TP Hồ Chí Minh phát triển lưới điện thông minh nhờ chuyển đổi số

Công nhân vận hành lưới điện sử dụng camera nhiệt kiểm tra các vị trí mối nối, ngăn ngừa sự cố phát sinh trên lưới điện.

Theo Tổng công ty Điện lực TP Hồ Chí Minh (EVNHCMC), nhiều năm qua, đơn vị đã tích cực triển khai “Chương trình hiện đại hóa lưới điện, phát triển lưới điện thông minh” giai đoạn 2020 - 2025. Đến nay, EVNHCMC đạt nhiều thành tựu vượt trội như hoàn thành sớm 2 năm mục tiêu chuyển toàn bộ trạm biến áp 110kV sang chế độ không người trực; đưa vào vận hành Trung tâm điều khiển từ xa lưới điện phân phối đầu tiên tại Việt Nam; tự động hóa toàn bộ hệ thống lưới điện phân phối trước 1 năm so với kế hoạch.

Công nhân bảo trì trạm điện để đảm bảo vận hành an toàn và cung cấp điện liên tục.

EVNHCMC cũng đẩy mạnh công tác ngầm hóa lưới điện trung, hạ thế, ứng dụng công nghệ sửa chữa trên đường dây mang điện (live-line) cấp điện áp 22kV, vệ sinh cách điện bằng nước áp lực cao, đóng kết mạch vòng trên lưới điện 22kV, 110kV cùng tiến độ lắp đặt công tơ đo xa trên toàn hệ thống, giúp nâng cao hiệu quả vận hành, phát hiện nhanh chóng tình trạng non tải/quá tải trong giờ cao điểm. Doanh nghiệp còn số hóa toàn bộ quy trình quản lý kỹ thuật, tích hợp thành tựu công nghệ 4.0 như Big Data, AI, IoT, Cloud vào sản xuất, kinh doanh điện.

Công nhân ứng dụng công nghệ sửa chữa trên đường dây mang điện (live-line) cấp điện áp 22kV.

Thi công bảo trì trên hệ thống đường dây đang mang điện.

Sau hơn 10 năm nghiên cứu, EVNHCMC sở hữu hệ thống lưới điện thông minh toàn diện, đáp ứng chuẩn mực quốc tế trên nhiều lĩnh vực: Giám sát, điều khiển, phân tích dữ liệu, độ tin cậy cung cấp điện, tích hợp nguồn điện phân tán, năng lượng xanh cùng an ninh, bảo mật.

Công nhân vận hành hệ thống pin tích trữ năng lượng.

Phó Tổng Giám đốc EVNHCMC Luân Quốc Hưng nhấn mạnh, phần lớn thành tựu đạt được nhờ nguồn nhân lực nội bộ có trình độ cao, cùng tinh thần sáng tạo và tự động hóa toàn diện hệ thống truyền tải, phân phối điện. EVNHCMC hiện là một trong số ít đơn vị trên thế giới có lưới điện trung thế vận hành tự động toàn phần.

Công nhân Trạm biến áp 110 kV Hỏa Xa điều hành duy trì, đảm bảo cung cấp điện ổn định và liên tục.

Trạm biến áp 110 kV Hỏa Xa cung cấp điện ổn định, liên tục cho toàn bộ khu vực quận Bình Thạnh, Gò Vấp và Nhà ga T3 - sân bay Tân Sơn Nhất.

Theo ông Luân Quốc Hưng, Tổng công ty đã xây dựng kế hoạch phát triển lưới điện thông minh giai đoạn 2021 - 2025, tầm nhìn 2030, tập trung phát triển năng lượng xanh, sạch, đẩy mạnh chuyển đổi số để góp phần giúp TP Hồ Chí Minh đạt mục tiêu tối ưu phát thải. EVNHCMC còn đặt mục tiêu lọt vào tốp 50 công ty điện lực có lưới điện thông minh trên thế giới, mục tiêu vốn được hiện thực hóa ngay từ năm 2023, sớm hơn kế hoạch đề ra.

Về chuyển đổi số, EVNHCMC là doanh nghiệp nhà nước đầu tiên được chứng nhận hình thành doanh nghiệp số (năm 2022), đạt mức độ nâng cao về chuyển đổi số (mức 4/5) vào năm 2024. Năm 2022, EVNHCMC hoàn thành toàn bộ 43/43 nhiệm vụ trong kế hoạch chuyển đổi số EVN giao, được vinh danh “Doanh nghiệp sáng tạo ASEAN 2022” nhờ khai thác hiệu quả công nghệ tự động hóa trong xây dựng lưới điện thông minh. Lưới điện thông minh của TP Hồ Chí Minh được SP Group (Singapore) đánh giá cao, duy trì mức tăng điểm trong 3 năm liên tiếp.

Trạm biến áp 110kV Hỏa Xa đã chuyển đổi công nghệ từ trạm ngắt ngoài trời sang trạm sử dụng công nghệ cách điện GIS (Gas Insulated Switchgear), đáp ứng tiêu chí vận hành an toàn, hiện đại. Đây là một bước tiến trong lộ trình hiện đại hóa lưới điện TP Hồ Chí Minh, từng bước tiếp cận trình độ kỹ thuật của các nước phát triển trong khu vực và thế giới.

