TP. Hồ Chí Minh: Hạ tầng thiếu đồng bộ, nhà ở xã hội đã hoàn thiện nhưng vắng người sử dụng

An cư lạc nghiệp luôn là bài toán lớn với người thu nhập thấp và công nhân tại TP. Hồ Chí Minh

Thời gian qua, TP. Hồ Chí Minh đã có nhiều nỗ lực đáng ghi nhận trong việc đầu tư các dự án nhà ở xã hội (NƠXH) và nhà lưu trú công nhân. Mục tiêu chính là giải quyết vấn đề an cư cho người có thu nhập thấp, công nhân lao động và các hộ dân bị ảnh hưởng bởi giải tỏa đô thị.

Tuy nhiên, thành phố đang đối mặt với một thực tế nghịch lý, trong khi phân khúc nhà ở thương mại cao cấp đang dư thừa, thì NƠXH lại trở nên khan hiếm.

Theo TS. Sử Ngọc Khương, Giám đốc cấp cao về Tư vấn Đầu tư Savills Việt Nam, vấn đề quy hoạch NƠXH và nhà ở thu nhập thấp luôn được đặt ra trong bối cảnh phát triển của TP. Hồ Chí Minh. Song, nguồn cung thực tế trên thị trường lại không đáp ứng đủ nhu cầu, gặp nhiều vướng mắc về quy hoạch, quỹ đất và hạ tầng giao thông.

Một điểm đáng lo ngại khác là nhiều dự án NƠXH dù đã hoàn thiện nhưng lại không có người dân chuyển đến sinh sống. Nguyên nhân chính được ông Khương chỉ ra là do thiếu hụt sự đồng bộ của ba yếu tố hạ tầng quan trọng. Cụ thể, đường sá, điện, nước, thoát nước... chưa được đảm bảo hoặc kết nối kém; thiếu trường học, bệnh viện, chợ, khu vui chơi giải trí, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của cư dân.

Bên cạnh đó, vị trí dự án xa trung tâm, chi phí đi lại cao, thiếu việc làm tại khu vực lân cận, khiến người dân khó khăn trong việc ổn định cuộc sống.

Điều này cho thấy bức tranh NƠXH không chỉ đơn thuần là vấn đề quỹ đất, mà còn là một bài toán tổng thể mang tính xã hội học cao, đòi hỏi sự nghiên cứu và giải pháp toàn diện.

Bên cạnh những thách thức về hạ tầng, sự biến động giá vật tư xây dựng và thiếu hụt nguồn cung cũng đang đẩy giá NƠXH tăng mạnh trên thị trường thứ cấp. Thực tế đã ghi nhận không ít căn hộ NƠXH được rao bán với mức giá tăng gấp đôi, thậm chí gấp ba so với giá ban đầu chỉ sau vài năm bàn giao. Điều này đi ngược lại mục tiêu ban đầu của NƠXH là mang lại cơ hội an cư cho người thu nhập thấp, đồng thời tạo ra một kênh đầu cơ không lành mạnh.

Lý giải về nguyên nhân khiến giá NƠXH tăng cao, TS. Sử Ngọc Khương cho rằng, việc khan hiếm nguồn cung là yếu tố cốt lõi. Ở nhiều thị trường trên thế giới, chính phủ các nước tập trung phát triển NƠXH với những chính sách cụ thể nhằm đảm bảo nguồn cung nhà ở.

Tại Việt Nam, dù Chính phủ đã thể hiện quyết tâm mạnh mẽ thúc đẩy phát triển NƠXH thông qua Đề án nhà ở xã hội và Quỹ nhà ở quốc gia, nhưng nhu cầu nhà ở vẫn quá lớn trong khi quỹ đất lại hạn hẹp, gây khó khăn trong việc đáp ứng. Ngoài ra, sự mất cân đối cung - cầu cùng với quy hoạch chưa đồng bộ cũng khiến NƠXH khó đến tay người thực sự có nhu cầu.

Để tháo gỡ vướng mắc này, ông Khương khuyến nghị cần xác định rõ quỹ đất và giao cho nhà đầu tư phát triển theo hình thức chỉ số đánh giá kết quả thực hiện công việc giữa chính phủ và doanh nghiệp. Đồng thời, cần hỗ trợ doanh nghiệp về thủ tục pháp lý, tín dụng và biên lợi nhuận.

Theo ông Khương, nếu có thể gỡ bỏ được những rào cản này, đặc biệt là việc hỗ trợ nguồn vốn vay, lãi suất cho doanh nghiệp cũng như người dân thuộc nhóm đối tượng được mua nhà, và có những cơ chế đặc thù để họ vượt qua khó khăn, thì mới đảm bảo được nguồn cung.

"Việc tháo gỡ các rào cản về pháp lý, quỹ đất và tài chính là điều kiện tiên quyết để thị trường NƠXH phát triển đúng hướng. NƠXH không chỉ là một giải pháp an sinh xã hội, mà cần được nhìn nhận như một phần trong chiến lược phát triển đô thị bền vững", TS. Sử Ngọc Khương chia sẻ.

Hải Yến