TP.HCM: Thiếu cán bộ quản lý trật tự đô thị, xây dựng gây khó khăn trong giám sát, xử lý vi phạm
Tại buổi họp báo cung cấp thông tin về các vấn đề kinh tế - xã hội trên địa bàn TP.HCM chiều nay (ngày 21.8), ông Phạm Thành Nhân, Phó Giám đốc Sở Nội vụ TP.HCM, cho biết sau hai tháng thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, một trong những kho khăn nổi bật là việc tổ chức bộ máy và bố trí nhân sự tại cấp xã còn chưa đáp ứng được yêu cầu khối lượng công việc trong bối cảnh mới.
Ông Nhân cho biết, theo quy định hiện hành về chức năng, nhiệm vụ của các phòng chuyên môn cấp xã, khối lượng công việc ngày càng tăng cả về chiều rộng lẫn chiều sâu, bao trùm nhiều lĩnh vực như kinh tế, văn hóa, xã hội, quản lý đô thị, tài nguyên môi trường, an sinh xã hội, giải quyết thủ tục hành chánh (TTHC) cho người dân và doanh nghiệp.
“Những công việc này này đòi hỏi đội ngũ công chức phải có kiến thức chuyên môn sâu rộng, kỹ năng tổng hợp và khả năng xử lý tình huống linh hoạt”, Phó Giám đốc Sở Nội vụ TP.HCM nói.

Ông Phạm Thành Nhân, Phó Giám đốc Sở Nội vụ TP.HCM, phát biểu tại buổi họp báo. Ảnh: Hương Thảo/Trung tâm Báo chí
Quá tải công việc trong khi nhân sự chuyên môn thiếu
Theo Điều 13 Nghị định số 150/2025/NĐ-CP ngày 12.6.2025 của Chính phủ và các văn bản chuyên ngành theo từng lĩnh vực nhiệm vụ chuyên môn, hiện chỉ bố trí 1 trưởng phòng và 1 phó trưởng phòng. Riêng Trung tâm Phục vụ hành chính công do Phó Chủ tịch UBND xã (phường) kiêm nhiệm Giám đốc, 1 Phó Giám đốc.
Bình quân số lượng công chức của một phòng chuyên môn cấp xã hiện nay được bố trí khoảng 5 đến 7 công chức. Với cơ cấu này, trung bình mỗi công chức phải phụ trách từ 4 đến 9 nhóm nhiệm vụ, trong mỗi nhóm có nhiều nội dung công việc chi tiết, phức tạp và khối lượng lớn. Điều đó dẫn đến một số hạn chế và thách thức đáng chú ý như tình trạng thường xuyên quá tải công việc vì công chức phải đảm nhiệm đa nhiệm vụ với tính chất khác nhau, hạn chế thời gian dành cho nghiên cứu chuyên sâu, nâng cao chất lượng công việc.
Điều này dẫn tới khó bảo đảm chất lượng và tiến độ. Áp lực về số lượng và thời hạn xử lý khiến việc thực hiện nhiệm vụ đôi khi chưa đạt hiệu quả tối ưu, tiềm ẩn nguy cơ sai sót hoặc kéo dài thời gian giải quyết TTHC, ảnh hưởng đến sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp.
Trong khi đó, hiện nay, nguồn nhân lực thiếu hụt nguồn dự phòng. Khi công chức nghỉ phép, nghỉ ốm hoặc tham gia tập huấn, bồi dưỡng, khối lượng công việc tồn đọng không có người thay thế kịp thời hoặc người thay thế phải gánh thêm phần việc lớn, gây áp lực và gián đoạn hoạt động chung.
“Bản thân công chức khi tham gia nhiệm vụ được phân công cũng không thể tập trung hoàn thành nhiệm vụ vì vừa phải làm phần việc chuyên môn không ai thay thế, choàng gánh, vừa phải có mặt tham gia tập huấn nên giảm sút chất lượng ở cả hai nhiệm vụ được giao,” ông Nhân nhấn mạnh.
Ngoài ra, hiện còn có tình trạng hạn chế trong công tác quản lý, điều hành và tham mưu. Số lượng nhân sự lãnh đạo chỉ 1 trưởng phòng và 1 phó trưởng phòng chưa đảm bảo nhân sự để triển khai, tổ chức các công tác lãnh đạo, phân công, kiểm tra, giám sát trong thực hiện nhiệm vụ chuyên môn của từng phòng, dẫn đến tình trạng gặp trở ngại trong quá trình tác nghiệp nhiệm vụ.
Mặt khác, khi trưởng phòng vắng mặt, phó trưởng phòng vừa đảm nhiệm chỉ đạo, điều hành chung, vừa trực tiếp thực hiện tham mưu công tác chuyên môn, tham dự các cuộc họp, hội nghị. Do đó, với số lượng nhân sự lãnh đạo mỏng, thiếu sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoạt động, công tác lãnh đạo và chất lượng tham mưu các nhiệm vụ chuyên môn của phòng chuyên môn cấp xã.
