TP.HCM quy hoạch 3 tuyến xe buýt nhanh (BRT) mới, hướng đến phát triển giao thông công cộng bền vững
UBND TP.HCM vừa trình Thủ tướng Chính phủ Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung thành phố đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060. Một trong những nội dung trọng tâm của đồ án là kế hoạch phát triển ba tuyến xe buýt nhanh (BRT) mới nhằm nâng cao khả năng kết nối và thúc đẩy hệ thống giao thông công cộng trên toàn địa bàn thành phố.
Ba tuyến BRT mới được quy hoạch bao gồm: Tuyến Tân Kiên (huyện Bình Chánh) - cầu Phú Long (quận 12); Tuyến Nhị Bình (huyện Hóc Môn) - Vĩnh Lộc (huyện Bình Chánh); Tuyến trung tâm TP.HCM (huyện Cần Giờ).
Đồ án cũng dự liệu phương án thay thế khi nhu cầu vận tải vượt quá năng lực của các tuyến BRT, bằng cách phát triển các loại hình vận tải khối lượng lớn hơn như đường sắt đô thị, từ đó hình thành mạng lưới giao thông linh hoạt, đa dạng và bền vững.
Trước đó, theo Quyết định số 568/QĐ-TTg về việc phê duyệt điều chỉnh quy hoạch phát triển giao thông vận tải TP.HCM đến năm 2020 và tầm nhìn sau năm 2020, thành phố từng đặt mục tiêu triển khai sáu tuyến BRT, từ số 1 đến số 6.
Tuy nhiên, trong số này, chỉ có tuyến BRT số 1 dài 26 km, chạy dọc theo trục đại lộ Võ Văn Kiệt - Mai Chí Thọ được chính thức phê duyệt vào năm 2013 với tổng mức đầu tư gần 156 triệu USD.
Tuyến này dự kiến kết nối các khu vực trọng điểm như Bình Chánh, Bình Tân, quận 8, quận 6, quận 1 và TP. Thủ Đức.
Tuy nhiên, do những lo ngại liên quan đến hiệu quả vận hành và lượng hành khách không đạt kỳ vọng, dự án đã nhiều lần bị tạm dừng. Bên cạnh đó, sự thiếu đồng bộ trong phát triển hệ thống xe buýt gom, hạ tầng giao thông công cộng chưa hoàn thiện, và việc kiểm soát phương tiện cá nhân còn hạn chế cũng là những yếu tố cản trở tiến trình triển khai.
Đến năm 2023, Thành ủy TP.HCM đã thống nhất chủ trương ngừng thực hiện dự án tuyến BRT số 1 theo khuyến nghị từ Ngân hàng Thế giới (WB) - đơn vị hỗ trợ vốn cho dự án.
Ngoài việc phát triển BRT, quy hoạch cũng đề xuất xây dựng các tuyến xe buýt có làn đường ưu tiên hoạt động trên các trục giao thông chính có lộ giới lớn.
Những tuyến này sẽ được trang bị vạch sơn và đèn tín hiệu chuyên dụng, nhằm rút ngắn thời gian di chuyển trong giờ cao điểm, đồng thời kết nối hiệu quả với mạng lưới metro và các tuyến BRT tương lai.
Hiện nay, TP.HCM đang vận hành 138 tuyến xe buýt với hơn 2.200 phương tiện, trong đó có 168 xe buýt điện và 528 xe sử dụng khí thiên nhiên nén (CNG).
Giai đoạn 2025 - 2030, thành phố dự kiến mở thêm 72 tuyến mới, nâng tổng số lên 210 tuyến, đồng thời từng bước chuyển đổi toàn bộ sang xe buýt sử dụng năng lượng điện và nhiên liệu sạch, phù hợp với định hướng phát triển xanh và bền vững.
