cư Vĩnh Hội xuống cấp nghiêm trọng, tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Giữa tháng 6, theo ghi nhận của PV Báo Xây dựng, chung cư Vĩnh Hội xuống cấp nghiêm trọng, nhiều mảng tường nứt toác, bong tróc, rơi rớt nằm vắt vẻo xung quanh mái tôn ở tầng trệt. Nhiều cột bê tông, lan can nứt toác, trơ khung sắt bị hoen gỉ.
Nguy hiểm là vậy, tuy nhiên nhiều người dân vẫn chưa di dời, đang sinh sống và kinh doanh tại đây.
Bà Phan Thị Kim Hường cho biết, gia đình bà được chính quyền cấp chung cư Vĩnh Hội và đã ở đây ba thế hệ.
Sau năm 2016 chung cư bắt đầu xuống cấp nghiêm trọng, liên tục xảy ra nhiều cố như các mảng tường, bê tông, lan can rơi rớt khiến cư dân thấp thỏm, sợ hãi.
Đỉnh điểm, đã có một người nước ngoài đi tham quan tựa vào lan can chung cư đã rơi từ tầng 2 xuống đất bị thương phải đi cấp cứu.
Sau sự cố đó, lãnh đạo Sở Xây dựng, UBND quận 4 đã đến kiểm tra, đưa ra phương án sửa chữa, di dời. Tuy nhiên, do nhiều vướng mắc về thủ tục pháp lý cùng với đại dịch covid -19 bùng phát nên kế hoạch bị kéo dài đến nay.

Bà Phan Thị Kim Hường ám ảnh kể lại sự cố tại chung cư làm một người nước ngoài rơi từ tầng hai xuống đất bị thương.
Theo bà Hường, hiện nay đã có nhiều hộ dân di dời, đến chung cư mới được chính quyền sắp xếp như: Chung cư Phan Chu Trinh, chung cư Phú Thọ, chung cư Hòa Bình, chung cư Tân Hòa Đông… Còn gia đình bà Hường cũng đang sắp xếp đồ đạc để chuẩn bị dọn đến chung cư mới.
"Gia đình tôi dự kiến cuối tháng này sẽ chuyển về ở chung cư Phú Thọ (quận 10). So với chung cư Vĩnh Hội thì chung cư mới sạch sẽ, rộng rãi và nhiều phòng hơn. Tuy nhiên, bất tiện là chỗ ở và chỗ làm cách nhau khá xa.
Để đảm bảo an toàn cho gia đình, ủng hộ chủ trương di dời của chính quyền, gia đình tôi quyết định đến chỗ ở mới vào cuối tháng nay", bà Hương cho hay.
Ông Huỳnh Văn Út (kinh doanh quán ăn ở tầng trệt chung cư Vĩnh Hội) cũng đang nóng lòng nhận chung cư mới để di dời khỏi chung cư xuống cấp càng nhanh càng tốt.
"Gia đình tôi đã đăng kí đến chỗ ở mới nhưng chưa được chính quyền bàn giao nên rất nóng ruột. Ở đây lâu ngày nào là gia đình tôi lo sợ ngày đó. Mảng tường, bê tông rơi rớt xuống đường, mái tôn như cơm bữa khiến nhiều người mất ăn, mất ngủ, lo sập nhà", ông Út lo lắng.
Trong khi một số gia đình tìm cách chuyển đi sớm thì một số ít lại chưa muốn rời đi vì nhiều lí do khác nhau.
"Chúng tôi ở đây mấy thế hệ, công việc ổn định xung quanh đây nên không muốn rời đi. Mặt khác, chỗ ở mới quá xa nên rất bất tiện", một cư dân trần tình.

Chung cư Tôn Thất Thuyết xuống cấp nghiêm trọng, nhiều mảng tường trần chung cư bị bong tróc lộ ra lớp sắt đã gỉ.
Tương tự, ở chung cư Tôn Thất Thuyết (quận 4, cách không xa chung cư Vĩnh Hội) cũng trong tình trạng xuống cấp trầm trọng. Nhiều trụ đỡ, mảng tường nhà được bó dây kẽm, chống bằng những thanh sắt được hàn lại. Nhiều bảng cảnh báo nguy hiểm được treo ở các khu hành lang chung cư.
Bà Lê Minh Hương, một cư dân ở đây cho biết, căn nhà bà đang ở xuống cấp khi tường bị nứt, nên mỗi khi mưa nước lại tràn vào nhà.
"Cứ nứt tường, thấm nước gia đình tôi lại sửa chữa, chắp vá nhưng không ăn thua. Ở trong nhà mà cứ lo nhà sập", bà Hương chia sẻ
Còn tại cụm chung cư Ngô Gia Tự (quận 10) xây dựng cách đây 57 năm, đến nay đã xuống cấp nghiêm trọng nhưng vẫn chưa được cải tạo.
Ông Nguyễn Văn Thanh (cư dân chung cư Ngô Gia Tự) cho biết, có nghe nói thành phố có kế hoạch cải tạo, sửa chữa chung cư nhiều năm nay nhưng chưa thấy đâu.
"Chung cư ngày càng xuống cấp, tường nứt, nước thấm dột vào nhà khiến cuộc sống người dân đảo lộn. Tôi mong chính quyền sớm có biện pháp cải tạo để người dân an tâm sinh sống", ông Thanh bày tỏ.
Ngoài ra, theo ghi nhận của PV, tại chung cư Bùi Viện (quận 1) và chung cư 440 Trần Hưng Đạo (quận 5) đã di dời người dân đến chỗ ở mới để thực hiện công tác cải tạo, xây dựng.
Bố trí người dân đến chung cư mới như thế nào?
Về phương án di dời, bố trí chỗ ở cho cư dân chung cư Vĩnh Hội, bà Dương Hoàng Xuân Thủy, Phó trưởng Phòng Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Sở Xây dựng) cho biết, TP.HCM đã phân bổ 539 căn hộ cho UBND quận 4. Trong đó, 232 căn được sử dụng ngay để phục vụ di dời khẩn cấp các hộ dân tại lô A, B, C chung cư Vĩnh Hội, nơi đã ghi nhận nhiều dấu hiệu xuống cấp nghiêm trọng.
Ông Nguyễn Thanh Bình, Trưởng ban Bồi thường giải phóng mặt bằng quận 4 cho biết: Đến nay có 96 hộ dân đồng thuận di dời, trong đó 59 hộ đã chấp nhận phương án bố trí tái định cư. Tuy nhiên, vẫn còn khoảng 136 hộ chưa đồng ý, một phần do vị trí nhà tạm cư ở xa trung tâm, ảnh hưởng đến công việc và việc học của con em họ. Ngoài ra, một số hộ liên quan đến tranh chấp, chuyển nhượng hoặc thừa kế khiến công tác xác minh, xử lý còn chậm.
Hiện nay, quận 4 đang trong quá trình lựa chọn nhà đầu tư mới cho dự án xây dựng lại chung cư Vĩnh Hội, hướng đến đảm bảo an toàn, ổn định cuộc sống lâu dài cho người dân.