Bên cạnh đó, sau khi UBND cấp huyện (quận) kết thúc hoạt động từ ngày 1.7.2025, các Đội Quản lý trật tự đô thị thuộc Phòng Kinh tế - Hạ tầng - Đô thị thuộc cấp huyện cũ ngừng hoạt động.
Đồng thời, tổ chức Thanh tra địa bàn thuộc Sở Xây dựng tiến hành sắp xếp lại dẫn đến tình trạng các phường, xã và đặc khu hiện nay không còn lực lượng chuyên trách để thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát và xử lý các vi phạm liên quan đến trật tự đô thị và xây dựng.
Ông Nhân giải thích: “Trong bối cảnh tốc độ đô thị hóa đang diễn ra rất nhanh với nhiều cụm công nghiệp và dự án nhà ở mới đang triển khai tại TP.HCM, việc thiếu hụt lực lượng chuyên môn trong lĩnh vực quản lý trật tự đô thị và xây dựng đã gây ra nhiều khó khăn trong công tác quản lý, giám sát và xử lý vi phạm”.

Việc thiếu hụt lực lượng chuyên môn trong lĩnh vực quản lý trật tự đô thị và xây dựng đã gây ra nhiều khó khăn trong công tác quản lý, giám sát. Ảnh minh họa. Ảnh: Znews
Hỗ trợ cán bộ công chức làm tốt nhiệm vụ trong mô hình mới
Trong thời gian đầu triển khai thực hiện, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp cũng tạo ra nhiều thách thức và khó khăn cho cán bộ công chức.
“Vì đây là mô hình mới có nhiều thay đổi về cơ cấu tổ chức, phạm vi, thẩm quyền và phương thức hoạt động nên các địa phương còn lúng túng và gặp khó khăn khi áp dụng các quy định mới. Đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã, nhất là các trường hợp được điều động, bổ nhiệm mới, chưa kịp thời cập nhật đầy đủ kiến thức và kỹ năng để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong điều kiện mới,” ông Nhân nói.
Thêm vào đó, sau khi hợp nhất 3 địa phương, TP.HCM mới có địa bàn rộng, khoảng cách đi lại xa, trụ sở làm việc một số nơi chưa đảm bảo cơ sở vật chất cũng gây nhiều khó khăn trong thực hiện nhiệm vụ.
Về Cổng dịch vụ công Quốc gia, hiện đang trong quá trình kết nối, liên thông với các cơ sở dữ liệu khác của cả nước, cơ sở dữ liệu chuyên ngành, nên một số TTHC liên thông của lĩnh vực hộ tịch chưa tra cứu được thông tin đã lưu trữ trước đó để giải quyết hồ sơ cho người dân.
Cũng trong cuộc họp ông Nhân đề cập đến một số giải pháp đang dần đượ áp dụng để đảm bảo vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp thông suốt, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp, tạo động lực cho kinh tế - xã hội thành phố phát triển mạnh, như tiếp tục kiện toàn tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ, công chức, người hoạt động không chuyên trách sau khi sắp xếp và chuẩn bị các điều kiện cần thiết để tổ chức thành công Đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2025 - 2030.
Hiện này các công tác kiểm tra, rà soát, đánh giá việc triển khai thực hiện hướng dẫn của các Sở, ban, ngành và các địa phương trong việc thực hiện thủ tục chuyển đổi các loại giấy tờ liên quan đến đời sống, an sinh xã hội cho cá nhân và tổ chức với nguyên tắc không thu các loại phí, lệ phí khi thực hiện việc chuyển đổi do thay đổi địa giới đơn vị hành chính.
Tập trung giải quyết những vấn đề mới phát sinh trong quá trình thực hiện việc sắp xếp lại các đơn vị hành chính.
Hoàn thành cơ bản phương án bố trí đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và người hoạt động không chuyên trách theo lộ trình, tiến tới công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031. Tâm tư, nguyện vọng của cán bộ, công chức, viên chức có hoàn cảnh khó khăn cũng được lưu ý, nắm bắt kịp thời để xem xét, giải quyết cho phù hợp.
Sở Nội vụ cũng đang củng cố, hỗ trợ địa phương hoàn thiện hệ thống công nghệ thông tin dùng chung, hệ thống văn bản điều hành, hệ thống giải quyết TTHC, hệ thống tiếp nhận phản ánh, kiến nghị 1022 để điều chỉnh, chỉ đạo, lãnh đạo UBND 168 phường, xã, đặc khu chủ động điều chỉnh, thích ứng với tình hình mới, đảm bảo quá trình hoạt động chính quyền địa phương 2 cấp được xuyên suốt, thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp.
