TP. Hồ Chí Minh: Chuyển đổi phương tiện giao thông xanh đồng bộ, đạt kết quả theo lộ trình

Xe buýt điện đang hoạt động vận chuyển hành khách tại tuyến đường Lê Văn Việt, phường Tăng Nhơn Phú, TP. Hồ Chí Minh. Ảnh: Quang Phương

Sở Xây dựng TP. Hồ Chí Minh vừa có Báo cáo số 17674/SXD-QLVT về báo cáo tình hình triển khai thực hiện Chỉ thị số 20/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ (về một số nhiệm vụ cấp bách, quyết liệt ngăn chặn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường), gửi Bộ Xây dựng.

Thực hiện chỉ thị trên, TP. Hồ Chí Minh đã ban hành Kế hoạch số 87/KH-UBND ngày 16/9/2025. Sở Xây dựng cũng đã có các văn bản hướng dẫn thực hiện nội dung trên và đạt nhiều kết quả trong chuyển đổi phương tiện giao thông xanh.

Báo cáo của Sở Xây dựng cho biết hiện Sở đang triển khai xây dựng Đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông (PTGT) theo 2 giai đoạn.

Giai đoạn 1: Xây dựng và tham mưu UBND thành phố trình Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố ban hành Quy định về lộ trình thực hiện chuyển đổi và chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện vận tải (PTVT) hành khách công cộng bằng xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh (NLX). Theo đó, đã đưa ra lộ trình đến năm 2030: 100% xe buýt tại thành phố sử dụng điện, NLX; ban hành các chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi phương tiện xe buýt sang sử dụng điện, NLX và hỗ trợ xây dựng trạm sạc; lộ trình đầu tư phát triển các trạm sạc điện theo lộ trình chuyển đổi xe buýt. Hiện Sở đang chỉnh lý, hoàn thiện hồ sơ và báo cáo UBND thành phố xin ý kiến thẩm tra của Ban Kinh tế ngân sách – HĐND thành phố.

Xe buýt điện đang hoạt động trên một tuyến đường tại TP. Hồ Chí Minh. Ảnh: Quang Phương

Giai đoạn 2: Xây dựng Đề án và tham mưu UBND thành phố trình HĐND thành phố ban hành chính sách giảm khí thải các PTGT đường bộ còn lại trên địa bàn thành phố. Các nội dung bao gồm: lộ trình thực hiện chuyển đổi PTGT; các chính sách để hỗ trợ thực hiện việc chuyển đổi PTGT từ sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang sử dụng điện, NLX (xe taxi, xe công nghệ, xe hợp đồng, xe khách và xe tải, phương tiện cá nhân, ô tô và phương tiện thuộc quản lý bởi các đơn vị hành chính công, doanh nghiệp nhà nước…); phân vùng kiểm soát khí thải PTGT khu vực trung tâm thành phố, Cần Giờ và Côn Đảo. Dự kiến hoàn tất các thủ tục để trình HĐND thành phố thông qua nghị quyết trong Quý I/2026.

Sở Xây dựng TP. Hồ Chí Minh kiến nghị Bộ Xây dựng nghiên cứu đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ và các văn bản hướng dẫn thi hành nhằm tạo cơ sở pháp lý cho việc thiết lập và quản lý vùng phát thải thấp…; nghiên cứu bổ sung quy định biển báo “vùng phát thải thấp” trong Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (KTQG) QCVN 41:2019/BGTVT về báo hiệu đường bộ.

Bên cạnh đó, Bộ Xây dựng cần phối hợp Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN-MT) sớm ban hành lộ trình áp dụng Quy chuẩn KTQG về khí thải xe ô tô, xe mô tô, xe gắn máy lưu hành ở Việt Nam; quy định về chứng nhận, dấu hiệu nhận biết xe cơ giới có mức phát thải cao, gây ô nhiễm môi trường; xây dựng và ban hành quy định, tiêu chí cho cảng biển, cảng thủy nội địa, cảng hàng không, nhà ga, bến xe, trạm dừng nghỉ đạt tiêu chuẩn “Xanh”.

Hệ thống tàu điện (tuyến metro số 1: Bến Thành - Suối Tiên) tại TP. Hồ Chí Minh

Phối hợp với Bộ NN-MT, Bộ Công Thương có hướng dẫn cụ thể đối với quy định quản lý vòng đời phương tiện sử dụng năng lượng hóa thạch (xe 2 bánh, xe ô tô), nhất là cơ chế thu hồi, tái chế và xử lý pin, ắc-quy xe điện sau sử dụng theo hướng kinh tế tuần hoàn. Hướng dẫn việc xử lý, khai thác xe sử dụng năng lượng hóa thạch không còn sử dụng.

Phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Công thương, Bộ Công an ban hành quy chuẩn về trạm sạc điện, nhất là quy định cụ thể các yêu cầu về an toàn điện, phòng cháy chữa cháy và bảo vệ môi trường.

Sở Xây dựng TP. Hồ Chí Minh cũng kiến nghị cơ quan có thẩm quyền sớm thay thế, điều chỉnh Quyết định số 13/2015/QĐ-TTg ngày 5/5/2015 của Thủ tướng Chính phủ về cơ chế, chính sách phát triển vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt cho phù hợp với Luật Đường bộ, trong đó đưa ra các chính sách đột phá để phát triển giao thông công cộng.

Quang Phương