TP. Hồ Chí Minh: Đẩy mạnh hỗ trợ doanh nghiệp trong bối cảnh nguồn thu ngân sách gặp khó

Vì sao nguồn thu nội địa tiếp tục suy giảm?

Theo Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh, trong tháng 5/2023 đơn vị thu ngân sách nhà nước (NSNN) được 19.932 tỷ đồng, giảm 14% (so với cùng kỳ năm 2022). Lũy kế 5 tháng thu được 147.127 tỷ đồng, đạt 45,5% dự toán năm và giảm 3,8%. Như vậy, tháng 5/2023 là tháng thứ hai liên tiếp nguồn thu nội địa của TP. Hồ Chí Minh giảm so với cùng kỳ (lũy kế 4 tháng giảm 2%), còn nếu tính về xu hướng thì đã là tháng thứ 5 giảm liên tục, với tháng sau giảm sâu hơn tháng trước.

Nộp hồ sơ khai thuế tại Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh. Ảnh: Đỗ Doãn

Riêng các khoản thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh, lũy kế 5 tháng đầu năm 2023 thu được 89.224 tỷ đồng, đạt 46% dự toán pháp lệnh năm và tăng 2,5%. Có hai khu vực kinh tế vẫn còn giữ được tốc độ tăng trưởng so với cùng kỳ là khu vực doanh nghiệp (DN) nhà nước địa phương (tăng 3,7%) và khu vực ngoài quốc doanh (tăng 6,5%). Số thu từ hai khu vực kinh tế còn lại là DN nhà nước trung ương và DN có vốn đầu tư nước ngoài đều giảm, tỷ lệ lần lượt là 2,6% và 1,3%.

Số liệu thống kê nguồn thu nội địa của TP. Hồ Chí Minh từ đầu năm cho thấy, tháng 1 tăng 9,9%, lũy kế 2 tháng tăng 3,9%, lũy kế 3 tháng tăng 3,5% so với cùng kỳ, lũy kế 4 tháng giảm 2%, lũy kế 5 tháng giảm 3,85%. Trong tháng 5/2023, lũy kế các khoản thu chính đều giảm như thuế giá trị gia tăng (GTGT) giảm 13,5%, thuế tiêu thu đặc biệt giảm 15,8%, lệ phí trước bạ giảm 29%, thuế bảo vệ môi trường giảm 54,9%.

Việc số thu ngân sách từ các hoạt động sản xuất kinh doanh của TP. Hồ Chí Minh 5 tháng đầu năm 2023 vẫn có sự tăng trưởng so với cùng kỳ chủ yếu do tác động của Nghị định số 91/2022/NĐ-CP làm dịch chuyển nguồn thu từ năm trước sang, dẫn tới số thu từ thuế thu nhập doanh nghiệp tăng 23,4%. Đây là khoản thu chiếm tỷ trọng lớn (54,4%) trong các khoản thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh.

Từ những phân tích trên, dễ dàng nhận thấy dù tình hình kinh tế - xã hội cả nước nói chung và TP. Hồ Chí Minh nói riêng trong những tháng đầu năm 2023 đã đi vào ổn định, các chỉ số kinh tế có cải thiện, nhưng do bối cảnh thế giới vẫn còn nhiều diễn biến phức tạp, các thị trường châu Âu, châu Mỹ vẫn chưa phục hồi, nên hoạt động xuất nhập khẩu tiếp tục đối mặt nhiều khó khăn. Thực tế này dẫn đến việc DN thiếu đơn hàng, giảm quy mô sản xuất, sa thải lao động… đã tác động tiêu cực tới số thu của các sắc thuế chính của khu vực kinh tế.

Tập trung hỗ trợ doanh nghiệp sớm phục hồi

Tháng 6/2023, tình hình kinh tế trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh đã có những chuyển biến tích cực hơn như chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp tăng 1,6%, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) có xu hướng giảm dần, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu tiêu dùng tăng 6,2%, một số dự án bất động sản đã được tháo gỡ pháp lý, tái khởi động, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục hạ lãi suất...

Vướng mắc pháp lý của nhiều dự án bất động sản ảnh hưởng không nhỏ đến nguồn thu ngân sách TP. Hồ Chí Minh những tháng đầu năm 2023. Ảnh: Đỗ Doãn

Mặc dù vậy, kinh tế thành phố vẫn còn đối mặt với nhiều khó khăn như DN thiếu đơn hàng sản xuất, áp lực trả lãi vay ngân hàng, tỷ lệ thất nghiệp còn cao, giải ngân đầu tư công chưa như kỳ vọng. Ngoài ra, dự kiến trong thời gian tới Quốc hội, Chính phủ sẽ có những chính sách được ban hành nhằm tháo gỡ khó khăn cho DN nên dự báo tình hình thu NSNN các tháng tiếp theo trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh còn gặp nhiều khó khăn.

Trong tháng, Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh dự kiến thu NSNN được khoảng 18.000 tỷ đồng, lũy kế 6 tháng khoảng 165.700 tỷ đồng, đạt 51,2% dự toán năm và giảm 4,5% so với cùng kỳ năm 2022.

Trước bối cảnh kinh tế đang đối mặt với nhiều khó khăn như vậy, lãnh đạo Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh chủ trương các DN cần sự hỗ trợ của các cấp, các ngành để phục hồi sản xuất kinh doanh, nên đã tập trung đẩy nhanh tiến độ thực hiện việc gia hạn, miễn giảm thuế kịp thời nhằm tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ cho DN. Đồng thời, theo dõi, đánh giá, thống kê các khoản thu được gia hạn để đôn đốc các DN khi đến hạn nộp.

Bên cạnh đó là ưu tiên bố trí nguồn lực cho công tác hoàn thuế GTGT, rà soát tổng hợp những hồ sơ còn tồn đọng, chỉ rõ những vướng mắc trong quá trình thực hiện để có những báo cáo kịp thời cho Tổng cục Thuế, đảm bảo việc hoàn thuế GTGT kịp thời và đúng quy định, giúp DN có nguồn tài chính để tái sản xuất kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

‘‘Cơ quan thuế cũng kiến nghị UBND TP. Hồ Chí Minh chỉ đạo các sở, ban, ngành rà soát tháo gỡ khó khăn về pháp lý đối với các dự án trên địa bàn, sớm có phương án trình phê duyệt quyết định giao đất để tăng nguồn thu từ tiền sử dụng đất và thuê đất…’’ - lãnh đạo Cục Thuế thành phố chia sẻ.

Nhằm kịp thời hỗ trợ người nộp thuế, Chính phủ đã ban hành Nghị định 12/2023/NĐ-CP quy đinh về việc gia hạn thời hạn nộp thuế GTGT, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và tiền thuê đất trong năm 2023.

Đỗ Doãn