EVNHCMC còn đẩy mạnh số hóa toàn bộ quy trình phục vụ khách hàng. Hiện 100% dịch vụ điện được thực hiện trực tuyến trên website, cổng dịch vụ công quốc gia, cổng dịch vụ công TP Hồ Chí Minh cùng ứng dụng App EVNHCMC. Hơn 80% yêu cầu được tiếp nhận, xử lý tự động bằng trí tuệ nhân tạo (chatbot, callbox) giúp rút ngắn thời gian chờ đợi của khách hàng. Doanh nghiệp là đơn vị đầu tiên trong ngành điện cả nước thay thế 100% công tơ điện tử có tính năng thu thập dữ liệu từ xa, giúp khách hàng dễ dàng theo dõi mức tiêu thụ điện hàng ngày trên App EVNHCMC. Tỷ lệ khách hàng thanh toán không dùng tiền mặt đạt gần 100%.

Công nhân vận hành trạm biến áp 110kV Nhà máy nước Thủ Đức thực hiện điều khiển thiết bị bay không người lái kiểm tra lưới điện trong vận hành. Việc sử dụng flycam để kiểm tra hệ thống điện mang lại nhiều lợi ích, như phát hiện sớm các sự cố, giảm thiểu nguy cơ tai nạn cho nhân viên và tiết kiệm thời gian, chi phí.

Công nhân thực hiện vệ sinh sứ cách điện bằng nước áp lực cao.

EVNHCMC còn tiên phong nghiên cứu, thử nghiệm nhiều công nghệ mới như công nghệ vật liệu mới, giám sát vận hành thiết bị điện theo thời gian thực, phát triển các phương tiện thi công, sửa chữa điện chuyên dụng, nghiên cứu chế tạo thử nghiệm mô hình máy phát điện lưu động, mô hình cấp điện bằng xe UPS lưu động... nhằm nâng cao hiệu quả vận hành, quản lý lưới điện.

Đáng chú ý, trong nhiều năm liền, EVNHCMC được vinh danh tại nhiều diễn đàn, giải thưởng trong nước và quốc tế như: “Smart Grid Project of the Year” tại ENLIT ASIA 2023, “Smart Grid Award 2024” của Power Magazine (Mỹ) cho dự án tự động hóa lưới điện phân phối (DAS), “Smart Grid” tại ENLIT ASIA 2024 cho dự án “Bản đồ quản lý mất điện”…

Trụ biến áp ở trung tâm TP Hồ Chí Minh sau khi ngầm hóa. Theo kế hoạch của UBND TP Hồ Chí Minh, đến năm 2025 sẽ ngầm hóa từ 50%- 60% lưới điện trung thế toàn thành phố (trong đó, các quận 1, 3, 5 đạt tỷ lệ 100%; các quận nội thành khác đạt 80% - 90%); ngầm hóa 35-40% lưới điện hạ thế. Đặc biệt, sẽ tập trung ngầm hóa tại thành phố Thủ Đức, với mục tiêu ngầm hóa 100% tuyến đường, trục đường chính.

Năm 2024, chỉ số lưới điện thông minh (SGI) của EVNHCMC đạt 80,4/100 điểm, xếp vị trí 41/92 công ty điện lực có lưới điện thông minh trên thế giới, ngang bằng nhiều công ty điện lực hàng đầu như Western Power (Úc), Dominion Energy (Mỹ), BC Hydro, Hydro Ottawa (Canada), TNB (Malaysia) và Westnetz (Đức). EVNHCMC còn là một trong hai doanh nghiệp Việt Nam được trao giải thưởng Doanh nghiệp sáng tạo ASEAN tại Diễn đàn Kinh doanh IoT châu Á (AIBP) nhờ dự án “Phát triển Lưới điện thông minh”.

Vừa qua, EVNHCMC cũng vinh dự được vinh danh giải thưởng Top công nghiệp 4.0 Việt Nam do Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam tổ chức.

Quản lý, vận hành lưới điện TP Hồ Chí Minh bằng công nghệ thông tin tại trung tâm Điều độ hệ thống điện TP Hồ Chí Minh. Đây là nơi quản lý, giám sát và điều khiển hoạt động của lưới điện TP Hồ Chí Minh đảm bảo cung cấp điện ổn định và an toàn.

Việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao trong lĩnh vực điện phù hợp với mục tiêu đột phá được xác định trong Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Nghị quyết nhấn mạnh phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số là động lực chính để phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, hoàn thiện quan hệ sản xuất, nâng cao hiệu quả quản trị quốc gia, ngăn chặn nguy cơ tụt hậu trong kỷ nguyên mới.

Tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2024, triển khai nhiệm vụ năm 2025 của Chính phủ và chính quyền địa phương, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh: "Việc phát triển nhanh nhưng phải bền vững cần được xây dựng trên nền tảng khoa học, công nghệ, chuyển đổi số và đặc biệt là lấy con người làm trung tâm, chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Cơ chế quản lý khoa học phải tạo động lực đổi mới sáng tạo như tinh thần "khoán 10" trong nông nghiệp, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, đặc biệt là trong các lĩnh vực công nghệ cao, công nghệ sinh học. Tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo và tạo ra giá trị kinh tế mới".

Việc TP Hồ Chí Minh tiên phong phát triển lưới điện thông minh, ứng dụng công nghệ số toàn diện là minh chứng rõ nét cho thành công trong thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, góp phần tạo động lực mới phát triển kinh tế - xã hội, thúc đẩy chuyển đổi số, nâng cao hiệu quả sản xuất – kinh doanh trong giai đoạn mới.

Bài và ảnh: Mạnh Linh/Báo Tin tức và Dân tộc