TP.HCM trong kỷ nguyên vươn mình: Đổi mới, sáng tạo và đột phá trong kỷ nguyên mới để dẫn đầu (Bài 1)

TP.HCM - thành phố năng động nhất Việt Nam - đang đứng trước những thách thức lớn trong bối cảnh kỷ nguyên công nghệ số và chuyển dịch toàn cầu. Tuy nhiên, với truyền thống đổi mới, sáng tạo và sự quyết tâm mạnh mẽ, TP.HCM đang triển khai các giải pháp đột phá để giải quyết “điểm nghẽn” phát huy tiềm năng kinh tế số, hạ tầng hiện đại và nguồn nhân lực chất lượng cao, từ đó giữ vững vai trò đầu tàu kinh tế của cả nước.

Nắm bắt cơ hội, vượt qua thách thức

TP.HCM từ lâu đã khẳng định vai trò là trung tâm kinh tế lớn nhất của Việt Nam với những đóng góp quan trọng vào tăng trưởng quốc gia. Thành phố chiếm hơn 23% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) và khoảng 27% thu ngân sách cả nước, là nơi tập trung các ngành công nghiệp chế biến, tài chính, xuất nhập khẩu, công nghệ thông tin và dịch vụ thương mại chủ chốt. Đồng thời, TP.HCM còn là cửa ngõ giao thương quốc tế với hệ thống cảng biển, sân bay lớn như Cát Lái và Tân Sơn Nhất, đóng vai trò kết nối Việt Nam với thế giới. Tuy nhiên, trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghệ số, sự chuyển dịch chuỗi cung ứng toàn cầu và những tác động từ tình hình kinh tế trong nước và quốc tế, TP.HCM đang đối mặt với nhiều thách thức và đòi hỏi phải có những giải pháp đột phá để tiếp tục giữ vững vị thế dẫn dắt nền kinh tế cả nước.

Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên từng khẳng định rằng, dù đối mặt với nhiều khó khăn khách quan từ dịch bệnh, tình hình trong nước và quốc tế, thành phố vẫn giữ vững tinh thần đoàn kết, sáng tạo và quyết tâm thực hiện các mục tiêu đã đề ra. Nhờ sự linh hoạt trong điều hành, TP.HCM đã vượt qua khó khăn, từng bước khôi phục và phát triển kinh tế, cải thiện đời sống người dân. Tuy nhiên, ông Nên cũng chỉ ra những hạn chế còn tồn tại, đặc biệt là tiến độ giải ngân đầu tư công, các dự án lớn về hạ tầng giao thông, giảm ngập nước, cải tạo chung cư cũ và phát triển nhà ở xã hội còn chậm, chưa đáp ứng được kỳ vọng. Đây là những “điểm nghẽn” lớn cần được giải quyết một cách quyết liệt, đồng bộ trong thời gian tới.

Với truyền thống đổi mới, sáng tạo và sự quyết tâm mạnh mẽ, TP.HCM bước vào kỷ nguyên vươn mình

Trong bối cảnh hiện nay, TP.HCM cần tập trung vào những giải pháp mang tính đột phá để vừa giải quyết các vấn đề nội tại, vừa tận dụng cơ hội từ bối cảnh mới, đặc biệt là cuộc cách mạng công nghệ số và sự dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu. Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ đạo rõ ràng trong buổi làm việc với TP.HCM rằng, thành phố không chỉ là “đầu tàu” của vùng Đông Nam Bộ và cả nước mà còn là động lực lan tỏa, thúc đẩy kinh tế toàn vùng và khu vực. Ông nhấn mạnh, TP.HCM cần đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo, quản lý và điều hành, tập trung vào các yếu tố đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao để tạo đà bứt phá trong giai đoạn tới.

TS. Võ Trí Thành - Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh, cũng nhận định: “TP.HCM đang đứng trước thời điểm vàng để phát triển mạnh mẽ nhờ những cơ hội từ cuộc cách mạng công nghệ số và sự dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy nhiên, để tận dụng được điều này, thành phố cần cải cách mạnh mẽ thể chế, tạo môi trường thuận lợi hơn cho doanh nghiệp và phát huy tối đa tiềm năng đổi mới sáng tạo. Thách thức lớn nhất vẫn là sự chồng chéo trong chính sách và các điểm nghẽn hạ tầng cần được giải quyết nhanh chóng”.