Ngoài ra, một đợt thi đua cao điểm “100 ngày hoạt động tinh - gọn - mạnh - hiệu năng - hiệu lực - hiệu quả” chào mừng Đại hội Đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội Đảng bộ TP.HCM lần thứ I (nhiệm kỳ 2025 - 2030) và Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng tiếp tục triển khai thực hiện, qua đó, góp phần nâng cao chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp trên địa bàn TP.
Thực hiện Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 11 luật về quân sự, quốc phòng, TP.HCM thực hiện bổ nhiệm các chức danh của 168 Ban Chỉ huy quân sự cấp xã. Theo đó, TP đang bố trí 1 Chỉ huy trưởng, 1 Phó Chỉ huy trưởng và 1 trợ lý theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 11 luật về quân sự, quốc phòng công nhận các chức danh của Ban Chỉ huy quân sự cấp xã là công chức.
Tuy nhiên, theo Công văn số 09/CV-BCĐ ngày 30.5.2025 của Ban Chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính của Chính phủ, dự kiến khung biên chế của 1 chính quyền cấp xã khoảng 32 biên chế (không tính số lượng của Ban Chỉ huy quân sự phường, xã, đặc khu). Do đó, số lượng công chức của Ban Chỉ huy quân sự cấp xã chưa xác định thuộc biên chế khối nào để phân bổ. Trong khi đó, số lượng 3 công chức thuộc Ban Chỉ huy quân sự cấp xã như hiện nay lại chưa đảm bảo được nhân lực lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ an ninh, quốc phòng tại cấp xã theo quy mô quy mô dân số, đặc điểm tình hình địa phương và diện tích tự nhiên sau sắp xếp.
________________
Từ ngày 1.7.2025, UBND các phường, xã, đặc khu thuộc TP.HCM mới đã chính thức vận hành với số lượng cán bộ, công chức hiện có, gồm: khối đảng, đoàn thể: 3.878 người, khối chính quyền: 12.119 người; người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã: tiếp tục công tác là 6.532 người.
UBND TP đã ban hành Đề án tổng thể sắp xếp cơ quan chuyên môn, cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập tỉnh, thành phố khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh. Sau sắp xếp 3 tỉnh/thành phố, tổ chức bộ máy của UBND TP.HCM mới có:
15 cơ quan chuyên môn, giảm 28/43 cơ quan (tỷ lệ giảm: 65,12%).
3 cơ quan hành chính khác, giảm 3/6 cơ quan (tỷ lệ giảm: 50%),
Đang đề xuất hợp nhất 3 Ban quản lý khu chế xuất, khu công nghiệp theo thẩm quyền. Dự kiến, sau hợp nhất, UBND TP còn 3 cơ quan hành chính khác, giảm 3/6 cơ quan (tỷ lệ giảm: 50%).
Tiếp nhận nguyên trạng 58 đơn vị sự nghiệp công lập thành đơn vị trực thuộc UBND TP và sẽ tiếp tục thực hiện sắp xếp trong giai đoạn II.
TP đã thành lập Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp tỉnh, bố trí đủ nhân sự tại các cấp. Ngày 27.7.2025 tổ chức hội nghị tập huấn cho 160 cán bộ tại điểm cầu TP và 1.223 cán bộ tại 168 điểm cầu cấp xã, với 3 chuyên đề và phần giải đáp trực tiếp các vướng mắc trong thực hiện TTHC.
Thực hiện chủ trương thực hiện TTHC phi địa giới, UBND TP đã ban hành Quyết định về ban hành Danh mục TTHC thuộc thẩm quyền giải quyết của Sở, ngành, UBND cấp xã thực hiện không phụ thuộc vào địa giới hành chính trên địa bàn TP.HCM (giai đoạn 1) với 1.336 TTHC với 1.182 TTHC thuộc thẩm quyền của Sở, ngành và 154 TTHC thuộc thẩm quyền cấp xã.
Đã cấu hình trên phần mềm và thiết lập tài khoản cho toàn bộ 38 Tổ địa bàn - Trung tâm Phục vụ Hành chính công TP và 168 đơn vị cấp xã.
Tính đến hết ngày 31.7.2025, UBND TP tiếp nhận 366.897 hồ sơ TTHC trong đó có 144.195 hồ sơ trực tuyến; 222.702 hồ sơ trực tiếp, tồn kỳ trước 38.642 hồ sơ.
Đã giải quyết 3.867 trường hợp nghỉ hưu trước tuổi và nghỉ thôi việc theo Nghị định số 178/2024/NĐ-CP và Nghị định số 67/2025/NĐ-CP của Chính phủ, trong đó: khối Đảng, đoàn thể là 447 trường hợp; khối chính quyền là 3.420 trường hợp.