Chung cư Ngô Gia Tự quận 10 xuống cấp nhiều năm nhưng chưa được sửa chữa.
Còn về chung cư Ngô Gia Tự (quận 10), lãnh đạo UBND TP.HCM đã yêu cầu Sở Xây dựng hoàn tất công tác kiểm định chất lượng chung cư trước tháng 6/2025.
Đồng thời, Sở Xây dựng cũng được yêu cầu nghiên cứu các quy định, khảo sát kinh nghiệm của một số địa phương khác, để hướng dẫn UBND quận 10 lập quy hoạch chi tiết 1/500, mời gọi nhà đầu tư nghiên cứu, lập quy hoạch chi tiết trình phê duyệt trước ngày 28/2.
Trên cơ sở đó, chính quyền UBND quận 10 chịu trách nhiệm triển khai hoàn thiện khung chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người dân tại dự án.
Đề án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư cũ bị hư hỏng, xuống cấp vừa được UBND TP.HCM ban hành. Theo đó, TP.HCM có 474 chung cư, với 573 lô được xây dựng trước năm 1975 xuống cấp. Qua kiểm định chất lượng, có 16 chung cư cấp D; 116 cấp C; 332 cấp B và 12 chung cư đã tháo dỡ hoặc chuyển mục đích sử dụng. Trong đó, 5 chung cư cấp D bị hỏng nặng được dỡ hoàn toàn và 6 chung cư xuống cấp đã được tháo dỡ.
Với nhóm xây dựng giai đoạn 1975-1994, hiện có 52 chung cư thuộc diện thấp tầng và 33 tòa nhà diện tích đất dưới 1.000m2. Các chung cư này có tình trạng sở hữu, sử dụng phức tạp.
Cũng theo kế hoạch, từ nay đến năm 2030, TP.HCM sẽ cơ bản hoàn tất công tác chuẩn bị phục vụ việc cải tạo, xây dựng lại các chung cư cũ xây dựng trước năm 1975 và trong giai đoạn 1975-1994. Đồng thời, thành phố sẽ hoàn thành việc sửa chữa, nâng cấp, gia cố đối với các chung cư cấp B và C được xây dựng trước năm 1975.
Đối với 16 chung cư cấp D, hoàn thành công tác xây dựng mới đối với 7 chung cư hư hỏng nặng, nguy hiểm cấp D được xây dựng trước năm 1975; Hoàn thành công tác xây dựng mới đối với 9 chung cư hư hỏng nặng, nguy hiểm, cấp D được xây dựng trước năm 1975 và các chung cư cấp D phát sinh; bị sự cố nghiêng lún; Hoàn thành cơ bản công tác sửa chữa, nâng cấp, gia cố đối với các nhà chung cư cấp B, cấp C được xây dựng từ năm 1975-1994.
Giai đoạn năm 2035, sẽ hoàn thành công tác cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ được xây dựng trước năm 1975; Hoàn thành cơ bản công tác cải tạo, xây dựng lại đối với các chung cư hư hỏng nặng, nguy hiểm, cấp D hoặc hết niên hạn sử dụng được xây dựng từ năm 1975-1994.
Kế hoạch đề án là vậy, nhưng việc thực hiện đang gặp nhiều khó khăn về nguồn vốn kiểm định chất lượng và sửa chữa chung cư, quy hoạch khu vực cải tạo, công tác bồi thường và vướng mắc ở một số quy định pháp luật…
Đa phần người dân tại các chung cư hư hỏng, xuống cấp có thu nhập thấp, do diện tích căn hộ nhỏ nên giá trị bồi thường không đủ để mua lại căn hộ thương mại sau đó. Do đó, người dân thường không đồng ý việc bồi thường và đây cũng là nguyên nhân gây ra khó khăn cho việc di dời, cải tạo.