TP.HCM đang sẵn sàng cùng cả nước bước vào kỷ nguyên mới

Định hướng giải pháp đột phá

Trước hết, TP.HCM cần đẩy mạnh cải cách thể chế và chính sách để tháo gỡ các “điểm nghẽn” lớn về thủ tục hành chính và đầu tư công. Với cơ chế đặc thù từ Nghị quyết 98 của Quốc hội, Thành phố có điều kiện thuận lợi để thử nghiệm các chính sách mới, đặc biệt là trong lĩnh vực phát triển hạ tầng, tài chính và đổi mới sáng tạo. Bí thư Nguyễn Văn Nên nhấn mạnh rằng, sự quyết tâm cải cách thể chế và khuyến khích cán bộ dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung sẽ là chìa khóa để TP.HCM vượt qua thách thức, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Để đạt được điều này, thành phố cần kiện toàn bộ máy hành chính theo hướng tinh gọn, hiệu lực và hiệu quả, đồng thời tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý và điều hành.

Song song với cải cách thể chế, việc đầu tư phát triển hạ tầng là nhiệm vụ cấp bách đối với TP.HCM. Trong nhiều năm qua, hệ thống giao thông và hạ tầng đô thị của thành phố đã không còn đáp ứng được tốc độ gia tăng dân số và phát triển kinh tế. Các vấn đề như ùn tắc giao thông, ngập nước và ô nhiễm môi trường vẫn đang là thách thức lớn. Thành phố cần đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm như đường vành đai, cầu đường kết nối liên vùng, đồng thời phát triển không gian đô thị mới, bao gồm không gian ngầm và không gian sông - biển để tạo thêm quỹ đất phát triển.

TP.HCM cần tập trung vào phát triển kinh tế số và đổi mới sáng tạo, coi đây là động lực tăng trưởng mới trong kỷ nguyên số. Thành phố đặt mục tiêu đến năm 2025, kinh tế số sẽ chiếm khoảng 25% GRDP, tạo nền tảng vững chắc cho tăng trưởng bền vững và lâu dài. Để thực hiện mục tiêu này, TP.HCM cần đẩy mạnh đầu tư vào hạ tầng số, hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số và phát triển các trung tâm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo. Đồng thời, thành phố cần thu hút các tập đoàn công nghệ lớn trong và ngoài nước, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp công nghệ cao phát triển.

Một trong những yếu tố then chốt để TP.HCM bứt phá trong giai đoạn tới là phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Bên cạnh việc đầu tư vào giáo dục và đào tạo, thành phố cần có chính sách thu hút và giữ chân nhân tài, đặc biệt là trong các lĩnh vực công nghệ cao, tài chính và dịch vụ. Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh rằng, TP.HCM cần xây dựng một đội ngũ cán bộ, công chức đủ tâm và tầm, sẵn sàng đảm đương các nhiệm vụ mới, đồng thời tạo môi trường thuận lợi để các doanh nghiệp và người dân phát huy tối đa tiềm năng, sáng tạo vì sự phát triển chung của thành phố.

Ngoài ra, TP.HCM cần tiếp tục phát huy vai trò là trung tâm tài chính và thương mại quốc tế, hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm tài chính khu vực và toàn cầu. Để làm được điều này, thành phố cần hoàn thiện hệ thống hạ tầng tài chính, thu hút các định chế tài chính quốc tế và xây dựng các chính sách ưu đãi để thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài. Đồng thời, TP.HCM cần đẩy mạnh xuất khẩu và thương mại quốc tế, tận dụng lợi thế từ các cảng biển và sân bay lớn để kết nối với các chuỗi cung ứng toàn cầu.

TP.HCM đang đứng trước thời khắc quan trọng, khi cả nước bước vào kỷ nguyên mới với khát vọng phát triển thịnh vượng và hùng cường. Là đầu tàu kinh tế của cả nước, thành phố không chỉ phải giải quyết các thách thức nội tại mà còn phải tận dụng cơ hội để bứt phá mạnh mẽ, tạo đà cho sự phát triển chung của quốc gia. Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Nên đã khẳng định, với truyền thống năng động, sáng tạo và tinh thần dám nghĩ, dám làm, TP.HCM nhất định sẽ vượt qua khó khăn, thực hiện thành công các mục tiêu đã đề ra, tiếp tục giữ vững vai trò dẫn dắt và là động lực tăng trưởng của cả nước.

Hướng đến tương lai, TP.HCM cần quyết liệt cải cách thể chế, đẩy mạnh đầu tư hạ tầng, phát triển kinh tế số và nguồn nhân lực chất lượng cao. Với sự quyết tâm của chính quyền và nhân dân thành phố, cùng với cơ chế chính sách đột phá, TP.HCM sẽ tiếp tục vươn mình mạnh mẽ, trở thành trung tâm kinh tế lớn của khu vực và đóng góp quan trọng vào sự phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới.

(Bài 2: Đổi mới sáng tạo và công nghệ: Động lực vươn mình)

Hồng Nga - Ka Mi