TP. Hồ Chí Minh: Mô hình chính quyền địa phương 2 cấp cơ bản ổn định, đi vào nề nếp

Phó Chủ tịch HĐND TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Trường Nhật Phượng cho biết tại Hội thảo khoa học Vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp: Thực trạng tại TP. Hồ Chí Minh và giải pháp do HĐND TP. Hồ Chí Minh phối hợp với Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh tổ chức sáng 5/12.

Dự hội thảo có: Phó Chủ tịch HĐND TP. Hồ Chí Minh Huỳnh Thanh Nhân; Phó Chủ tịch HĐND TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Trường Nhật Phượng; Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Thọ Truyền; Phó Giám đốc Đại học quốc gia TP. Hồ Chí Minh Trần Cao Vinh.

Các đại biểu dự hội thảo. Ảnh: Hoa Lê

Nỗ lực thích ứng mô hình mới

Phát biểu khai mạc hội thảo, Phó Chủ tịch HĐND TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Trường Nhật Phượng cho biết, ngay từ những ngày đầu tháng 7, HĐND thành phố đã luôn đồng hành cùng UBND thành phố trong việc rà soát, ban hành các nghị quyết, tạo cơ sở pháp lý vững chắc đảm bảo quá trình vận hành của cả chính quyền từ thành phố đến cơ sở thông suốt.

Đặc biệt, HĐND thành phố đã liên tục có nhiều đoàn khảo sát, giám sát cấp xã để có thể kịp thời phát hiện những điểm còn bất cập, kiến nghị cấp có thẩm quyền tháo gỡ. Nhiều chính sách được HĐND thành phố ban hành nhằm thống nhất về chế độ, chính sách, mạnh mẽ phân cấp, phân quyền để triển khai hiệu quả nhất các chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị theo mô hình mới.

Phó Chủ tịch HĐND TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Trường Nhật Phượng phát biểu khai mạc hội thảo. Ảnh: Hoa Lê

“Qua 5 tháng thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, từ thành phố đến từng xã, phường, đặc khu, mỗi cán bộ, công chức, viên chức, người lao động đều nỗ lực thích ứng, nâng cao trình độ, hoàn thành tốt các nhiệm vụ. Đến nay, nhiều vấn đề về tổ chức, quy chế hoạt động, thể chế đã cơ bản ổn định, đi vào nề nếp, đáp ứng yêu cầu và nguyện vọng của người dân và doanh nghiệp”, Phó Chủ tịch HĐND thành phố cho hay.

Phó Chủ tịch HĐND TP. Hồ Chí Minh nhìn nhận vẫn còn những công việc cần hoàn thiện hơn để có thể đáp ứng yêu cầu của người dân, doanh nghiệp và phát huy tốt nhất nguồn lực của thành phố trong một không gian phát triển mới. Vì vậy, HĐND thành phố mong muốn được lắng nghe ý kiến từ lãnh đạo, chuyên gia, nhà khoa học để có thêm thông tin, thảo luận, chất vấn, giám sát trong kỳ họp thường lệ cuối năm sắp diễn ra.

Vẫn còn khó khăn, vướng mắc

Phó Vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương, Bộ Nội vụ Nguyễn Thị Tú Thanh phát biểu. Ảnh: Hoa Lê

Tại hội thảo, bà Phó Vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương, Bộ Nội vụ Nguyễn Thị Tú Thanh đánh giá, sau 5 tháng thực hiện, cả nước đã kiện toàn tổ chức bộ máy và nhân sự ở các địa phương, bảo đảm tính thông suốt, không để xảy ra khoảng trống pháp lý hoặc khoảng trống lãnh đạo. Tuy nhiên, quá trình thực hiện cũng gặp nhiều khó khăn, vướng mắc.

Theo Phó Vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương, về thể chế, một số quy định phân cấp, phân quyền còn khác nhau giữa luật và nghị định, dẫn đến lúng túng trong cách hiểu và thực hiện tại địa phương. Sự thiếu đồng bộ trong thể chế là hệ quả trực tiếp của việc ban hành văn bản pháp luật trong thời gian gấp rút.

Quang cảnh hội thảo. Ảnh: Hoa Lê

Về nhân sự, thời gian đầu, số lượng và chất lượng cán bộ, công chức được bố trí chưa đồng đều. Tình trạng vừa thừa vừa thiếu cán bộ diễn ra ở nhiều nơi, đặc biệt là thiếu cán bộ có trình độ chuyên môn trong các lĩnh vực mới như khoa học công nghệ, địa chính, tài chính, y tế, xây dựng, giáo dục. Theo báo cáo của Bộ Quốc phòng, hiện chưa bố trí được 41 chỉ huy trưởng, 317 phó chỉ huy, 1.158 trợ lý.

