TP. Hồ Chí Minh 'chạy nước rút' giải ngân đầu tư công

Dù đã có nhiều nỗ lực trong việc thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công năm 2025, tuy nhiên, tiến độ giải ngân chung ở TP. Hồ Chí Minh vẫn còn rất chậm. Thành phố hiện đang tập trung tháo gỡ ở các dự án trọng điểm, sử dụng cơ chế tổ công tác giải quyết tại chỗ và điều chỉnh vốn nội bộ để cố gắng hoàn thành hơn 46% vốn còn lại trong giai đoạn cuối năm.

Thi công Dự án đường vành đai 3 Tp Hồ Chí Minh đoạn qua thành phố Thủ Đức. Ảnh: Dương Giang-TTXVN

Theo ông Hoàng Vũ Thảnh, Phó Giám đốc Sở Tài chính TP. Hồ Chí Minh, trong năm 2025, Chính phủ giao cho TP. Hồ Chí Minh tổng số vốn đầu tư công là 118.949 tỷ đồng. Đến cuối tháng 10/2025, thành phố đã giải ngân được 63.997 tỷ đồng, đạt 53,6% kế hoạch.

Trong thời gian 2 tháng còn lại của năm 2025 và tháng 1/2026, TP. Hồ Chí Minh sẽ phải tiếp tục giải ngân khoảng 55.152 tỷ đồng, tương đương 46,4% kế hoạch còn lại. Đây là con số khá nhiều thách thức.

Theo Sở Tài chính TP. Hồ Chí Minh, nỗ lực giải ngân đang gặp phải khó khăn lớn từ công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng và hiệu quả hoạt động của các Ban Quản lý dự án.

Tỷ lệ giải ngân của các Ban Quản lý dự án hiện chưa có nhiều khả quan; trong đó, các Ban Quản lý dự án khu vực mới giải ngân 30.447 tỷ đồng, đạt 25,6%; còn các Ban trực thuộc UBND thành phố (chiếm 68% vốn kế hoạch) chỉ giải ngân được 28.916 tỷ đồng, đạt 24,3%.

Đáng chú ý, trong tổng vốn đầu tư công của TP. Hồ Chí Minh được giao năm 2025, có 38,2% (tương đương 45.480 tỷ đồng) là vốn dành cho bồi thường, giải phóng mặt bằng. Đây là khoản chi lớn và có tác động trực tiếp đến tiến độ giải ngân vốn đầu tư công trên địa bàn, nhưng đến nay, nhóm vốn này mới giải ngân được 22,2%.

Dù UBND TP. Hồ Chí Minh đã chỉ đạo quyết liệt, thành lập ba tổ công tác giải quyết tại chỗ… nhưng "nút thắt" này vẫn chưa được gỡ bỏ hoàn toàn, dẫn đến tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công chưa đạt yêu cầu, đặc biệt tại một số khu vực như Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu.

Ông Phạm Quốc Đăng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP. Hồ Chí Minh – đơn vị đầu mối giải quyết các vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng cho biết, tính đến ngày 20/10, tỷ lệ giải ngân vốn bồi thường mới đạt 49,28% tổng vốn được giao.

Tỷ lệ này có sự chênh lệch đáng kể giữa các khu vực, trong đó khu vực 1 (TP. Hồ Chí Minh) đạt tỷ lệ khá cao, là 79,4%. Tuy nhiên, khu vực Bình Dương chỉ đạt 37,86% và khu vực Bà Rịa Vũng Tàu đạt mức thấp hơn, 30,55%.

Theo ước tính của ngành thống kê TP. Hồ Chí Minh, để đạt mục tiêu tăng trưởng GRDP 8,5% trong năm 2025, quý IV thành phố cần đạt tăng trưởng 12,4% – một mục tiêu rất thách thức. Trong ba trụ cột thúc đẩy tăng trưởng – đầu tư công, tiêu dùng và xuất khẩu – đầu tư công đóng vai trò then chốt. Tuy nhiên, với tiến độ giải ngân hiện nay, khả năng đóng góp của đầu tư công vào tăng trưởng kinh tế thành phố có thể chưa đạt kỳ vọng nếu các vướng mắc không được tập trung tháo gỡ.

Tại phiên họp kinh tế - xã hội TP. Hồ Chí Minh diễn ra cuối tuần qua, ông Nguyễn Văn Thọ, Phó Chủ tịch thường trực UBND TP. Hồ Chí Minh, nhấn mạnh giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ trọng tâm của thành phố trong giai đoạn hiện nay, nhằm hoàn thành và vượt các chỉ tiêu kinh tế – xã hội trong năm 2025. Lãnh đạo thành phố yêu cầu các sở, ngành và chủ đầu tư tăng tốc, chủ động và quyết liệt hơn trong việc thúc đẩy tiến độ, xem đây là nhiệm vụ then chốt những tháng cuối năm.

Theo đó, tất cả các dự án, công trình có kế hoạch khởi công năm 2025 phải được tập trung triển khai trong tháng 11/2025. Nếu không đảm bảo tiến độ này, kế hoạch giải ngân cả năm sẽ không đạt mục tiêu. Nhóm công trình khởi công mới chiếm tỷ trọng vốn giải ngân rất lớn, lãnh đạo thành phố yêu cầu các đơn vị tập trung cao độ trong công tác lập, thẩm định và phê duyệt dự án; đồng thời xây dựng lộ trình, tiến độ cụ thể và cơ chế kiểm soát chặt chẽ.

Đối với các dự án chuyển tiếp, tiến độ giải ngân vẫn chậm dù phần lớn không còn vướng mặt bằng. Nguyên nhân chủ yếu đến từ khó khăn của nhà thầu, chủ đầu tư hoặc biến động giá vật liệu, tình trạng khan hiếm nguồn cung. Lãnh đạo thành phố yêu cầu các sở, ngành chủ động tháo gỡ vướng mắc, bảo đảm dòng vốn được giải ngân thông suốt.

Liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng tiếp tục là một trong những điểm nghẽn lớn, ông Nguyễn Văn Thọ lưu ý việc xác định giá đất bồi thường cần được thực hiện kịp thời, bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước và người dân. Thực tế, nhiều dự án đang gặp khó do chồng lấn giữa không gian mặt đất và hệ thống công trình ngầm như đường ống, cống thoát nước, hạ tầng kỹ thuật... khiến quá trình xử lý kéo dài, ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ thi công.

Hiện, TP. Hồ Chí Minh đang tập trung theo sát việc thực hiện và giải ngân của các dự án có kế hoạch giải ngân vốn lớn, nhất là dự án nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 1; cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 22; dự án thành phần 6 bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đường Vành đai 3 đoạn qua tỉnh Bình Dương; dự án thành phần 1 giải phóng mặt bằng đường Cao tốc TP. Hồ Chí Minh - Thủ Dầu Một - Chơn Thành - đoạn qua tỉnh Bình Dương; dự án thành phần 1 giải phóng mặt bằng đường Vành đai 4 TP. Hồ Chí Minh đoạn từ cầu Thủ Biên - sông Sài Gòn…

Song song đó, thành phố đang thúc đẩy các thủ tục đầu tư cho 6 dự án lớn, nhóm này dự kiến sẽ giải ngân khoảng 2.200 tỷ đồng. Ngoài ra, Sở Tài chính thành phố cũng đang phối hợp cùng các sở, ngành và ban quản lý dự án rà soát, điều chỉnh nội bộ kế hoạch vốn giữa các dự án, đảm bảo phân bổ hợp lý và hoàn thành giải ngân khoảng 22.320 tỷ đồng theo kế hoạch được giao.

Hứa Chung/vnanet.vn