TP. Hồ Chí Minh sẽ phát triển hệ thống dưỡng lão theo mô hình hệ sinh thái dài hạn

Tại hội thảo lấy ý kiến chuyên gia về xây dựng đề án phát triển hệ thống cơ sở chăm sóc người cao tuổi trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh, Phó Giám đốc Sở Y tế thành phố Nguyễn Tăng Minh cho biết, già hóa dân số đang trở thành một trong những thách thức lớn nhất của thế kỷ 21, không chỉ với thế giới mà cả Việt Nam.

Dự báo đến năm 2030, người từ 60 tuổi sẽ xấp xỉ 18 triệu

Theo cơ sở dữ liệu dân cư của Bộ Công an, đến hết ngày 30/11/2025, TP. Hồ Chí Minh có khoảng 1,6 triệu người trên 60 tuổi, chiếm 11% dân số.

Phó Giám đốc Sở Y tế thành phố nhấn mạnh, tốc độ gia tăng này cho thấy già hóa dân số tại thành phố đang vượt qua các dự báo trước đây, đặt ra yêu cầu rất cấp thiết về chính sách, hạ tầng y tế và an sinh xã hội nhằm bảo đảm chất lượng cuộc sống cho người cao tuổi.

Tuy nhiên, thực tế hiện nay cho thấy thành phố đang đối mặt nhiều thách thức. Trước hết là số lượng cơ sở dưỡng lão còn quá thấp, toàn thành phố hiện chỉ có 36 cơ sở chăm sóc người cao tuổi, bao gồm cả công lập và tư nhân, để phục vụ cho hơn 1,6 triệu người cao tuổi, dẫn đến tình trạng cung không đủ cầu.

Giám đốc Sở Y tế thành phố Tăng Chí Thượng nhận định việc phát triển hệ thống chăm sóc người cao tuổi, đặc biệt là hệ thống các cơ sở dưỡng lão, cần được nhìn nhận như một cấu phần quan trọng trong chiến lược phát triển bền vững của thành phố, gắn kết chặt chẽ giữa kinh tế, an sinh xã hội và cộng đồng, thay vì chỉ dừng lại ở những giải pháp mang tính tình thế hoặc riêng lẻ như hiện nay.

Theo Giám đốc Sở Y tế, TP. Hồ Chí Minh đang chứng kiến sự gia tăng nhanh nhu cầu chăm sóc dài hạn cho người cao tuổi trong khi mô hình gia đình truyền thống dần bị thu hẹp. Tuy nhiên, hệ thống dưỡng lão hiện nay vẫn còn nhiều hạn chế cần được nhìn nhận thẳng thắn.

Cụ thể, cung dịch vụ chưa theo kịp cầu cả về quy mô lẫn cơ cấu các mô hình. Hoạt động chăm sóc hiện nay còn thiên về nuôi dưỡng tập trung, trong khi thiếu các mô hình linh hoạt như chăm sóc tại nhà, chăm sóc ban ngày, nhà ở có hỗ trợ hay chăm sóc giảm nhẹ cuối đời.

Ngoài ra, hệ thống còn phân mảnh, thiếu sự liên kết và điều phối theo địa bàn. Các cơ sở công lập, ngoài công lập và các mô hình thiện nguyện chưa được kết nối thành một mạng lưới dịch vụ chăm sóc liên thông. Việc chuyển tiếp người cao tuổi từ bệnh viện về cộng đồng hoặc vào cơ sở dưỡng lão còn thiếu quy trình chuẩn và cơ chế quản lý thống nhất. Chất lượng dịch vụ và nguồn nhân lực chăm sóc vẫn là “điểm nghẽn” lớn. Việc chuyển đổi số trong lĩnh vực dưỡng lão vẫn chưa trở thành công cụ quản trị hệ thống…

Từ những thực tiễn trên, để định hướng giải pháp không dừng lại ở chủ trương mà được cụ thể hóa thành các chương trình hành động khả thi, việc xây dựng một đề án cấp thành phố về phát triển hệ thống dưỡng lão là hết sức cần thiết.

Theo đó, Sở Y tế thành phố sẽ chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành liên quan tham mưu UBND thành phố xây dựng Đề án phát triển hệ thống dưỡng lão TP. Hồ Chí Minh giai đoạn 2025-2030 và những năm tiếp theo, làm cơ sở triển khai hệ sinh thái chăm sóc dài hạn đa tầng, liên thông, lấy người cao tuổi làm trung tâm.

Nhật Phương