Đại diện Bộ Nội vụ phân tích hệ thống hạ tầng kỹ thuật từ Trung ương, cấp tỉnh đến cấp xã chưa được kết nối đồng bộ, thống nhất, dẫn đến khó khăn trong liên thông và cung cấp dịch vụ công toàn trình.

Một số nền tảng quan trọng như Cổng Dịch vụ công quốc gia, VNeID, các dịch vụ công liên thông, hệ thống hộ tịch điện tử, phần mềm cấp mã số đăng ký kinh doanh và các phần mềm nghiệp vụ chuyên ngành vẫn còn hoạt động chưa ổn định, thậm chí quá tải. Ngay cả việc cấp và cập nhật chữ ký số cho tổ chức, cá nhân ở một số nơi cũng chưa kịp thời, ảnh hưởng đến tiến độ xử lý công việc.

Ngoài ra, phần mềm giải quyết thủ tục hành chính trực tuyến, còn chậm cập nhật, nhất là các tờ khai, biểu mẫu mới. Có trường hợp khi người dân kê khai sai hoặc thiếu thông tin thì không thể điều chỉnh mà phải thực hiện lại từ đầu.

Quang cảnh hội thảo . Ảnh: Hoa Lê

Về yếu tố con người, Phó Vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương cho biết, năng lực chuyển đổi số và trình độ công nghệ thông tin của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã vẫn còn hạn chế, trong khi khối lượng công việc và nhu cầu thực hiện thủ tục hành chính tại cấp này là rất lớn.

Về nguyên nhân, theo bà Nguyễn Thị Tú Thanh là thời gian chuẩn bị, thử nghiệm và vận hành chính thức ngắn, khối lượng công việc lớn, địa bàn rộng, trong khi các văn bản pháp luật phải điều chỉnh liên tục “vừa làm, vừa hoàn thiện” nên không tránh khỏi độ trễ và bất cập. Ở nhiều xã vùng sâu, vùng xa, hạ tầng công nghệ thông tin chưa đồng bộ, phần mềm điều hành chưa kết nối thông suốt; đường truyền yếu, thiếu thiết bị, gây cản trở cho số hóa…

Trước thực trạng này, Phó Vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương nhấn mạnh cần rà soát, ban hành các văn bản pháp luật để xử lý mâu thuẫn, chồng chéo, lấp đầy các khoảng trống pháp lý, đặc biệt trong các lĩnh vực trọng tâm. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng chuyên sâu về pháp luật, quản trị công và chuyển đổi số, bố trí ngân sách và huy động nguồn lực xã hội hóa để sửa chữa, nâng cấp trụ sở, mua sắm trang thiết bị…

Dữ liệu phục vụ hoạt động thảo luận, chất vấn, giám sát

Các đại biểu thảo luận tại hội thảo. Ảnh: Hoa Lê

Chánh văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND TP. Hồ Chí Minh Võ Anh Tuấn cho biết, HĐND thành phố luôn đồng hành cùng UBND thành phố trong việc rà soát, ban hành các nghị quyết, tạo cơ sở pháp lý vững chắc đảm bảo quá trình vận hành thông suốt của chính quyền từ thành phố đến cơ sở.

Tuy nhiên, quá trình vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp vẫn còn một số “điểm nghẽn”. Nhiều công việc cần hoàn thiện để đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu của người dân, doanh nghiệp và phát huy tốt nhất nguồn lực của thành phố trong một không gian phát triển mới.

Các đại biểu thảo luận tại hội thảo. Ảnh: Hoa Lê

Hội thảo được tổ chức nhằm đánh giá khách quan, toàn diện các vướng mắc, khó khăn và đề xuất giải pháp tiếp tục nâng cao hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Hội thảo nhận được 30 tham luận từ giảng viên của các cơ sở đào tạo luật, các chuyên gia trực tiếp tham gia lĩnh vực xây dựng pháp luật, nghiên cứu pháp luật.

Theo HĐND TP. Hồ Chí Minh, những bài viết cùng ý kiến tại hội thảo sẽ là những đề xuất trách nhiệm, góp phần hoàn thiện quy định để nâng cao hiệu quả hoạt động, chất lượng nguồn nhân lực công, phát huy vai trò tự chủ của cấp xã trong quá trình vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Đây cũng là dữ liệu để các đại biểu HĐND TP. Hồ Chí Minh có thêm thông tin phục vụ hoạt động thảo luận, chất vấn, giám sát trong các kỳ họp của HĐND thành phố.

Hoa Lê